THE CREATOR’S PRESENCE

On 138, SGGS, in a Waar “ Waar maajh ki”, penned by Shri Guru Nanak,  the Second Guru,  Shri Guru Angad Sahib addresses the behavior of those who live without keeping the Universal Creator in their hearts; however, he also  states that actually they live as per His Will, thus, HE is everywhere; let us ponder over it:

ਵਾਰ ਮਾਝ ਕੀ ਤਥਾ ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ 1

ਮਃ 2 ॥ ਦੇਂਦੇ ਥਾਵਹੁ ਦਿਤਾ ਚੰਗਾ ਮਨਮੁਖਿ ਐਸਾ ਜਾਣੀਐ ॥

ਸੁਰਤਿ ਮਤਿ ਚਤੁਰਾਈ ਤਾ ਕੀ ਕਿਆ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੀਐ ॥

ਅੰਤਰਿ ਬਹਿ ਕੈ ਕਰਮ ਕਮਾਵੈ ਸੋ ਚਹੁ ਕੁੰਡੀ ਜਾਣੀਐ ॥

ਜੋ ਧਰਮੁ ਕਮਾਵੈ ਤਿਸੁ ਧਰਮ ਨਾਉ ਹੋਵੈ ਪਾਪਿ ਕਮਾਣੈ ਪਾਪੀ ਜਾਣੀਐ ॥

ਤੂੰ ਆਪੇ ਖੇਲ ਕਰਹਿ ਸਭਿ ਕਰਤੇ ਕਿਆ ਦੂਜਾ ਆਖਿ ਵਖਾਣੀਐ ॥

ਜਿਚਰੁ ਤੇਰੀ ਜੋਤਿ ਤਿਚਰੁ ਜੋਤੀ ਵਿਚਿ ਤੂੰ ਬੋਲਹਿ ਵਿਣੁ ਜੋਤੀ ਕੋਈ ਕਿਛੁ ਕਰਿਹੁ ਦਿਖਾ ਸਿਆਣੀਐ ॥

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਦਰੀ ਆਇਆ ਹਰਿ ਇਕੋ ਸੁਘੜੁ ਸੁਜਾਣੀਐ ॥2॥

Mėhlā 2. Ḏeʼnḏe thāvhu ḏiṯā cẖanga manmukẖ aisā jāṇī-ai.

Suraṯ maṯ cẖaṯurā-ī ṯā kī ki-ā kar ākẖ vakẖāṇī-ai.

Anṯar bahi kai karam kamāvai so cẖahu kundī jāṇī-ai.

Jo ḏẖaram kamāvai ṯis ḏẖaram nā-o hovai pāp kamāṇai pāpī jāṇī-ai.

Ŧūʼn āpe kẖel karahi sabẖ karṯe ki-ā ḏūjā ākẖ vakẖāṇī-ai.

Jicẖar ṯerī joṯ ṯicẖar joṯī vicẖ ṯūʼn bolėh viṇ joṯī ko-ī kicẖẖ karihu ḏikẖā si-āṇī-ai.

Nānak gurmukẖ naḏrī ā-i-ā har iko sugẖaṛ sujāṇī-ai. ||2|| {SGGS – 138}

The bani of Second Nanak.

In essence: The mind-slave prefers Ekankar’s given gifts to Ekankar, who actually gives those gifts to him. It is hard to explain what common sense, wisdom, and cleverness he (the mind-slave) has. Though he acts secretly, his actions become well known. One, who acts virtuously, is known as virtuous and that one, who commits sins, is known as sinner. Oh Har! This is your own play, because they act as you cause them to act. What else we should say? As long as your jyot (light)  is present in the mortals, they (actually you) speak; without your jyot, who can speak (none)? Oh Nanak! One can see the all wise and omnipotent Creator everywhere through the Guru. 

Wishes!

G Singh

www.gursoch.com

 

Only Akalpurakh

Bhagat Kabir says this:

On SGGS 660, Bhagat Kabir clearly states that he only believes in the Universal Creator who permeates all :

ਰਾਗੁ ਧਨਾਸਰੀ ਬਾਣੀ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀ ਕੀ   Rāg ḏẖanāsrī baṇī bẖagaṯ Kabīr jī kī

Raag Dhanasri, the bani of Bhagat Kabir

ੴ  ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥  Ik-oaʼnkār saṯgur parsāḏ.

There is only One All Pervading Akalpurakh, who is known with the blessings of the Satiguru.

ਸਨਕ ਸਨੰਦ ਮਹੇਸ ਸਮਾਨਾਂ ॥ ਸੇਖਨਾਗਿ ਤੇਰੋ ਮਰਮੁ ਨ ਜਾਨਾਂ ॥1॥

Sanak sanand mahes samānāʼn . Sekẖnāg ṯero maram na jānāʼn. ||1||

In essence: Oh Prabh! Sanak, nand, Shiva and Sheshnaag didn’t know your secret.

ਸੰਤਸੰਗਤਿ ਰਾਮੁ ਰਿਦੈ ਬਸਾਈ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥   Sanṯsangaṯ rām riḏai basā-ī. ||1|| Rahā-o.

In Akalpurakh’s true devotees’ association, I keep Akalpurakh in my heart. Pause.

ਹਨੂਮਾਨ ਸਰਿ ਗਰੁੜ ਸਮਾਨਾਂ ॥ ਸੁਰਪਤਿ ਨਰਪਤਿ ਨਹੀ ਗੁਨ ਜਾਨਾਂ ॥2॥

 Hanūmān sar garuṛ samānāʼn . Surpaṯ narpaṯ nahī gun jānāʼn. ||2||

Oh Prabh! Hanuman, Gararh, the master of Devtas, Indra, Brahma and the master of men didn’t know your virtues (didn’t know Akalpurakh).

ਚਾਰਿ ਬੇਦ ਅਰੁ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਪੁਰਾਨਾਂ ॥ ਕਮਲਾਪਤਿ ਕਵਲਾ ਨਹੀ ਜਾਨਾਂ ॥3॥

Cẖār beḏ ar simriṯ purānāʼn . Kamlāpaṯ kavlā nahī jānāʼn. ||3||

The four Vedas, the Simirities, the Pranas, Vishnu and Lakhsmi didn’t know you.

ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਸੋ ਭਰਮੈ ਨਾਹੀ ॥ ਪਗ ਲਗਿ ਰਾਮ ਰਹੈ ਸਰਨਾਂਹੀ ॥4॥1॥

Kahi Kabīr so bẖarmai nāhī . Pag lag rām rahai sarnāʼnhī. ||4||1||

(Who knows Akalpurakh then? Answer) Kabir says: That person who remains attached to Akalpurakh and stays in His refuge in utter humility doesn’t wander around.

Bhagat Kabir in this Shabda, very clearly states that for him no people, men or Devtas, matter but Akalpurakh. Thus, the Sikhs are to believe not any other power but the Universal Creator.

Wishes.

G.Singh

www.gursoch.com

 

Our Plight

Under the influence of greed, lust, conceit, anger and attachment, the humans can do bad things which could bring their fall. Bhagat Ravidas addresses this with an example, the Shabad is on SGGS 486:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥ 

Ik-oaʼnkār saṯgur parsāḏ.

There is only one All Pervading Akalpurakh, who is known with the blessings of the Satiguru.

ਮ੍ਰਿਗ ਮੀਨ ਭ੍ਰਿੰਗ ਪਤੰਗ ਕੁੰਚਰ ਏਕ ਦੋਖ ਬਿਨਾਸ ॥ ਪੰਚ ਦੋਖ ਅਸਾਧ ਜਾ ਮਹਿ ਤਾ ਕੀ ਕੇਤਕ ਆਸ ॥1॥

Marig mīn bẖaring paṯang kuncẖar ek ḏokẖ binās.  Pancẖ ḏokẖ asāḏẖ jā mėh ṯā kī keṯak ās. ||1||

In essence: Only one weakness of the deer or the fish,  or the bumble bee  or the elephant destroys them; what is the chance of getting saved of the mortal, who has five vices  hard to cure?

ਮਾਧੋ ਅਬਿਦਿਆ ਹਿਤ ਕੀਨ ॥ ਬਿਬੇਕ ਦੀਪ ਮਲੀਨ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥

Māḏẖo abiḏi-ā hiṯ kīn.  Bibek ḏīp malīn. ||1|| Rahā-o.

Oh Akalpurakh! The mortals love ignorance; therefore, their intellect of discriminating of good and bad has faded out. Pause.

ਤ੍ਰਿਗਦ ਜੋਨਿ ਅਚੇਤ ਸੰਭਵ ਪੁੰਨ ਪਾਪ ਅਸੋਚ ॥ ਮਾਨੁਖਾ ਅਵਤਾਰ ਦੁਲਭ ਤਿਹੀ ਸੰਗਤਿ ਪੋਚ ॥2॥  

Ŧarigaḏ jon acẖeṯ sambẖav punn pāp asocẖ.  Mānukẖā avṯār ḏulabẖ ṯihī sangaṯ pocẖ. ||2||

The animals lack contemplation and unable to discriminate between good and evil, and it is very natural. The human existence is hard to obtain, but if one associates with the bad ones, shouldn’t one think about this?

ਜੀਅ ਜੰਤ ਜਹਾ ਜਹਾ ਲਗੁ ਕਰਮ ਕੇ ਬਸਿ ਜਾਇ ॥ ਕਾਲ ਫਾਸ ਅਬਧ ਲਾਗੇ ਕਛੁ ਨ ਚਲੈ ਉਪਾਇ ॥3॥

Jī-a janṯ jahā jahā lag karam ke bas jā-e.  Kāl fās abaḏẖ lāge kacẖẖ na cẖalai upā-e. ||3||

Bound by the done deeds, wherever the beings are, they are subject to the noose of death, which is certain. And, nothing can be done about that.

ਰਵਿਦਾਸ ਦਾਸ ਉਦਾਸ ਤਜੁ ਭ੍ਰਮੁ ਤਪਨ ਤਪੁ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ॥

ਭਗਤ ਜਨ ਭੈ ਹਰਨ ਪਰਮਾਨੰਦ ਕਰਹੁ ਨਿਦਾਨ ॥4॥1॥

Raviḏās ḏās uḏās ṯaj bẖaram ṯapan ṯap gur gi-ān.

Bẖagaṯ jan bẖai haran parmānanḏ karahu niḏān. ||4||1|| {SGGS-486}

(Prayer) Oh Destroyer of fear of your devotees! Bless me with the treasure of happiness. Bless your servant, Ravidas, so that he may become detached after abandoning his doubts and start doing real penance by living as per the Guru’s given guidance.

Wishes

G. Singh

www.gursoch.com

 

None Is Permanent Here

 

On 418, SGGS, Shri Guru Nanak Sahib reminds us to be aware of our limited time span on this earth. Basically, the Guru asks us to praise our Creator by understanding this fact that here is none permanent. Let us ponder over it:

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥ 

Ik-oaʼnkār saṯgur parsāḏ.

There is only one all-pervading Akalpurakh, who is known with the blessings of the Satiguru.

ਆਸਾ ਕਾਫੀ ਮਹਲਾ 1 ਘਰੁ 8 ਅਸਟਪਦੀਆ ॥  

Āsā kāfī mėhlā 1 gẖar 8 asatpaḏī-ā.

ਜੈਸੇ ਗੋਇਲਿ ਗੋਇਲੀ ਤੈਸੇ ਸੰਸਾਰਾ ॥ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵਹਿ ਆਦਮੀ ਬਾਂਧਹਿ ਘਰ ਬਾਰਾ ॥1॥  

Jaise go-il go-ilī ṯaise sansārā. Kūṛ kamāvėh āḏmī bāʼnḏẖėh gẖar bārā. ||1||

Raag Asa Kafi, the bani of First Nanak, house eighth, Ashtpadeean.

In essence: This world is temporary like the stay of herdsman on a bank of a river; the man practices falsehood by building houses as if he would live here forever (building and expanding the homes and deeming them as permanent).

ਜਾਗਹੁ ਜਾਗਹੁ ਸੂਤਿਹੋ ਚਲਿਆ ਵਣਜਾਰਾ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥  

Jāgahu jāgahu sūṯiho cẖali-ā vaṇjārā. ||1|| Rahā-o.

Oh people in slumber! Wake up. Look the dealer (of Maya expansions) is departing from here. Pause.

This is the Guru’s wake up call to his followers not to get attached with anything save for living  in this world as a guest modestly.

ਨੀਤ ਨੀਤ ਘਰ ਬਾਂਧੀਅਹਿ ਜੇ ਰਹਣਾ ਹੋਈ ॥ ਪਿੰਡੁ ਪਵੈ ਜੀਉ ਚਲਸੀ ਜੇ ਜਾਣੈ ਕੋਈ ॥2॥  

Nīṯ nīṯ gẖar bāʼnḏẖī-ah je rahṇā ho-ī. Pind pavai jī-o cẖalsī je jāṇai ko-ī. ||2||

Permanent house should be built if we can stay in them permanently. I hope they would realize this: when the body crumbles, the soul has to go.

ਓਹੀ ਓਹੀ ਕਿਆ ਕਰਹੁ ਹੈ ਹੋਸੀ ਸੋਈ ॥ ਤੁਮ ਰੋਵਹੁਗੇ ਓਸ ਨੋ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਹ ਕਉ ਕਉਣੁ ਰੋਈ ॥3॥  

Ohī ohī ki-ā karahu hai hosī so-ī. Ŧum rovhuge os no ṯumĥ ka-o ka-uṇ ro-ī. ||3||

Why are you crying over the dead? There is only Akalpurakh, who is now and who will be ever. You cry over the dead, but who will bewail for you (you will face the same end)?

ਧੰਧਾ ਪਿਟਿਹੁ ਭਾਈਹੋ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਹ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵਹੁ ॥ ਓਹੁ ਨ ਸੁਣਈ ਕਤ ਹੀ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਹ ਲੋਕ ਸੁਣਾਵਹੁ ॥4॥  

Ḏẖanḏẖā pitihu bẖā-īho ṯumĥ kūṛ kamāvahu. Oh na suṇ-ī kaṯ hī ṯumĥ lok suṇavhu. ||4||

Oh brothers! You are into entanglement and you practice falsehood, because one, for whom you bewail, doesn’t hear you; therefore, you are showing only to the people.

ਜਿਸ ਤੇ ਸੁਤਾ ਨਾਨਕਾ ਜਾਗਾਏ ਸੋਈ ॥ ਜੇ ਘਰੁ ਬੂਝੈ ਆਪਣਾ ਤਾਂ ਨੀਦ ਨ ਹੋਈ ॥5॥

Jis ṯe suṯā nānkā jāgā-e so-ī. Je gẖar būjẖai āpṇā ṯāʼn nīḏ na ho-ī. ||5||

Only Akalpurakh who has caused the mortal to be in the Maya slumber, awakens him.  If one recognizes one’s “inner self”, then one doesn’t sleep in Maya.

ਜੇ ਚਲਦਾ ਲੈ ਚਲਿਆ ਕਿਛੁ ਸੰਪੈ ਨਾਲੇ ॥ ਤਾ ਧਨੁ ਸੰਚਹੁ ਦੇਖਿ ਕੈ ਬੂਝਹੁ ਬੀਚਾਰੇ ॥6॥  

Je cẖalḏā lai cẖali-ā kicẖẖ sampai nāle. Ŧā ḏẖan sancẖahu ḏekẖ kai būjẖhu bīcẖāre. ||6||

Oh mortal! Think and reflect on this: If at the time of departing, you can take wealth with you, then you can gather it. See if you can!

ਵਣਜੁ ਕਰਹੁ ਮਖਸੂਦੁ ਲੈਹੁ ਮਤ ਪਛੋਤਾਵਹੁ ॥ ਅਉਗਣ ਛੋਡਹੁ ਗੁਣ ਕਰਹੁ ਐਸੇ ਤਤੁ ਪਰਾਵਹੁ ॥7॥

   Vaṇaj karahu makẖsūḏ laihu maṯ pacẖẖoṯāvahu. A-ugaṇ cẖẖodahu guṇ karahu aise ṯaṯ parāvahu. ||7||

Deal in that (Akalpurakh’s name praising) which is profitable; don’t deal in that which makes you repent afterwards. Get rid of demerits and adopt virtues; this is the way Akalpurakh is obtained.

ਧਰਮੁ ਭੂਮਿ ਸਤੁ ਬੀਜੁ ਕਰਿ ਐਸੀ ਕਿਰਸ ਕਮਾਵਹੁ ॥ ਤਾਂ ਵਾਪਾਰੀ ਜਾਣੀਅਹੁ ਲਾਹਾ ਲੈ ਜਾਵਹੁ ॥8॥  

Ḏẖaram bẖūm saṯ bīj kar aisī kiras kamāvahu. Ŧāʼn vāpārī jāṇī-ahu lāhā lai jāvhu. ||8||

You sow the truthful conduct in the soil of your faith; this is the way, you work rightful way. Only then you can be called a trader, if you take profit with you.

ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਬੂਝੈ ਬੀਚਾਰਾ ॥ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੈ ਸੁਣੇ ਨਾਮੁ ਨਾਮੇ ਬਿਉਹਾਰਾ ॥9॥  

Karam hovai saṯgur milai būjẖai bīcẖārā. Nām vakẖāṇai suṇe nām nāme bi-uhārā. ||9||

If Ekankar graces the mortal, he/she meets the Satiguru and reflects on these thoughts: he/she utters Ekankar’s name, hears it, and deals only in it.

ਜਿਉ ਲਾਹਾ ਤੋਟਾ ਤਿਵੈ ਵਾਟ ਚਲਦੀ ਆਈ ॥ ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਨਾਨਕਾ ਸਾਈ ਵਡਿਆਈ ॥10॥13॥  

Ji-o lāhā ṯotā ṯivai vāt cẖalḏī ā-ī. Jo ṯis bẖāvai nānkā sā-ī vadi-ā-ī. ||10||13||

The way of the world is that some people get profit and some endure loss. Oh Nanak! Ekankar’s greatness lies in what pleases Him.

Wishes.

G.Singh

www.gursoch.com

 

The Spiritual Wisdom

Bhagat Kabir Ji’s wisdom on 475, SGGS, is worth knowing about the Creator and us:

ਆਸਾ ਸ੍ਰੀ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ॥

ਗੁਰ ਚਰਣ ਲਾਗਿ ਹਮ ਬਿਨਵਤਾ ਪੂਛਤ ਕਹ ਜੀਉ ਪਾਇਆ ॥

ਕਵਨ ਕਾਜਿ ਜਗੁ ਉਪਜੈ ਬਿਨਸੈ ਕਹਹੁ ਮੋਹਿ ਸਮਝਾਇਆ ॥1॥

Āsā sarī Kabīr jī-o.

Gur cẖaraṇ lāg ham binvaṯā pūcẖẖaṯ kah jī-o pā-i-ā.

Kavan kāj jag upjai binsai kahhu mohi samjẖā-i-ā. ||1||

Raag Asa, the bani of Bhagat Kabir.

In essence: Bowing to my Guru humbly, I ask, “Why the mortal is created? What is the reason that the world comes into existence and perishes? Please explain it to me

ਦੇਵ ਕਰਹੁ ਦਇਆ ਮੋਹਿ ਮਾਰਗਿ ਲਾਵਹੁ ਜਿਤੁ ਭੈ ਬੰਧਨ ਤੂਟੈ ॥

ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੁਖ ਫੇੜ ਕਰਮ ਸੁਖ ਜੀਅ ਜਨਮ ਤੇ ਛੂਟੈ ॥1॥ ਰਹਾਉ ॥

   Ḏev karahu ḏa-i-ā mohi mārag lāvhu jiṯ bẖai banḏẖan ṯūtai.

Janam maran ḏukẖ feṛ karam sukẖ jī-a janam ṯe cẖẖūtai. ||1|| Rahā-o.

(The continuity of the thought) Oh Satiguru! Show your kindness by putting me on that path, which cuts my bonds off; consequently, I can get free from the done deeds, all the entanglements of life and the pain of birth and death. Pause.

It is obvious; Bhagat Kabir addresses a few questions expressed in the above verses. It appears he asks those questions from his Guru. As we study the interpretation of Dr. Sahib Singh, it is hard to understand if the asked questions are answered. The interpreter of Freed Kote Wala Teeka adds his own ideas. We shall try if we can get the idea Bhagat Kabir is trying to convey to us.

ਮਾਇਆ ਫਾਸ ਬੰਧ ਨਹੀ ਫਾਰੈ ਅਰੁ ਮਨ ਸੁੰਨਿ ਨ ਲੂਕੇ ॥

ਆਪਾ ਪਦੁ ਨਿਰਬਾਣੁ ਨ ਚੀਨ੍ਹਿਹਆ ਇਨ ਬਿਧਿ ਅਭਿਉ ਨ ਚੂਕੇ ॥2॥

   Mā-i-ā fās banḏẖ nahī fārai ar man sunn na lūke.

Āpā paḏ nirbāṇ na cẖīnĥi-ā in biḏẖ abẖi-o na cẖūke. ||2||

In essence: (Answers) as long as one doesn’t get rid of the Maya bonds, one’s mind doesn’t settle in a state of equipoise. As long as one doesn’t realize one’s “inner self”, one’s doubts do not go away (what doubts? Are we separate from Him or we are His part and so on).

 Now, the question regarding why the world comes and goes is addressed:

ਕਹੀ ਨ ਉਪਜੈ ਉਪਜੀ ਜਾਣੈ ਭਾਵ ਅਭਾਵ ਬਿਹੂਣਾ ॥

ਉਦੈ ਅਸਤ ਕੀ ਮਨ ਬੁਧਿ ਨਾਸੀ ਤਉ ਸਦਾ ਸਹਜਿ ਲਿਵ ਲੀਣਾ ॥3॥

   Kahī na upjai upjī jāṇai bẖāv abẖāv bihūṇā.

Uḏai asaṯ kī man buḏẖ nāsī ṯa-o saḏā sahj liv līṇā. ||3||

Actually, His creation is not separate in existence, but one thinks that way, because one lacks the understanding of Ekankar’s manifestation in the creation and also His being without any formally existence. Once one stops thinking about birth and death, one can go in the state of equipoise.

ਜਿਉ ਪ੍ਰਤਿਬਿੰਬੁ ਬਿੰਬ ਕਉ ਮਿਲੀ ਹੈ ਉਦਕ ਕੁੰਭੁ ਬਿਗਰਾਨਾ ॥

ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਐਸਾ ਗੁਣ ਭ੍ਰਮੁ ਭਾਗਾ ਤਉ ਮਨੁ ਸੁੰਨਿ ਸਮਾਨਾਂ ॥4॥1॥

   Ji-o parṯibimb bimb ka-o milī hai uḏak kumbẖ bigrānā.

Kaho Kabīr aisā guṇ bẖaram bẖāgā ṯa-o man sunn samānāʼn. ||4||1||

We see the reflection of something in the pitcher full of water, and see it vanishing as the pitcher breaks down; in the same way is Prabh’s creation. Kabir says: If such understanding comes and the doubt about two separate existences goes away, the mind settles in the equipoise.

 Now let us look at the ideas Bhagat Kabir is conveying after putting some questions. Why the mortal is sent here? Answer is to understand one’s inner self: what is it. Second question: why the world comes and goes? Answer given is this that the bonds of Maya don’t allow the mind to dispel its duality and doubt. Because of that, the mortal cannot achieve the state of void (Sehaj). How these bonds can be broken? Answer is to understand one’s inner self. So, what is all this creation and why it is coming and going? Answer is that there is no existence without Ekankar. It comes like a reflection in the pitcher filled with water; we see a reflection in the water and it disappears, as the pitcher is broken. The soul is seen because of the body and its life, but both perish like the reflection in broken pitcher. As it was there because of water, the creation is there because of Ekankar.

Wishes

G. Singh

www.gursoch.com

 

Previous Next

Remain Tuned To His Ordinance – ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ

  (Its English version is at the end)        

ਨਾਸਤਕ ਲੋਕ ਸਰਬ ਕਰਤਾਰ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਉਸੇ ਕਰਤਾਰ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਹੈ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਲੀ ਸਿੱਖ ਵੀ ਇੱਕ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਹੀ ਅਨੁਆਈ  ਹਨ | ਪਰ ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਦੋਨੋ ਪਾਸੀਂ ਸ਼ਰੀਕ ਬਣੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ  ਹਨ | ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹਨ ਜੋ   ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਨਾਸਤਕਤਾ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਲੈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ  ਵਿਚਾਰ ਹਨ | ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਤੇ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰਬ ਕਰਤਾਰ ਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤਰਕ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ | ਉਹ ਵਾਰ ਵਾਰ ਇਹੋ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰੱਬ  ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਅਨੁਭਵ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕਰਤਾਰ ਵੱਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਖਸ਼ਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ | ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਅੰਗ ੭ ਬਾਣੀ ‘ਜਪੁਜੀ’ ਵਿਚ  ਪਉੜੀ ੩੩ ਵਿਚ ਉਹ ਬਿਆਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਅੱਗੇ ਕੋਈ ਵੱਸ ਹੀ ਨਹੀਂ | ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਅੱਪਾਂ ਉਸੇ ਪਉੜੀ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਾਂਗੇ |

           ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ; ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਬੜਾ ਜਰੂਰੀ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਮਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਕੁਝ ਉਸੇ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹੈ | ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਚ ਆਓ ਅੰਗ ੧੪੫ ਤੇ ਆਖੇ ਗੁਰੂਜੀ ਦੇ ਬਚਨ ਵੇਖੀਏ:

ਆਖਣੁ ਵੇਖਣੁ ਬੋਲਣੁ ਚਲਣੁ ਜੀਵਣੁ ਮਰਣਾ ਧਾਤੁ ॥

ਹੁਕਮੁ ਸਾਜਿ ਹੁਕਮੈ ਵਿਚਿ ਰਖੈ ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਆਪਿ ॥੨॥

Ākẖaṇ vekẖaṇ bolaṇ cẖalaṇ jīvaṇ marṇā ḏẖāṯ. 

Hukam sāj hukmai vicẖ rakẖai Nānak sacẖā āp. ||2||  {SGGS–145}

 ਅਰਥ ਨਿਚੋੜ : ਸਾਡੇ ਬੋਲਣ, ਵੇਖਣ , ਗੱਲਾਂ  ਕਰਨ , ਤੁਰਨ, ਜੀਣ ਅਤੇ ਮਰਨ ਦਾ ਮੂਲ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਜੀ ਹਨ (ਕਿਉਂਕਿ)  ਹੇ ਨਾਨਕ ! ਉਹ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪ ਸਜਕੇ ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ | (ਉਂਝ ਲਗਦਾ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਅਸੀਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਨਹੀਂ| ਕਈ ਅਰਥ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ‘ ਧਾਤੁ ‘ ਦਾ ਅਰਥ ਮਾਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਥੇ ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ, ਮੂਲ ਹੈ ਜਾਣੀ ਕਿ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਕਿਉਂਕਿ ਦੂਸਰੀ ਤੁਕ ਇਹ ਅਰਥ ਸਾਫ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਹੈ | )

           ਆਓ ਹੁਣ ਵਿਚਾਰੀਏ  ਪਉੜੀ ੩੩ ਨੂੰ :

ਆਖਣਿ ਜੋਰੁ ਚੁਪੈ ਨਹ ਜੋਰੁ ॥ ਜੋਰੁ ਨ ਮੰਗਣਿ ਦੇਣਿ ਨ ਜੋਰੁ ॥

ਜੋਰੁ ਨ ਜੀਵਣਿ ਮਰਣਿ ਨਹ ਜੋਰੁ ॥ ਜੋਰੁ ਨ ਰਾਜਿ ਮਾਲਿ ਮਨਿ ਸੋਰੁ ॥

Ākẖaṇ jor cẖupai nah jor. Jor na mangaṇ ḏeṇ na jor.

Jor na jīvaṇ maraṇ nah jor. Jor na rāj māl man sor.

ਅਰਥ ਨਿਚੋੜ : ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਨਾ  ਬੋਲ ਸਕਣਾ  ਹੈ  ਤੇ ਨਾ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ  । ਨਾ ਹੀ ਸਾਡੇ ਹੱਥ  ਮੰਗਣਾ ਹੈ  ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੇਣਾ । ਜੀਵਨ ਤੇ ਮਰਨ ਵੀ ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ  । ਇਸ ਰਾਜ ਤੇ ਮਾਲ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਐਨਾ ਸ਼ੋਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਵੀ ਸਾਡੇ  ਜ਼ੋਰ ਵਿਚ  ਨਹੀਂ ਹੈ ।

           ਭਾਈ  ਵੀਰ  ਸਿੰਘ ‘ਆਖਣਿ’ ਦਾ ਅਰਥ   ਵੱਖਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬੋਲਣ ਵਿਚ ਅਸੀ ਆਪਣਾ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਵਰਤ ਸਕਦੇ  ਪਰ ਮੈਂ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ  ਸ਼ਬਦ ‘ਆਖਣਿ’ ਦਾ ਮਤਲਬ ਵਿਆਕਰਣ ਮੁਤਾਬਕ  ਹੈ ‘ਆਖਣ ਵਿਚ’ ਬਣਦਾ  ਹੈ ,  ਭਾਵ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਵਿਚ ਸਾਡਾ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ | ਜੋ ਤਾਕਤ ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਹੈ ਉਹ ਉਸੇ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ |

           ਭਾਵੇਂ ਸਾਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬੋਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਚੁੱਪ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਹੋਰ ਹੈ; ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਸਾਡਾ ਮੰਗਣਾ ਜਾਂ ਦੇਣਾ ਵੀ ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹੁਕਮ ਅਧੀਨ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਵੀ ਨਾ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਰਾਜ ਕਰਨਾ ਤੇ ਉਸ ਕਾਰਨ ਐਨਾ ਸ਼ੋਰ ਮਚਾਉਣਾ, ਜੀਣਾ ਜਾਂ ਮਾਰਨਾ ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਭੀ ਉਸੇ ਸਰਬ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ  ਹੈ | ਮੂਲ ਸਦਾ ਉਹ ਹੀ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਰੀਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸਰਬਵਿਆਪਕ ਕਰਤਾਰ  ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕਰਨਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹਾਂ | ਇਸ਼ਾਰਾ ਸਿਰਫ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਵੱਲ ਹੈ |

           ਵੇਖੋ ਉੱਤੇ ਦਿਤੀਆਂ  ਅੰਗ ੧੪੫ ਦੀਆਂ ਤੁਕਾਂ | ਸਾਨੂੰ  ਜਿਸ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਉਸੇ ਅਧੀਨ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚਲਦੀ ਹੈ | ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਜੋ ਦਗਮਜੇ ਮਾਰਨੇ ਹਨ ਮਾਰੀ ਜਾਓ ਪਰ ਡੋਰ ਆਖਰ ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਹੱਥ ਹੀ ਹੈ | ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਅਧੀਨ ਜੀਵੋ ਤਾਂਕਿ ਰਤਾ ਭਰ ਵੀ  ਹਉਮੈ ਦੀ ਮੈਲ ਨਾ ਲੱਗ ਸਕੇ | ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭ ਜੀ  ਰੱਖ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਮੁਤਾਬਿਕ ਉਹ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਚੋਰਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਚੋਰੀ ਵਿਚ ਮਾਹਰਤਾ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਮਾਨਦਾਰਾਂ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਧਾਰ ਹੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਹੋ ਨਿਬੜਦਾ ਹੈ | ਰਿਸ਼ਵਤਖੋਰ ਰਿਸ਼ਵਤਖੋਰੀ ਵਿਚ ਹੀ ਲਿਬੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ| ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਚੋਰੀ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਵਤਖੋਰੀ ਬੁਰੀ ਹੈ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਉਸਦੇ ਹੁਕਮ ਚ ਬੰਧੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਭਾਗੀ  ਬਣਦੇ  ਹਨ | ਕੀ  ਉਹ  ਇਸ ਦਲਦਲ ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ? ਇਹ ਤਾਂ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੀ ਮੇਹਰ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ; ਜੇ ਪ੍ਰਭਜੀ  ਚਾਹੁੰਣ ਤਾਂ ਅਪਣੀ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਤੇ ਕੁਝ ਹਾਲਾਤ ਬਣਾਕੇ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਬੁਧੀ ਰਾਹੀਂ ਸਮਝਾ ਵੀ  ਦੇਂਦੇ  ਹਨ  |

           ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਾਨੂੰ  ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ  ਕਿਤੇ ਹੰਕਾਰ ਨਾ ਕਰ ਬੈਠਣਾ,  ਨਾ ਬੋਲ ਸਕਣ ਦਾ , ਨਾ ਚੁੱਪ ਰਹਿਕੇ ਜੀਣ ਦਾ , ਜਾਂ ਰਾਜ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ; ਇੰਝ ਕਰਿਆਂ ਉਸ ਦੇ ਚਲਾਏ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਭੁੱਲ ਜਾਓਗੇ ਤੇ ਫੇਰ ਅੰਤ ਨੂੰ  ਮਹਿਸੂਸ  ਕਰੋਗੇ ਕਿ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਤਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ | ਗੁਰੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਮਹਿਮਾਨ ਦੀ ਤਰਾਂ ਰਹਿਣ  ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਵੀ ਦੇਂਦੇ ਹਨ, ਵੇਖੋ ਅੰਗ  1188,

           ਗੁਰ ਤੇ ਸਮਝਿ ਰਹੈ ਮਿਹਮਾਣੁ ॥ ਹਰਿ ਰਸਿ ਰਾਤਾ ਜਨੁ ਪਰਵਾਣੁ ॥੭॥  Gur ṯe samajẖ rahai mihmāṇHar ras rāṯā jan parvāṇ. ||7||   ਭਾਵ :    ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਚ ਰਚਿਆ ਰਹੇ ਤੇ ਇਥੇ ਇੱਕ ਮਹਿਮਾਨ ਵਾਂਗ ਜੀਵੇ  ਉਹ ਪ੍ਰਭਜੀ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |

           ਉਂਝ ਦੁਨਿਆਵੀ ਡਰਾਮੇ ਸਾਡੇ ਸਾਮਣੇ ਹੀ ਤਾਂ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਤੇ ਘੁਮੰਡੀ ਰੇਤ ਵਾਂਗ ਭੁਰਦੇ ਵੀ ਦੇਖੀਦੇ ਹਨ | ਫੇਰ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਕਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਹੈ ? ਗੁਰੂਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ :

ਜੋਰੁ ਨ ਸੁਰਤੀ ਗਿਆਨਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥ ਜੋਰੁ ਨ ਜੁਗਤੀ ਛੁਟੈ ਸੰਸਾਰੁ ॥

ਜਿਸੁ ਹਥਿ ਜੋਰੁ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਸੋਇ ॥ ਨਾਨਕ ਉਤਮੁ ਨੀਚੁ ਨ ਕੋਇ ॥੩੩॥

Jor na surṯī gi-ān vīcẖār. Jor na jugṯī cẖẖutai sansār.

Jis hath jor kar vekẖai so-e. Nānak uṯam nīcẖ na ko-e. ||33||

ਨਿਚੋੜ ਅਰਥ: ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਆਤਮਾਕ ਜਾਗ ਵੀ ਨਹੀਂ , ਗਿਆਨ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ  ਤੇ ਸਮਝ ਵੀ ਨਹੀਂ  ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ  ਵਿਚਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਈ ਤਾਕਤ ਹੈ। ਉਹ ਢੰਗ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਮਾਇਆ ਵਿਚੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਵੀ ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ  ਕਿਉਂਕਿ ਉਸੇ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਹੈ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਅਤੇ ਉਹੀ ਰਚਨਾ ਰਚ ਕੇ ਉਸ ਦੀ  ਸੰਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਸ ਪ੍ਰਭ  ਦੀਆਂ ਨਜਰਾਂ ਚ  ਨਾ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਉੱਤਮ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨੀਚ ਹੈ (ਸ਼ੁਭ ਕੰਮਾਂ ਚ ਜਾ ਅਸ਼ੁਭ ਕੰਮਾਂ ਚ )  | । 33।

           ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੁਕਾਂ ਦਾ ਵੀ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ  ਹੋਰੀਂ ਅਰਥ ਵੱਖਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰ ਹੈ ਉਹ ਜ਼ੋਰ ਕਰਕੇ ਵੇਖ ਲਵੇ | ਸ਼ਬਦ ‘ਸੋਇ’ ਵੱਲ ਧਿਆਨ  ਦੇਣਾ; ਅੰਗ ੫, ਉਤੇ  ਗੁਰੂ ਬਚਨ ਹੈ  ‘ਏਵਡੁ ਊਚਾ ਹੋਵੈ ਕੋਇ ॥ ਤਿਸੁ ਊਚੇ ਕਉ ਜਾਣੈ ਸੋਇ ॥’ ਮਤਲਬ ਕੋਈ ਉਸ ਪ੍ਰਭਜੀ ਜੇਡਾ ਹੋਏਗਾ ਤਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣੇਗਾ |’

           ਇਸ ਕਰਕੇ  ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਪਰਲੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਵਿਚ  ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ  ਓਹੋ (‘ਸੋਇ’) ਪ੍ਰਭ ਜੀ  ਸਭ ਕੁਝ  ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ  ਵੇਖਦੇ  ਹਨ | ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਜਰਾ ਹੋਰ ਸਮਝ ਲਈਏ; ਵੇਖੋ ਅੰਗ ੨੫ ਤੇ ‘ਆਪੇ ਵੇਖੈ ਸੁਣੇ ਆਪੇ ਹੀ ਕੁਦਰਤਿ ਕਰੇ ਜਹਾਨੋੁ ॥ ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਨਾਨਕਾ ਹੁਕਮੁ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨੋੁ ॥੪॥੩੧॥’ ਭਾਵ : ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪੇ ਵੇਖਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸੁਣਦੇ ਹਨ  ਤੇ ਆਪ ਹੀ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸਿਰਜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਜੋ  ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੈ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੈ |’

ਅੰਗ ੯ ਉਤੇ ਹੇਠਲੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਬਚਨ ਵੀ  ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹਨ ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿਚ:

ਸਿਧਾ ਪੁਰਖਾ ਕੀਆ ਵਡਿਆਈਆ ॥

ਤੁਧੁ ਵਿਣੁ ਸਿਧੀ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਈਆ ॥  ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਨਾਹੀ ਠਾਕਿ ਰਹਾਈਆ ॥੩॥

Siḏẖā purkẖā kī-ā vaḏi-ā-ī-ā.

Ŧuḏẖ viṇ siḏẖī kinai na pā-ī-ā. Karam milai nāhī ṯẖāk rahā-ī-ā. ||3||

ਨਿਚੋੜ ਅਰਥ : (ਹੇ ਪ੍ਰਭ ਜੀ !) ਸਾਰੇ ਤਪ ਤੇ ਸਾਰੇ ਗੁਣ, ਸਿੱਧਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਡਿਆਈਆਂ  ਅਤੇ  ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਕੰਮਾਂ  ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬੀ, ਤੁਹਾਡੀ   ਸਹਾਇਤਾ  ਤੋਂ ਬਿਨਾ  ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ  ਤੁਹਾਡੀ  ਮਿਹਰ ਨਾਲ  ਹੋਈ  ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੀ  ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਅੜੀਕਾ  ਪਾ ਸਕਿਆ ॥੩॥

           ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੁਕਾਂ ਵਿਚ ਦੱਸੇ ਖਿਆਲ  ਵਰਗਾ ਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਖਿਆਲ ਜਪੁਜੀ ਦੇ ਪਉੜੀ  ਨੰਬਰ ੩੩ ਵਿਚ ਹੈ ਬਸ ਜਰਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ਹੋਰ ਹੈ |

          ਭਾਵ ਜੋ ਇਹ ਸਮਝ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਨੂੰ ਪਾ ਲਿਆ  ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਗਏ ਉਹ ਗਲਤ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਜਿਉਂਦਿਆਂ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੇਹਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ| ਫੇਰ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੀ ਮੇਹਰ ਹੈ ਤਦ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੋਈ ਆਖੇ ਕਿ ਮੈਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਗਿਆ ਜਾਂ ਮੈਂ ਸਭ ਕੁਝ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲਿਆ ? ਭਾਵ ਦਾਹਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪਰ ਆਪਣਾ ਇਹਸਾਸ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਆਖਣਾ ਕਿ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਮਾਇਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲ ਗਿਆ | ਸਮਝਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ  ਕਰਤਾਰ ਜੀ  ਜਿਸ ਨੇ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਰਚਿਆ ਉਸ ਦੀ ਉਹ ਸੰਭਾਲ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਸਿਲਸਲੇ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਲਈ ਅੱਛਾ ਤੇ ਕਿਸੇ ਲਈ ਬੁਰਾ ਹੋਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ | ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਨਿਰਵੈਰ   ਹਨ  ਇਸ ਕਾਰਨ ਜੋ ਕੁਝ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਉਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵੈਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ | ਪਹਿਚਾਣ  ਇਹੋ ਕਰਨੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਸਮਝਕੇ ਜੀਵਨ ਜੀਵਣਾ ਅਤੇ ਆਪੇ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਚ (ਮੋਹ ਚ) ਰੰਗ ਲੈਣਾ| ਮੋਹ ਸਿਰਫ  ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਜੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ | ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ  ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਲ ਵਿਚ  ਰੱਖ ਕੇ ਕਰਨਾ ਹੈ; ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ  ਜਾਓਗੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਨਜਰਾਂ ਚ ਵੀ ਉਹ ਕੰਮ ਹੀ ਸਹੀ ਰਹੇਗਾ  ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਨੂੰ  ਭਾਵੇਗਾ | ਫੇਰ ਇਹ ਪਉੜੀ  ਸਮਝ ਆ ਜਾਏਗੀ |

           ਇਸ ਪਉੜੀ  ਰਾਹੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਹਉਮੈ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦੁਆਕੇ ਨਿਮਰਤਾ ਵਿਚ ਡਬੋਕੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ  ਦੀ  ਮੇਹਰ ਵਾਲਾ ਦਰਵਾਜਾ ਵਿਖਾਂਦੇ ਹਨ|

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ  ਨਾਲ ,

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

 www.gursoch.com

Remain Tuned To His Ordinance

There are atheists, who neither take interest in the reality of the universal Creator, nor they believe in Him, but Sri Guru Nanak ji does; his followers do the same; however, some Sikhs try to play both ways, and because their minds are influenced by agnostic views, they try to relate the Guru to what they believe in. Of course, the Guru emphasizes to be rational; nonetheless, his belief in the universal Creator is not based on any logic; repeatedly he says that it is an experience of the universal Creator that has turned him toward Him through His blessings. In Japji, stanza 33, on 7, SGGS, he illustrates on the helplessness of the world before the power of the universal Creator. We will look at that in this article.

           The Guru stresses on Ekankar’s grace which is a fundamental principle of the Sikhi/gurmat. Throughout Sri Guru Granth Sahib, Ekankar’s grace is referred as a mandatory element to become one with Him; Why it is so, the Guru addresses that also in the following verses by saying that nothing is in our power though we harbor an illusion about it most of the time.  On 145, SGGS, the Guru enforces the same idea expressed in the stanza number 33:

ਆਖਣੁ ਵੇਖਣੁ ਬੋਲਣੁ ਚਲਣੁ ਜੀਵਣੁ ਮਰਣਾ ਧਾਤੁ ॥

ਹੁਕਮੁ ਸਾਜਿ ਹੁਕਮੈ ਵਿਚਿ ਰਖੈ ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਆਪਿ ॥੨॥

Ākẖaṇ vekẖaṇ bolaṇ cẖalaṇ jīvaṇ marṇā ḏẖāṯ.

Hukam sāj hukmai vicẖ rakẖai Nānak sacẖā āp. ||2|| {SGGS–145}

In essence: The base of our talking, seeing, speaking, walking, living and dying is Akalpurakh. Oh Nanak! The eternal Creator creates the lives and keeps them in His ordinance. (Some interpreters take the meaning of ਧਾਤੁ as Maya, obviously here it stands for the Creator, because the second verse verifies it. It appears we do everything, but the reality is different).

           Now let us look at the stanza on 7, SGGS, stanza number 33:

ਆਖਣਿ ਜੋਰੁ ਚੁਪੈ ਨਹ ਜੋਰੁ ॥ ਜੋਰੁ ਨ ਮੰਗਣਿ ਦੇਣਿ ਨ ਜੋਰੁ ॥

ਜੋਰੁ ਨ ਜੀਵਣਿ ਮਰਣਿ ਨਹ ਜੋਰੁ ॥ ਜੋਰੁ ਨ ਰਾਜਿ ਮਾਲਿ ਮਨਿ ਸੋਰੁ ॥

ਜੋਰੁ ਨ ਸੁਰਤੀ ਗਿਆਨਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥ ਜੋਰੁ ਨ ਜੁਗਤੀ ਛੁਟੈ ਸੰਸਾਰੁ ॥

Ākẖaṇ jor cẖupai nah jor. Jor na mangaṇ ḏeṇ na jor.

Jor na jīvaṇ maraṇ nah jor. Jor na rāj māl man sor.

Jor na surṯī gi-ān vīcẖār. Jor na jugṯī cẖẖutai sansār.

 In essence: Neither we have power to speak, nor do we have power to be silent. We have no power to ask/beg or to give away (anything). We have no power to live, or power to die. It is not in our power to obtain power to rule or to have wealth that creates commotion in the mind. We have no power to understand the divine knowledge, or to meditate. We have no power, which can liberate us from this world.

           Bhai Veer Singh takes meaning ‘ਜੋਰੁ ਆਖਣਿ/ ਚੁਪੈ’ a little bit differently; according to him: we cannot speak or remain silent by using our force; however, I agree with Dr. Sahib Singh, because grammatically ‘ਆਖਣਿ’ word means ‘in speaking’, which means we have no power (ਨਹ ਜੋਰੁ) in speaking. His power is in force, and he  can take away our all power of doing anything. As stated earlier in the verse on 145, SGGS, the Guru keeps hinting the unmeasurable power of His ordinance.

           What appears to be to us is not true according to the Guru, who has experienced the Creator; nothing is in the hands of the beings, though they claim about it because of their conceit; there are His created laws to govern the lives, and He guides their every movement. Their brains work as per the environments He provides to them. The Guru advises the Sikhs not to let the conceit come in any way in their way of life. He advises them to live in this world as a guest without drowning in attachment; please see on 1188-89, SGGS:

           ਗੁਰ ਤੇ ਸਮਝਿ ਰਹੈ ਮਿਹਮਾਣੁ ॥ ਹਰਿ ਰਸਿ ਰਾਤਾ ਜਨੁ ਪਰਵਾਣੁ ॥੭॥  Gur ṯe samajẖ rahai mihmāṇ. Har ras rāṯā jan parvāṇ. ||7||  Means: One should get saturated in the love of the Creator and live like a guest through the Guru’s advice; then one is considered as ‘accepted one’ in His eyes.

           We see every day the worldly dramas and also witness how the proud ones are floored on this worldly stage. Then who has all this power? The Guru answers in the next verse:

ਜਿਸੁ ਹਥਿ ਜੋਰੁ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਸੋਇ ॥ ਨਾਨਕ ਉਤਮੁ ਨੀਚੁ ਨ ਕੋਇ ॥੩੩॥ 

 Jis hath jor kar vekẖai so-e. Nānak uṯam nīcẖ na ko-e. ||33|| (Pauri/Stanza-33)

            Ekankar, who has all this power, creates and watches His creation. Oh Nanak! There is no one high or low (in His consideration or at one’s own power).

           Bhai Veer Singh interprets again differently the above verse stating its meaning is: if anyone other has any power can try it, but it will not work. Look at the word ‘ਸੋਇ’, which means He/the Creator. Take another example that will clarify it on 5, SGGS: ‘ਏਵਡੁ ਊਚਾ ਹੋਵੈ ਕੋਇ ॥ ਤਿਸੁ ਊਚੇ ਕਉ ਜਾਣੈ ਸੋਇ ॥ Ėvad ūcẖā hovai ko-e. Ŧis ūcẖe ka-o jāṇai so-e. means if someone becomes as high as the Creator is, only then that one can know that highest Creator’. Look also at 25,SGGS to verify it: ‘ਆਪੇ ਵੇਖੈ ਸੁਣੇ ਆਪੇ ਹੀ ਕੁਦਰਤਿ ਕਰੇ ਜਹਾਨੋੁ ॥ ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਨਾਨਕਾ ਹੁਕਮੁ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨੋੁ ॥੪॥੩੧॥  means: He sees and listens and He Himself creates the world with His power. Oh Nanak! I accept what His will is’.

           In this context, the Guru’s words on also 6, SGGS, need attention:

ਸਿਧਾ ਪੁਰਖਾ ਕੀਆ ਵਡਿਆਈਆ ॥

ਤੁਧੁ ਵਿਣੁ ਸਿਧੀ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਈਆ ॥  ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਨਾਹੀ ਠਾਕਿ ਰਹਾਈਆ ॥੩॥

Siḏẖā purkẖā kī-ā vaḏi-ā-ī-ā.

Ŧuḏẖ viṇ siḏẖī kinai na pā-ī-ā. Karam milai nāhī ṯẖāk rahā-ī-ā. ||3||

In essence: (Oh Prabhji!) All the good deeds and occult powers of people are not obtained without your grace; when success is obtained with your grace, no one can stop it either.

           There is only a powerful one, who has this mighty power, and it is the Master of the universe, who after fashioning the creation exercises His power to watch it and constantly takes care of it.

           What we talk or when we choose to remain silent is triggered by His ordinance through which we remain bound. Giving away, begging and establishing of our desired empires are at the mercy of His power. We live in the environments the universal Creator has created for us. The environment, established by His ordinance, decides our behavior and we think ‘it is ours’. A child living among thieves becomes perfect in stealing, which becomes his/her base of life. If a child is being raised by the honest people, he/she takes satisfaction through honest behavior. It is never heard of that a thief has never heard that stealing is a bad way of life.  The corrupt people remain littered with bribery inclinations. Is it in their hands to get over with it? Not really. If He wishes, He can create circumstances and inspire them to use their intellect He has given to them to change them. With the blessings of the Creator, they get out of that dirt; otherwise, they keep justifying their corrupt acts and remain unsuccessful to take the rightful path. Whatever claim we make because of our brain-power, it is our choice; however, everything is in the hands of the Creator. Thus, the Guru advises his followers to live in humility and the fear of His powerful ordinance so that they don’t get dirty with conceit. His advice is to get drenched in his love by totally attaching to Him. It is important to get attached to Him only and to love His created world. Remember, whenever you intend to do something, keep Akalpurakh in your mind, and you will be surprised to know that the action you take will not only be likable to you but also to Him as well. Then, you will understand this stanza very well.

           Through this stanza, the Guru counsels us to use our intellect to get over our ego and  to replace it with humility to open the door of the Creator’s grace.

Wishes

Gurdeep Singh

www.gursoch.com

The Creator, who has created the creation, is in control; He takes care of it.

The Guru advises the Sikhs not to be proud of anything.

The Realization Of The Guru’s Advice – ਗੁਰਿਮਤ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ 

ਗੁਰਿਮਤ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ 

(Its English version is at the end of Punjabi article)

ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ’ਚ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਸਿੱਖ ਗਰੁੱਪ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਜੋ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥ ਸਿਰਫ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਚੋਂ ਹੀ ਲੱਭਣ ਲਈ ਆਖੇ | ਸਗੋਂ ਹਰੇਕ ਨੇ ਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥ ਆਪਣੇ ਗਰੁੱਪ, ਜੋ ਬਾਹਰਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠਾਂ ਬਹੁਤ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ, ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਨੇ ਅਰੰਭੇ ਹੋਏ ਨੇ |ਪਰ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਵੇਂ  ਗੁਰਬਾਣੀ ਜਰਾ ਗੁੰਝਲਾਂ  ਸਮਝਾਂਦੀ  ਹੈ, ਪਰ ਉਂਝ ਬਹੁਤ ਸੌਖੀ ਵੀ ਹੈ | ਹੇਠਲੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਸਤਿਗੁਰੁਜੀ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ (ਆਪਾਂ ਨੂੰ ) ਇਕਓਂਕਾਰ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਪਾਉਣ ਅਤੇ ਉਸੇ ਦੇ ਪਿਆਰ ਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਦੇਂਦੇ ਹਨ | ਉਹ ਸਾਨੂੰ  ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਮਾਂ  ਬਹੁਤ ਘਟ ਹੈ  ਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਭ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਣਾ ਹੈ | ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੈ ਸਮਝਣ ਲਈ; ਜੇ ਔਖੀ ਹੈ ਤਦ ਹੈ ਉਹ ਮਿਸਾਲ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ | ਇਹ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਦੀ ਜਿਸ ਨੇ ਅਖੀਰ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਜਾਣਾ ਹੈ; ਬਿਲਕੁਲ  ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਅੱਸੀ ਵੀ ਆਖਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇਵ (ਅਕਾਲਪੁਰਖ) ਦੇ ਪਾਸ ਜਾਣਾ ਹੈ ਜਿਸ ਖਾਤਰ  ਉਸਦਾ ਅਦਬ ਅਤੇ ਉਸ ਲਈ ਪਿਆਰ ਸਾਨੂੰ ਹੁਣ ਹੀ ਬਣਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ | ਆਓ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰੀਏ :

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੨ ॥

ਧਨੁ ਜੋਬਨੁ ਅਰੁ ਫੁਲੜਾ ਨਾਠੀਅੜੇ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ॥  ਪਬਣਿ ਕੇਰੇ ਪਤ ਜਿਉ ਢਲਿ ਢੁਲਿ ਜੁੰਮਣਹਾਰ ॥੧॥

Sirīrāg mėhlā 1 gẖar 2.

Ḏẖan joban ar fulṛā nāṯẖī-aṛe ḏin cẖār.

Pabaṇ kere paṯ ji-o dẖal dẖul jummaṇhār. ||1||

ਅਰਥ ਨਿਚੋੜ : ਧਨ ਜੋਬਨ ਤੇ ਫੁਲ ਬਹੁਤ ਥੁੜ੍ਹ ਚੀਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਨਦੀ ਤੇ ਉੱਗੀ  ਚੌਪੱਤੀ ਦੇ ਪੱਤਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਢਲ ਜਾਣ ਨਾਲ ਸੁੱਕ ਕੇ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੇ|

ਗੁਰੂ ਜੀ  ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਥੁੜ੍ਹ ਚਿਰੀ ਛਾਂ  ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਕੇ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਾਣ ਕਰਨ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਨਹੀਂ; ਇਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ  ਭਗਤੀ ’ਚ ਲਾਉਣਾ ਚੰਗਾ ਹੈ |

ਰੰਗੁ ਮਾਣਿ ਲੈ ਪਿਆਰਿਆ ਜਾ ਜੋਬਨੁ ਨਉ ਹੁਲਾ ॥  ਦਿਨ ਥੋੜੜੇ ਥਕੇ ਭਇਆ ਪੁਰਾਣਾ ਚੋਲਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Rang māṇ lai pi-āri-ā jā joban na-o hulā.

Ḏin thoṛ-ṛe thake bẖa-i-ā purāṇā cẖolā. ||1|| Rahā-o.

ਹੇ ਪਿਆਰੇ! ਜਦ ਤਕ ਨਵੀਂ ਜੁਆਨੀ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਅਨੰਦ ਲੈ ਲੈ; ਉਮਰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਇਹ  ਸਰੀਰਕ ਚੋਲਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਜਾਇਗਾ (ਸਰੀਰ ਢਲ ਜਾਏਗਾ; ਭਾਵ ਉਸਦੀ ਭਗਤੀ ਵੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ  ) ।1। ਰਹਾਉ।

ਜਵਾਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਜਿਕਰ ਉਤਲੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ’ਚ ਸਿਰਫ ਭਰਜੋਬਨ  ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸਗੋਂ ਸਾਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ’ਚ ਵਰਤਣ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਹੀ ਉਸਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਨਣ ਲਈ ਹੈ | ਕੁਝ ਵੀ ਉਸੇ ਦੇ ਨਾਂ ਦੀ  ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਵਿਚ ਅੜੀਕਾ ਨਹੀਂ ਬਣਨ  ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ |ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਕਮਾਉਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ  ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਲਈ ਵੀ ਜਰੂਰ ਕੱਢਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ; ਓਹੋ ਸਮਾਂ ਫਿਰ ਉਸ ਦੇ ਰੰਗ ’ਚ ਰੰਗੇਗਾ |   |

ਸਜਣ ਮੇਰੇ ਰੰਗੁਲੇ ਜਾਇ ਸੁਤੇ ਜੀਰਾਣਿ ॥  ਹੰ ਭੀ ਵੰਞਾ ਡੁਮਣੀ ਰੋਵਾ ਝੀਣੀ ਬਾਣਿ ॥੨॥

Sajaṇ mere rangule jā-e suṯe jārāṇ.

Haʼn bẖī vañā dumṇī rovā jẖīṇī bāṇ. ||2||

ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਸੱਜਣ ਕਬਰਾਂ  ਵਿਚ ਜਾ ਸੁੱਤੇ ਹਨ; ਮੈਂ  ਵੀ ਵਿਛੋੜੇ ਚ ਹੌਲੀ  ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਰੋ ਰਹੀ ਹਾਂ; ਲਗਦਾ ਹੈ ਮੈਂ ਭੀ ਦੁਚਿੱਤੀ ਚ ਹੀ  ਓਧਰ ਚਲੇ ਜਾਵਾਂਗੀ ।2।

ਗੁਰੂਜੀ ਸਾਨੂ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਸਾਡੇ ਪਿਆਰੇ  ਮਿੱਤਰ ਚੱਲ ਵਸੇ, ਅਸੀਂ ਵੀ ਚਲੇ ਹੀ ਜਾਣਾ ਹੈ| ਵਕਤ ਖਰਾਬ ਕਰਨ ਨਾਲੋਂ  ਅਸਾਨੂੰ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਦੀ ਯਾਦ ’ਚ ਜੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,  ਦੁਚਿਤੀ ਚ ਰਹਿਕੇ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰਨ  ਨਾਲੋਂ |

ਅਗਲੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਸ ਸੱਚ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਸਾਂਝ ਪਾਕੇ ਸਮਝਾਂਦੇ ਹਨ  ਕਿ ਜਿਸ ਮੌਤ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ ਵੇਖਦੇ, ਉਸ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਤੋਂ ਖਾਲੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ:

ਕੀ ਨ ਸੁਣੇਹੀ ਗੋਰੀਏ ਆਪਣ ਕੰਨੀ ਸੋਇ ॥  ਲਗੀ ਆਵਹਿ ਸਾਹੁਰੈ ਨਿਤ ਨ ਪੇਈਆ ਹੋਇ ॥੩॥

Kī na suṇehī gorī-e āpaṇ kannī so-e.

Lagī āvahi sāhurai niṯ na pe-ī-ā ho-e. ||3||

ਹੇ ਸੁੰਦਰ ਜੀਵ-ਇਸਤ੍ਰੀ! ਤੂੰ ਇਸ  ਖ਼ਬਰ  ਬਾਰੇ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦੀ ਕਿ ਪੇਕਾ-ਘਰ (ਇਹ ਸੰਸਾਰ ) ਸਦਾ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ , ਸਹੁਰੇ ਘਰ (ਪਰਲੋਕ ਵਿਚ/ਮੌਤ ਆਏਗੀ) ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ?3

ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਵੇਂ   ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਪੇਕੇ ਛੱਡ ਸਹੁਰੇ ਜਾਂਦੀ ਹੀ ਹੈ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਸਾਨੂੰ ਛਡਣਾ ਪੈਣਾ ਹੈ ਇੱਕ ਦਿਨ | ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਪਤੀ ਇੱਕ ਹੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ  ਹੈ  ਤੇ ਉਹ ਹੈ ਕਰਤਾਰ ; ਵੇਖੋ ਅੰਗ 933

ਠਾਕੁਰੁ ਏਕੁ ਸਬਾਈ ਨਾਰਿ ॥ 

Ŧẖākur ek sabā-ī nār. {SGGS–933}

  ਪਤੀ ਇੱਕ ਹੀ ਹੈ ਉਹ ਅਕਾਲਪੁਰਖ, ਬਾਕੀ ਸਭ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਹਨ |

ਸ਼ਬਦ ਜਾਰੀ ਹੈ :

ਨਾਨਕ ਸੁਤੀ ਪੇਈਐ ਜਾਣੁ ਵਿਰਤੀ ਸੰਨਿ ॥  ਗੁਣਾ ਗਵਾਈ ਗੰਠੜੀ ਅਵਗਣ ਚਲੀ ਬੰਨਿ ॥੪॥੨੪॥

Nānak suṯī pe-ī-ai jāṇ virṯī sann.

Guṇā gavā-ī ganṯẖ-ṛī avgaṇ cẖalī bann. ||4||24||

ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਹੜੀ  ਜੀਵ-ਇਸਤ੍ਰੀ ਪੇਕੇ ਘਰ (ਇਥੇ ਮਾਇਆ ਵਿਚ ) ਸੁੱਤੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ,  ਉਹ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ  ਦਿਨ-ਦਿਹਾੜੇ ਹੀ ਸੰਨ੍ਹ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ  । ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ  ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਗੰਢੜੀ ਗਵਾ ਲਈ ਅਤੇ ਉਹ  ਇਥੋਂ  ਔਗੁਣਾਂ ਦੀ ਪੰਡ ਹੀ ਲੈਕੇ  ਜਾਏਗੀ  (ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ )।4। 24।

 ਮਾਇਆ ਦੀਆਂ ਦਿਲਖਿੱਚ ਚੀਜਾਂ ਸਾਨੂੰ ਐਨੀਆਂ ਪਿਆਰੀਆਂ ਹੋ ਚੁਕੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਸਾਡੀ ਇੱਕ ਦਰਜਾ ਮਨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਦੀਆਂ  ਜਰੂਰਤਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਲਈ ਜਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ  | ਸਦਾ ਵਕਤ ਇਸੇ ਜਾਲ ’ਚ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪਿਆਰ ਸਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਹੇਠ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ | ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਮਝਾਂਦੇ ਹਨ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਜਾਲ ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਆਉਣ ਲਈ  ਤਾਂਕਿ ਅਸੀਂ ਪਾਪਾਂ ਦੇ ਭਰ ਹੇਠ ਰਹਿਕੇ ਨਾ ਮਰੀਏ ਕਿਓਂਕਿ ਮਾਇਆ ਖਾਤਰ ਅਸੀਂ ਪਾਪਾਂ ਦੇ ਭਾਗੀ ਬਣ ਦੇ ਹਾਂ| ਕੀ  ਇਸ ਜਾਲ ਚੋਂ ਨਿਕਲਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ? ਦਰਅਸਲ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ |

ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅੰਤਲੀ ਘੜੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ  ਕਰੀਏ  ਤਦ ਜਦੋਂ  ਅਸੀਂ ਸੱਚੀਂ ਮੁਚੀਂ  ਮੌਤ  ਦਾ ਸਾਮਣਾ  ਕਰਾਂਗੇ  ਤਦ  ਸਾਨੂੰ ਗੁਰੂਜੀ ਦੀ ਨਸੀਹਤ  ਯਾਦ  ਆਏਗੀ |

The Realization Of The Guru’s Advice

 I am not aware of any Sikh group that tells the Sikhs to find the bani-meaning only in Sri Guru Granth Sahib; instead, everyone has started figuring out its meaning as per their group-mentality heavily influenced by the outer influences The Sikhs don’t need any group’s advice on the bani, but the bani itself, which is not all compact or hard to understand instead very easy. In the following shabda, the Guru advises his followers to fall in love with the Creator and start living in His love, because the time span of everyone’s life is limited; consequently, everyone has to face the death; thus, the Guru is making us aware about it. The shabad is very simple. The only difficult thing is to understand the analogy he uses in it. It is an analogy of a girl, who eventually goes to her in-laws leaving her parental home behind. Let us understand how he guides us.

ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੨ ॥

ਧਨੁ ਜੋਬਨੁ ਅਰੁ ਫੁਲੜਾ ਨਾਠੀਅੜੇ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ॥

ਪਬਣਿ ਕੇਰੇ ਪਤ ਜਿਉ ਢਲਿ ਢੁਲਿ ਜੁੰਮਣਹਾਰ ॥੧॥

Sirīrāg mėhlā 1 gẖar 2.

Ḏẖan joban ar fulṛā nāṯẖī-aṛe ḏin cẖār.

Pabaṇ kere paṯ ji-o dẖal dẖul jummaṇhār. ||1||

Raag Sree Raag, the bani of first Nanak, house second.

In essence: Wealth, youth, and flowers are the guests of a short time; they perish like the perishable Lily-leaves, which wither and die at the bank of a river in a short time.

               The Guru starts with the temporary shade of the youth about which we feel proud; it is not forever; therefore, we should devote ourselves to the Creator who has blessed us with all this.

ਰੰਗੁ ਮਾਣਿ ਲੈ ਪਿਆਰਿਆ ਜਾ ਜੋਬਨੁ ਨਉ ਹੁਲਾ ॥

ਦਿਨ ਥੋੜੜੇ ਥਕੇ ਭਇਆ ਪੁਰਾਣਾ ਚੋਲਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Rang māṇ lai pi-āri-ā jā joban na-o hulā.

Ḏin thoṛ-ṛe thake bẖa-i-ā purāṇā cẖolā. ||1|| Rahā-o.

Oh dear! Enjoy Akalpurakh’s love now when you are in good health. Your body will grow old as a few days (limited time) are left. Pause.

                In the above verses, youth is not used as only for the period of youthfulness, but for a time when Akalpurakh’s praise should be done. The entire life is to enjoy Akalpurakh’s love; nothing should become hindrance in praising His name. Besides making a living and supporting one’s family, one should also spare some time for the Creator.

ਸਜਣ ਮੇਰੇ ਰੰਗੁਲੇ ਜਾਇ ਸੁਤੇ ਜੀਰਾਣਿ ॥

ਹੰ ਭੀ ਵੰਞਾ ਡੁਮਣੀ ਰੋਵਾ ਝੀਣੀ ਬਾਣਿ ॥੨॥

Sajaṇ mere rangule jā-e suṯe jārāṇ.

Haʼn bẖī vañā dumṇī rovā jẖīṇī bāṇ. ||2||

My beloved friends have rested in the graveyard; I too, though double minded, weep feebly (thinking I shall also depart).

               The Guru is reminding us that our dear ones depart from us forever and our turn remains due; as they are gone, we will do too; therefore, we should realize about this passing span of life, which shouldn’t be wasted by not remembering Akalpurakh. In the next verses, the Guru reminds us the truth we hear every day about our final departure from here but we often ignore:

ਕੀ ਨ ਸੁਣੇਹੀ ਗੋਰੀਏ ਆਪਣ ਕੰਨੀ ਸੋਇ ॥

ਲਗੀ ਆਵਹਿ ਸਾਹੁਰੈ ਨਿਤ ਨ ਪੇਈਆ ਹੋਇ ॥੩॥

Kī na suṇehī gorī-e āpaṇ kannī so-e.

Lagī āvahi sāhurai niṯ na pe-ī-ā ho-e. ||3||

Oh, beautiful one! Haven’t you heard this news with your own ears? (What is the news? Its answer follows) A girl is bound to leave her parental home for her in-laws (One cannot live in this world forever and one has to depart from here).

                In an analogy, the Guru takes this world as a parental home and going to Akalpurakh as going to ‘in-laws home’ to settle down forever (as a daughter settles in-laws’ home), because in the Gurbani,  Akalpurakh is addressed as the Spouse of all soul-brides. Please read on 933, SGGS:

ਠਾਕੁਰੁ ਏਕੁ ਸਬਾਈ ਨਾਰਿ ॥

Ŧẖākur ek sabā-ī nār. {SGGS–933}

There is only one husband (Akalpurakh) and all the rest are His brides.

The shabda continues:

ਨਾਨਕ ਸੁਤੀ ਪੇਈਐ ਜਾਣੁ ਵਿਰਤੀ ਸੰਨਿ ॥

ਗੁਣਾ ਗਵਾਈ ਗੰਠੜੀ ਅਵਗਣ ਚਲੀ ਬੰਨਿ ॥੪॥੨੪॥

Nānak suṯī pe-ī-ai jāṇ virṯī sann.

Guṇā gavā-ī ganṯẖ-ṛī avgaṇ cẖalī bann. ||4||24||

Oh Nanak! The soul-bride remains in slumber (of Maya) and she is being robbed during the broad daylight. She has lost all virtues, and she will depart from here with the load of bad deeds.

               The Maya attraction has become so dear to us that we feel we need it to become satisfied up to some standard; however, the more we get it, the more we feel for it. Eventually it becomes our trap. Thus, our time passes only in this trap and loving Him and living in His love never come under our consideration. The Guru advises us to turn toward Him to avoid dying with the weight of sins we commit in the Maya pursuits. Turning toward Him colors us in His love. Is it hard to do?  Not really.

               If we ignore the last moment when eventually we face our end, we will miss the Guru’s advice.

Wishes

Gurdeep Singh

www.gursoch.com

 

 

Dec 17

The Message They Conveyed Is Unforgettable

The martyrdom of the children of our tenth Guru is in this month, December. At age 17, Baba Ajit Singh and at age 13, Baba Jujhar Singh embraced martyrdom in Chamkaur Sahib battle against the corrupt tyrants on December 23, 1704. At age 7, Baba Jorarvar Singh and at age 5, Baba Fateh Singh fearlessly preferred dying to bowing before the corrupt and coward administrators of Sirhind on December 27, 1704. We go to their martyrdom-places to pay tribute to them; however, they didn’t die for our wordy tribute only but to teach us how to get elevated ourselves so high that nothing should scare us or buy our conscious and dignity. A Sikh who is sold or gets scared dies being alive according to their martyrdom; therefore, every Sikh has a duty to pay tribute to them through his /her actions against suppression, corruption, lawlessness and conversion. If we do it, our tribute to the brave Sahibzadas will be praise worthy; otherwise, our visiting their martyrdom places will carry no weight. They changed the psyche of their coming generations and we can continue their glowing light for our coming generations by standing for the principles they stood and died without an iota of hesitation. Their martyrdom places remind us from where we are coming and what we are capable of doing. Thus, when you visit there, you take an oath to remain sincere to their principles. Speak loudly on social media about their ultimate sacrifice so that the world should know.

ਆਪਣੇ ਦਸਮ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ ਇਸ ਮਹੀਨੇ, ਦਸੰਬਰ ਵਿਚ ਹਨ | ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਉਮਰ ੧੭ ਸਾਲ ਤੇ ਬਾਬਾ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਉਮਰ ੧੩ ਸਾਲ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ ੨੩, ੧੭੦੪ ਨੂੰ ਜਾਲਮ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦਿਆਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾਈ | ਬਾਬਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਉਮਰ ੭ ਸਾਲ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਜੀ ਉਮਰ 5 ਸਾਲ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ ੨੭, ੧੭੦੪ ਨੂੰ ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਤੇ ਬੁਜ਼ਦਿਲ ਹਾਕਮਾਂ ਅੱਗੇ ਝੁਕਣ ਨਾਲੋਂ ਨਿਡਰਤਾ ਨਾਲ ਮੌਤ ਨੂੰ ਚੁੰਮਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿਤੀ | ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਥਾਂਵਾਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ ਸ਼ਬਦੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕੀਤੀਆਂ ਸਗੋਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਕਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਏਨਾ ਊਚਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਨਾ ਕੋਈ ਸਾਨੂੰ ਡਰਾ ਸਕੇ ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਜਮੀਰ ਤੇ ਅਣਖ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਸਕੇ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਜੋ ਸਿੱਖ ਵਿਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਡਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਜਿਓਂਦਿਆਂ ਹੀ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਸਿੱਖ ਦਾ ਇਹ ਫਰਜ ਬਣਦਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ , ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ , ਗੁੰਡੇਗਰਦੀ ਅਤੇ ਧਰਮਬਦਲ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਖੜੋਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀਆਂ ਅਰਪਣ ਕਰੇ | ਜੇ ਇੰਝ ਅਸੀਂ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਤੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਸ਼ਿਲਾਹਗਾ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀਧਾਮਾਂ ਤੇ ਜਾਣਾ ਕੋਈ ਖਾਸ ਅਰਥ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਸਲਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਬਦਲੀ ਹੈ , ਆਓ ਆਪਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਲਾਈ  ਜੋਤ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਲਈ ਜਲਾਈ ਰੱਖੀਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸੂਲਾਂ ਲਈ ਖੜੋਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇਣ ਲੱਗਿਆਂ ਉਹ ਜਰਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਝਿਜਕੇ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀਦੀਧਾਮ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੌਣ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੀ ਕਰ ਸਕਣ ਦੇ ਕਾਬਲ ਹਾਂ | ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਧਾਮਾਂ ਤੇ ਜਾਵੋਂ ਤਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸੂਲਾਂ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਨ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾਣੀ| ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ਤੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਅਵਾਜ ਉਠਾਉਣਾ  ਤਾਂਕਿ ਸੰਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਸਾਨ ਕੁਰਬਾਨੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਲਵੇ |

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

Do A Trade That Makes You Successful Spiritually

Regardless our establishments or the wealth we obtain, we remain in a cycle of ups and downs; what all that is worth if we remain deficient in everlasting joy? It must be comprehended that the fulfillment of our conceit instinct is always temporary. To take us out of that unending cycle, Sri Guru Nanak ji doesn’t ask us to abandon what we have but to grip on the reality of our origin, Ekankar. I am going to share with my readers his shabda, through which he guarantees us to be in an interminable bliss by simply walking on a path that finally leads us to our Creator from whom we have originated and who is identified with many names having presence all over without any particular form. It is on 22 to 23, SGGS:

 ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥ 

ਵਣਜੁ ਕਰਹੁ ਵਣਜਾਰਿਹੋ ਵਖਰੁ ਲੇਹੁ ਸਮਾਲਿ ॥  ਤੈਸੀ ਵਸਤੁ ਵਿਸਾਹੀਐ ਜੈਸੀ ਨਿਬਹੈ ਨਾਲਿ ॥ 

ਅਗੈ ਸਾਹੁ ਸੁਜਾਣੁ ਹੈ ਲੈਸੀ ਵਸਤੁ ਸਮਾਲਿ ॥੧॥

Sirīrāg mėhlā 1. 

Vaṇaj karahu vaṇjāriho vakẖar leho samāl. Ŧaisī vasaṯ visāhī-ai jaisī nibhai nāl.

Agai sāhu sujāṇ hai laisī vasaṯ samāl. ||1||

Raag Sree Raag, the bani of first Nanak.

In essence: Oh traders! Do trade in in a way that you hold on to the merchandise you traded in (here the merchandise is Akalpurakh’s name memory, because the Guru defines it in the ‘Rahao’ verses) and make sure you have only that merchandise, which may last with you. Hereafter, the wise Merchant will take the genuine article (It will become clear in the next verses that the metaphors of trade and Merchant are used for Akalpurakh’s name that is remembered by His name lovers; it means we should praise Him only, because all the rest things do not go with us).

        ‘ਵਖਰੁ’  word is used for His name through which we remember Him in a process of surrendering to Him through which we realize His oneness and shed away our inclination to duality. The Guru basically asks us to remember Him in His love heartily:

ਭਾਈ ਰੇ ਰਾਮੁ ਕਹਹੁ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥  ਹਰਿ ਜਸੁ ਵਖਰੁ ਲੈ ਚਲਹੁ ਸਹੁ ਦੇਖੈ ਪਤੀਆਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Bẖā-ī re rām kahhu cẖiṯ lā-e.  Har jas vakẖar lai cẖalhu saho ḏekẖai paṯī-ā-e. ||1|| Rahā-o.

Oh Brother! Recite Har’s name from the heart. Take with you Har’s praise, because it is the real thing, and Har, the merchant, will be pleased with. Pause.

       Now no doubt remains that trading in Akalpurakh’s love is remembering His name in a way that our living gets saturated in His memory; it is important to say this here that remembering His name merely or in a conditioned way is of no use ( ਰਾਮ ਰਾਮ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ ਕਹਿਐ ਰਾਮੁ ਨ ਹੋਇ ॥  ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਰਾਮੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ਤਾ ਫਲੁ ਪਾਵੈ ਕੋਇ ॥੧॥  ਅੰਤਰਿ ਗੋਵਿੰਦ ਜਿਸੁ ਲਾਗੈ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥  ਹਰਿ ਤਿਸੁ ਕਦੇ ਨ ਵੀਸਰੈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਰਹਿ ਸਦਾ ਮਨਿ ਚੀਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥  Rām rām sabẖ ko kahai kahi-ai rām na ho-e. Gur parsādī rām man vasai ṯā fal pāvai ko-e. ||1|| Anṯar govinḏ jis lāgai parīṯ. Har ṯis kaḏe na vīsrai har har karahi saḏā man cẖīṯ. ||1|| Rahā-o. . In essence: All utter “Ram Ram” but merely uttering so, the success in realizing Him is not obtained. With the Guru’s blessings, when Ekankar abides in one’s mind, one obtains the fruit of that (remembering Ram Pause.); instead the Guru wants the seekers to surrender their hearts abandoning the worldly show off.

       As we start living in His love while uttering His name, at one stage, we don’t speak at all and settle within in His love entirely. This is what the Guru promotes in the above verses

PAGE 23

ਜਿਨਾ ਰਾਸਿ ਨ ਸਚੁ ਹੈ ਕਿਉ ਤਿਨਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥ ਖੋਟੈ ਵਣਜਿ ਵਣੰਜਿਐ ਮਨੁ ਤਨੁ ਖੋਟਾ ਹੋਇ ॥ 

ਫਾਹੀ ਫਾਥੇ ਮਿਰਗ ਜਿਉ ਦੂਖੁ ਘਣੋ ਨਿਤ ਰੋਇ ॥੨॥

Jinā rās na sacẖ hai ki-o ṯinā sukẖ ho-e. Kẖotai vaṇaj vaṇanji-ai man ṯan kẖotā ho-e.

Fāhī fāthe mirag ji-o ḏūkẖ gẖaṇo niṯ ro-e. ||2||

How can those ones who do not have the wealth of Akalpurakh’s name obtain peace? As a result of involving in the false deeds for the false things, the mind and body become false. In such pursuits, the mortals endure a lot of pain just like the deer that gets caught in a trap; thus, they cry every day.

ਖੋਟੇ ਪੋਤੈ ਨਾ ਪਵਹਿ ਤਿਨ ਹਰਿ ਗੁਰ ਦਰਸੁ ਨ ਹੋਇ ॥  ਖੋਟੇ ਜਾਤਿ ਨ ਪਤਿ ਹੈ ਖੋਟਿ ਨ ਸੀਝਸਿ ਕੋਇ ॥ 

ਖੋਟੇ ਖੋਟੁ ਕਮਾਵਣਾ ਆਇ ਗਇਆ ਪਤਿ ਖੋਇ ॥੩॥

Kẖote poṯai nā pavėh ṯin har gur ḏaras na ho-e.  Kẖote jāṯ na paṯ hai kẖot na sījẖas ko-e.

Kẖote kẖot kamāvaṇā ā-e ga-i-ā paṯ kẖo-e. ||3||

As the treasury does not accept the counterfeit currency, those persons who are into bad deeds do not see Har, the Guru. The false ones are not worthy of Har’s honor, because by practicing falsehood, they cannot succeed in realizing Him. The false one remains into bad deeds, loses His honor and keeps coming and going.

ਨਾਨਕ ਮਨੁ ਸਮਝਾਈਐ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਾਲਾਹ ॥  ਰਾਮ ਨਾਮ ਰੰਗਿ ਰਤਿਆ ਭਾਰੁ ਨ ਭਰਮੁ ਤਿਨਾਹ ॥ 

ਹਰਿ ਜਪਿ ਲਾਹਾ ਅਗਲਾ ਨਿਰਭਉ ਹਰਿ ਮਨ ਮਾਹ ॥੪॥੨੩॥

Nānak man samjā-ī-ai gur kai sabaḏ sālāh.   Rām nām rang raṯi-ā bẖār na bẖaram ṯināh.

Har jap lāhā aglā nirbẖa-o har man māh. ||4||23||

Oh Nanak! The mind should be counseled through the Guru’s shabda. Those ones who are drenched in Har’s love carry no weight of sins and do not wander in doubt. They profit from praising Har’s name; consequently, the fearless, Har, abides in their minds.

       How can the Creator who is without any form be made our darling? We need a special help in this regard; we need a Guru who has envisioned Him. The Guru is a spiritual counselor through whom the mind is reprogrammed to envision the unseen,139, SGGS:

ਸਲੋਕੁ ਮ; ੨ ॥ 

ਅਖੀ ਬਾਝਹੁ ਵੇਖਣਾ ਵਿਣੁ ਕੰਨਾ ਸੁਨਣਾ ॥  ਪੈਰਾ ਬਾਝਹੁ ਚਲਣਾ ਵਿਣੁ ਹਥਾ ਕਰਣਾ ॥ 

ਜੀਭੈ ਬਾਝਹੁ ਬੋਲਣਾ ਇਉ ਜੀਵਤ ਮਰਣਾ ॥  ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣਿ ਕੈ ਤਉ ਖਸਮੈ ਮਿਲਣਾ ॥੧॥

Salok mėhlā 2.

Akẖī bājẖahu vekẖ-ṇā viṇ kanna sunṇā.  Pairā bājẖahu cẖalṇā viṇ hathā karṇā.

Jībẖai bājẖahu bolṇā i-o jīvaṯ marṇā.  Nānak hukam pacẖẖāṇ kai ṯa-o kẖasmai milṇā. ||1||

Slok of Second Nanak.

In essence: (To be with Ekankar, one needs to change totally). Oh Nanak! To meet the master, Ekankar, who cannot be understood with the given eyes, ears, hands, feet and tongue, one has to overcome one’s self-conceit and live in utter humility by understanding His ordinance.

       How?

ਮ; ੨ ॥  

ਦਿਸੈ ਸੁਣੀਐ ਜਾਣੀਐ ਸਾਉ ਨ ਪਾਇਆ ਜਾਇ ॥  ਰੁਹਲਾ ਟੁੰਡਾ ਅੰਧੁਲਾ ਕਿਉ ਗਲਿ ਲਗੈ ਧਾਇ ॥  

ਭੈ ਕੇ ਚਰਣ ਕਰ ਭਾਵ ਕੇ ਲੋਇਣ ਸੁਰਤਿ ਕਰੇਇ ॥   ਨਾਨਕੁ ਕਹੈ ਸਿਆਣੀਏ ਇਵ ਕੰਤ ਮਿਲਾਵਾ ਹੋਇ ॥੨॥

Mėhlā 2.

Ḏisai suṇī-ai jāṇī-ai sā-o na pā-i-ā jā-e.  Ruhlā tundā anḏẖulā ki-o gal lagai ḏẖā-e.

Bẖai ke cẖaraṇ kar bẖāv ke lo-iṇ suraṯ kare-i.  

Nānak kahai si-āṇī-e iv kanṯ milāvā ho-e. ||2||

The bani of Second Nanak.

In essence: (Literally the Guru elaborates his first Slok in this slok) Ekankar is heard and known, but why the taste of His union is not obtained? (Reason) How a lame and armless person can embrace anyone? (Neither have we arms to embrace Him, nor feet to walk toward Him; now the answer in detail) Make fearing from Ekankar your feet to walk toward Him; make your love for Him, your hands to hold Him and your meditation on Him your eyes to see Him. Nanak says: Oh wise bride! This is the way, the union with the Spouse occurs.

        What we have like eyes, ears, feet, hands and tongues cannot help us in seeing the Creator, because they are guided by our self-conceit, greed, the worldly attachment, anger and lust; therefore, we fail to use them to see Ekankar. The Guru makes clear in this slok that overcoming conceit and embracing humility is important (living without eyes, hears, hands, feet and tongue). It is living in Ekankar’s fear and loving Him heartily that take us closer to Him, and it is His meditation that makes us behold Him.

       The mind can go through three states. Three states of the mind are: that state of mind when it remains enveloped in the needs (physical or mental) of the body. The second state is when it gets keyed up through the Guru’s guidance and counsels itself to realize its inner-self/jyot-sroop. The third one is when it realizes that (beyond the limits of body) its real jyot/light is a part of the all-pervading Creator. Thus, the Guru counsels the seeker to take the mind to the third state and be one with Ekankar.

       As we see the power of Maya attachment, we all will not attain the third state; nonetheless, the Guru desires from us to be in the third state eventually. We celebrate our Guru’s birthday again and again but why don’t we start loving the Creator sincerely as the Guru instructs us and pursue for the third state by pledging to him starting on his birthday? Living in His love, we will relish happiness by being pure, unbiased and above greed, attachment, lust and anger; then the third state will automatically become inevitable.

Wishes

Gurdeep Singh

Nov 22

ਗੁਰਪੁਰਬ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਾਓ! ( ਲੇਖਕ – ਪ੍ਰੋ.ਕਸ਼ਮੀਰਾ ਸਿੰਘ, ਯੂ ਐੱਸ ਏ)

(Editor’s Note:  ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕਸ਼ਮੀਰਾ  ਸਿੰਘ ਜੀ ਭਗੌਤੀ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਰਥ ਇੱਕੋ ਮੰਨੀ ਬੈਠੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਦੇਵੀ ਹੀ ਸਮਝਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਿਓੰਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸਦੇ ਅਰਥ ਭਗਵਾਨ ਤੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਮੁਰਾਰ, ਗੋਪਾਲਾ ਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਆਦਿ ਸ਼ਬਦ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਦੇਵਤੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ ੧ ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਚੋਂ ਹਿੰਦੁ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਝਲਕ ਵੇਖਣੀ ਹੈ? ਇਸ ਦਾ ਉੱਤਰ ਹੈ, ਨਹੀਂ | ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸਿਖ ਪਹਿਲਾ ਏਕੰਕਾਰ ਨੂੰ ਧਿਆਕੇ ਫੇਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ  ਦਾ ਧਿਆਨ (ਯਾਦ) ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੇਰ ਬਾਕੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਸਭ ਸਾਡੀ ਅਰਦਾਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ | ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ‘ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ’ ਜਾ ‘ਰਾਮ’ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਚ ਪੜ੍ਹਕੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜਾਂ ਰਾਮ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਭਗੌਤੀ ਨੂੰ ਸਿਮਰਦਿਆਂ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਏਕੰਕਾਰ ਨੂੰ ਧੀਆਂਦੇ ਹਾਂ|
ਮਿਸਾਲ
ਤਰ ਤਾਰਿ ਅਪਵਿਤ੍ਰ ਕਰਿ ਮਾਨੀਐ ਰੇ ਜੈਸੇ ਕਾਗਰਾ ਕਰਤ ਬੀਚਾਰੰ ॥
ਭਗਤਿ ਭਾਗਉਤੁ ਲਿਖੀਐ ਤਿਹ ਊਪਰੇ ਪੂਜੀਐ ਕਰਿ ਨਮਸਕਾਰੰ ॥੨॥
ਅਰਥ :ਤਾੜੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਅਪਵਿਤ੍ਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੋਏ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਲੋਕ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ (ਭਾਵ, ਉਹਨਾਂ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਅਪਵਿਤ੍ਰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ),
        ਪਰ ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਉਹਨਾਂ ਉਤੇ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ॥੨॥ (ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ੧੨੯੩)
        ਇਹ ਲੇਖ ਅੱਸੀ ਤਾਂ ਸ਼ਾਪ ਰਹੇ ਹੈਂ ਤਾਕਿ ਪਾਠਕ ਸਮਝ ਲੈਣ ਕੇ ਕੁਝ ਸਿੱਖ ‘ਭਗੌਤੀ’ ਦੇ ਅਰਥ ਸਿਰਫ ਹਿੰਦੁ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਹੀ ਨਹੀਂ |)

 

੨੩ ਨਵੰਬਰ ੨੦੧੮ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਹਾੜਾ ਸਮੂਹ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ਼ ਮਨਾਉਣਗੇ । ਰਾਗੀ, ਢਾਢੀ, ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਆਦਿਕ ਸੱਭ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਹ: –
a). ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਨੂੰ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਆਖਣਗੇ:
ਕਈ ਬੁਲਾਰੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ “ਸਭ ਤੇ ਵਡਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨਿ ਕਲ ਰਾਖੀ ਮੇਰੀ॥”{ਗਗਸ ਪੰਨਾਂ ੭੫੦} ਪੰਕਤੀ ਦੇ ਅਰਥ ਸੰਗਤਾਂ ਨਾਲ਼ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਨ ਜਿਹਾ ਕਿ ਪੰਕਤੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ । 
ਅ). ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੀ ਕਮਾਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਕਹਿਣਗੇ:
ਕੋਈ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ “ਸਿਧ ਬੋਲਨਿ ਸੁਭ ਬਚਨ ਧੰਨੁ ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਵਡੀ ਕਮਾਈ॥” ਵਾਲ਼ੀ ਪਉੜੀ ਨੂੰ ਕੀਰਤਨ ਰਾਹੀਂ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਏਗਾ ਤੇ ਸ਼ਆਖੇਗਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀ ਨਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ । 
e). ਬਾਬ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਪੁਰਖ ਕਹਿ ਕੇ ਸਲਾਹੁਣਗੇ:
ਕਈ ਬੁਲਾਰੇ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਤੀ “ਵਡਾ ਪੁਰਖ ਪਰਗਟਿਆ ਕਲਜੁਗ ਅੰਦਰਿ ਜੋਤਿ ਜਗਾਈ॥” ਪੰਕਤੀ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕਲਯੁਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੇ ‘ਵੱਡੇ ਪੁਰਖ’ ਸਾਬਤ ਕਰੇਗਾ ।
ਸ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣਗੇ:
ਕੋਈ ਕਥਾ ਵਾਚਕ ਜਾਂ ਰਾਗੀ ਕਥਾ ਸੁਣਾਵੇਗਾ ਜਾਂ ਕੀਰਤਨ ਕਰੇਗਾ “ਪ੍ਰਥਮੇ ਨਾਨਕ ਚੰਦੁ ਜਗਤ ਭਇਓ ਆਨੰਦੁ ਤਾਰਨਿ ਮਨੁਖ´ ਜਨ ਕੀਅਉ ਪ੍ਰਗਾਸੁ॥”, {ਗਗਸ ਪੰਨਾਂ ੧੩੯੯} ਭਾਵ, ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦੇ ਹਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸੱਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਉੱਤੇ (ਪ੍ਰਥਮ) ਹਨ ॥ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਉਹ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲ਼ ਤੁਲਨਾ ਦੇਵੇਗਾ । ਚੰਦੁ- ਚੰਦ੍ਰਮਾ । ਪ੍ਰਗਾਸੁ- ਚਾਨਣ ।
ਹ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਜਗਤ ਗੁਰੂ ਕਹਿ ਕੇ ਵਡਿਆਉਣਗੇ:
ਕਿਸੇ ਵਲੋਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਤਾਂ ਜਗਤ ਦੇ ਗੁਰੂ, ਜ਼ਾਹਰ ਪੀਰ, ਅਥਾਹ, ਬੇਪਰਵਾਹ, ਬੇਮੁਹਤਾਜ, ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ, ਅਗੰਮ, ਅਡੋਲ, ਅਤੋਲ, ਭਗਤੀ ਵਛਲ, ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣ ਅਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀ ੨੪ਵੀਂ ਵਾਰ ਦੀਆਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਪਉੜੀਆਂ ਸੁਣਾਉਣਗੇ-
ਪਉੜੀ ਨੰਬਰ ੩
ਸਤਿਗੁਰ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਬੇਪਰਵਾਹੁ ਅਥਾਹੁ ਸਹਾਬਾ॥ 
ਨਾਉ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜੁ ਹੈ ਬੇਮੁਹਤਾਜ ਨ ਮੋਹੁ ਮੁਹਾਬਾ॥ 
ਬੇਸੁਮਾਰੁ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਹੈ ਅਲਖ ਅਪਾਰੁ ਸਲਾਹ ਸਿਞਾਬਾ॥ 
ਕਾਇਮੁ ਦਾਇਮੁ ਸਾਹਿਬੀ ਹਾਜਰੁ ਨਾਜਰੁ ਵੇਦ ਕਿਤਾਬਾ॥ 
ਅਗਮੁ ਅਡੋਲੁ ਅਤੋਲੁ ਹੈ ਤੋਲਣਹਾਰੁ ਨ ਡੰਡੀ ਛਾਬਾ॥ 
ਇਕੁ ਛਤਿ ਰਾਜੁ ਕਮਾਂਵਦਾ ਦੁਸਮਣੁ ਦੂਤੁ ਨ ਸੋਰ ਸਰਾਬਾ॥ 
ਆਦਲੁ ਅਦਲੁ ਚਲਾਇਦਾ ਜਾਲਮੁ ਜੁਲਮੁ ਨ ਜੋਰ ਜਰਾਬਾ॥ 
ਜਾਹਰ ਪੀਰ ਜਗਤੁ ਗੁਰੁ ਬਾਬਾ ॥੩॥ 
ਪਉੜੀ ਨੰਬਰ ੪
ਗੰਗ ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂਆਂ ਮੁਸਲਮਾਣਾਂ ਮਕਾ ਕਾਬਾ॥ 
ਘਰਿ ਘਰਿ ਬਾਬਾ ਗਾਵੀਐ ਵਜਨਿ ਤਾਲ ਮ੍ਰਿਦੰਗੁ ਰਬਾਬਾ॥ 
ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਹੋਇ ਆਇਆ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੁ ਅਜਬੁ ਅਜਾਬਾ॥ 
ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਇਕ ਵਰਨ ਹੋਇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਹੋਇ ਤਰਾਬਾ॥ 
ਚੰਦਨੁ ਵਾਸੁ ਵਣਾਸਪਤਿ ਅਵਲਿ ਦੋਮ ਨ ਸੇਮ ਖਰਾਬਾ॥ 
ਹੁਕਮੈ ਅੰਦਰਿ ਸਭ ਕੋ ਕੁਦਰਤਿ ਕਿਸ ਦੀ ਕਰੈ ਜਵਾਬਾ॥ 
ਜਾਹਰ ਪੀਰੁ ਜਗਤੁ ਗੁਰ ਬਾਬਾ ॥੪॥ 
ਕ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਕਹਿਣਗੇ:
ਤਾਸੁ ਚਰਨ ਲੇ ਰਿਦੈ ਬਸਾਵਉ॥
ਤਉ ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਗੁਨ ਗਾਵਉ॥ {ਗਗਸ ਪੰਨਾਂ ੧੩੮੯} ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਪਾਵਨ ਪੰਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਕੋਈ ਕਥਾਵਾਚਕ ਆਖੇਗਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਸੱਭ ਤੋਂ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਭਾਵ ‘ਪਰਮ ਗੁਰੂ’ ਹਨ ।
ਖ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਸੱਭ ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਮੁਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲਾਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲ਼ਾ ਦੱਸਣਗੇ:
ਭੱਟਾਂ ਦੇ ਸਵੱਯਾਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਚਨ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਜੋਗੀ, ਜੰਗਮ, ਇੰਦ੍ਰ, ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਲਾਦ, ਜਨਕ, ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਜੋਗੀ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਧੋਮ ਰਿਸ਼ੀ, ਜਮਦਗਨੀ ਰਿਸ਼ੀ, ਪਰਸ਼ੁ ਰਾਮ ਜਮਦਗਨੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਭਗਤ ਊਧਉ, ਅਕ੍ਰੂਰੁ ਅਤੇ ਬਿਦਰ, ਛੇ ਦਰਸ਼ਨ(ਜੰਗਮ, ਜੋਗੀ, ਜੈਨੀ, ਸੰਨਿਆਸੀ, ਵੈਰਾਗੀ ਅਤੇ ਵੈਸ਼ਨੋ) ਸ਼ੇਸ਼ ਨਾਗ, ਸ਼ਿਵ ਜੀ, ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ, ਭਗਤ ਜੈ ਦੇਉ ਜੀ, ਭਗਤ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਜੀ, ਭਗਤ ਨਾਮ ਦੇਵ ਜੀ, ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀ, ਸੁਖਦੇਉ ਰਿਸ਼ੀ, ਗੌਤਮ ਰਿਸ਼ੀ, ਅਭਿਮੰਨਯੂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਅਰਜੁਨ ਦਾ ਪੋਤ੍ਰਾ ਰਾਜਾ ਪਰੀਖਿ´ਤ, ਸੁਖਦੇਉ ਦਾ ਪਿਤਾ ਬਿਆਸ ਰਿਸ਼ੀ, ਸੂਰਜਵੰਸ਼ੀ ਕੁਲ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਾ ਮਾਂਧਾਤਾ, ਬਲਿ ਰਾਉ, ਰਾਜਾ ਭਰਥਰੀ, ਦੁਰਵਾਸ਼ਾ ਰਿਸ਼ੀ, ਚੰਦ੍ਰਵੰਸ਼ੀ ਕੁਲ਼ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਰਾਜਾ ਪੁਰੂ, ਅੰਗਰੈ ਰਿਸ਼ੀ ਆਦਿਕ ਨੇ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਜਾਣ ਕੇ ਸਾਲਾਹਿਆ ਹੈ ।
ਗ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਹਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿੱਚ ਚਰਾਗ ਆਖਣਗੇ:
ਕੋਈ ਕਥਾ ਵਾਚਕ ਕਹੇਗਾ-  ਹੇ ਭਾਈ! ਤੇਰਾ ਸੇਵਕ, ਹੇ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ! ਤੇਰਾ ਰੂਪ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਵਿਚ ਪਰਗਟ ਹੋਇਆ ਹੈ । (ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ) ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਦੀਵਾ ਜਗ ਪਿਆ ਹੈ, (ਉਸ ਦੇ ਦੱਸੇ ਹੋਏ) ਨਾਮ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪਾਰ ਲੰਘ ਰਹੀ ਹੈ । ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਕਹੇਗਾ: –
ਬਲਿਓ ਚਰਾਗੁ ਅੰਧ´ਾਰ ਮਹਿ ਸਭ ਕਲਿ ਉਧਰੀ ਇਕ ਨਾਮ ਧਰਮ ॥ ਪ੍ਰਗਟੁ ਸਗਲ ਹਰਿ ਭਵਨ ਮਹਿ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਗੁਰੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ॥੯॥ {ਗਗਸ ਪੰਨਾ ੧੩੮੭}
ਘ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਸਰਬ ਕਲਾ ਸੰਪੂਰਨ ਕਹਿਣਗੇ:
ਕੋਈ ਕਥਾਵਾਚਕ ਕਹੇਗਾ ਕਿ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਸੱਤਿਆ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਆਖੇਗਾ-
ਗਾਵਹਿ ਜਨਕਾਦਿ ਜੁਗਤਿ ਜੋਗੇਸੁਰ ਹਰਿ ਰਸ ਪੂਰਨ ਸਰਬ ਕਲਾ ॥
ਙ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਚੰਦ ਕਹਿ ਕੇ ਵਡਿਆਉਣਗੇ:
ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕਰਦਿਆਂ ਆਖਣਗੇ – ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਨਾਲ਼ ਤਾਰੇ ਛੁਪਦੇ ਅਤੇ ਰਾਤਿ ਦਾ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਵੇਂ ਹੀ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਆਗਮਨ ਨਾਲ਼ ਹੋਇਆ । ਕਈ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਇਉਂ ਵੀ ਆਖਣਗੇ ਕਿ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਮਿਟ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਦ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਹੈ । ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਇਉਂ ਸਾਂਝ ਪਾਉਣਗੇ-
੧). ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਪ੍ਰਗਟਿਆ ਮਿਟੀ ਧੁੰਧ ਜਗਿ ਚਾਨਣੁ ਹੋਆ॥
ਜਿਉ ਕਰਿ ਸੂਰਜੁ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਰੇ ਛਪੇ ਅੰਧੇਰੁ ਪਲੋਆ॥ {ਵਾਰ ੧ ਪਉੜੀ ੨੭}
੨). ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਸਹਜ ਘਰੁ ਪਾਇਆ ਮਿਟਿਆ ਅੰਧੇਰਾ ਚੰਦੁ ਚੜਿਆ॥{ਗਗਸ ਪੰਨਾਂ ੩੯੩}
ਚ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੇ ਮੱਕੇ ਨੂੰ ਨਿਵਾ ਲਿਆ ਆਖਣਗੇ:
ਪ੍ਰਚਾਕਰ ਸੱਜਣ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਗੇ ਕਿ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਨੇ ਬਗਦਾਦ, ਮੱਕੇ ਅਤੇ ਮਦੀਨੇ ਨੂੰ ਨਿਵਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਨ । ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀ ਵਾਰ ੧ ਪਉੜੀ ੨੭ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਵੀ ਇਉਂ ਦੇਣਗੇ-
ਗੜ ਬਗਦਾਦੁ ਨਿਵਾਇਕੇ ਮਕਾ ਮਦੀਨਾ ਸਭੇ ਨਿਵਾਇਆ॥
ਛ). ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਸ਼ੇਰ ਨਾਲ਼ ਤੁਲਨਾ ਦੇਣਗੇ:
ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਗੇ ਕਿ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਨਿਆਈਂ ਹਨ । ਜਿਵੇਂ ਸ਼ੇਰ ਦੇ ਬੁੱਕਣ ਨਾਲ਼ ਹਿਰਨਾ ਦੀਆਂ ਡਾਰਾਂ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਭੱਜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਇਵੇਂ ਹੀ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੇ ਬਖ਼ਸ਼ੇ ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ਼ ਭਰਮਾਂ ਅਤੇ ਵਹਿਮਾਂ ਦੇ ਛੱਪਰ ਵੀ ਉੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵੀ ਦੇਣਗੇ-
ਵਾਰ ੧ ਪਉੜੀ ੩੪ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ
੧). ਬੁਕਿਆ ਸਿੰਘ ਉਜਾੜ ਵਿਚਿ ਸਭ ਮਿਰਗਾਵਲਿ ਭੰਨੀ ਜਾਈ॥
ਵਾਰ ੧ ਪਉੜੀ ੨੭ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ
੨). ਸਿੰਘ ਬੁਕੇ, ਮਿਰਗਾਵਲੀ ਭੰਨੀ ਜਾਇ, ਨ ਧੀਰਿ ਧਰੋਆ॥               
            ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਹੀ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਨ । ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀਆਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰੋ ਸੱਭ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ । ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਸੱਭ ਠੀਕ ਹਨ ਅਤੇ ਕਰਨੀਆਂ ਵੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਪਰ ਅਫ਼ਸੋਸ!!!
             ਇੱਕ ਅਫ਼ਸੋਸ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ! ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨਾਲ਼ ਬਹੁਤ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ੁੱਭ ਮੌਕੇ ਸਮੇਂ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਫ਼ਸੋਸ ਵਾਲ਼ਾ ਪਲ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਅਜਿਹਾ ਕਿਹੜਾ ਪਲ ਹੈ? ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ?
             ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀਆਂ ਮਣਾਂ ਮੂੰਹੀਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਨਾਲ਼ ਸੰਗਤਾ ਨੂੰ ਨਿਹਾਲ ਕਰ ਕੇ ਦੀਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਬੜਾ ਹੀ ਅਜੀਵ ਅਤੇ ਮਨਹੂਸ ਸਮਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਸਮਾਂ ਐਸਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਦਰਦ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਸੱਜਣਾ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁ ਗਿਣਤੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵਿਚਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਮਨਹੂਸ ਪਲ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਲੰਘਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨਾਲ਼ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਮਨਹੂਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਉਹ ਸਮਾਂ ਐਸਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦੀਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ‘ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ’ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਅਤੇ ਵਡਿਆਈਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਦੀਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਹੀ ਜ਼ੀਰੋ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਬਾਇਨਸਾਫ਼ੀ ਦੇ ਪਲ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰਦੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਮਾਇਆ ਦੇ ਗੱਫੇ ਲੈ ਕੇ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਵਿਦਿਆ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਇਸ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਵਿਰੁੱਧ ਬੋਲਣ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਸ਼ਾਇਦ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਦਾ ਮੁੱਢ ਸ਼੍ਰੋ. ਕਮਟੀ (ਬਹੁਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਪੰਥ) ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ।
             ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀਆਂ ਵਡਿਆਈਆਂ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਹਿਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਘੰਟੇ ਬਿਤਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੱਭ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਬਿਠਾਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਛੋਟਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਸੁਣਾ ਕੇ ਕਿ ‘ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਨ, ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਨ’ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ – ‘ਨਹੀਂ! ਨਹੀਂ! ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਹੀਂ । ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਤਾਂ ਛੋਟੇ ਹਨ । ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਤੋਂ ਵੀ ਇੱਕ ਸ਼ੱਕਤੀ ਵੱਡੀ ਹੈ’ । 
         ਉਹ ਸ਼ਕਤੀ ਕੌਣ ਹੈ? ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ? ਜੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇੱਸ ਦਾ ਉੱਤਰ ਹੈ- ਭਗਉਤੀ । ਭਗਉਤੀ ਕੌਣ ਹੈ ? ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲ਼ੀ ਪਾਰਬਤੀ ਜੋ ਦੁਰਗਾ ਨਾਂ ਨਾਲ਼ ‘ਵਾਰ ਦੁਰਗਾ ਕੀ’ ਵਿੱਚ ਦੈਂਤਾਂ ਨਾਲ਼ ਲੜਦੀ ਹੈ । ਹਿੰਦੂ ਮੱਤ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥ ਮਾਰਕੰਡੇ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚੋਂ ਲਈ ਇਹ ਕਥਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਗਲ਼ਿ ਪਾਈ ਹੋਈ ਹੈ । ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬੁੱਧੂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਸ਼ਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਘਾੜਿਆਂ ਨੇ ਸੰਨ ੧੮੯੭ ਵਿੱਚ ਛਾਪੇ ਦਸ਼ਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ‘ਵਾਰ ਦੁਰਗਾ ਕੀ’ ਦਾ ਸਹੀ ਸਿਰਲੇਖ ਬਦਲ ਕੇ ‘ਵਾਰ ਸ੍ਰੀ ਭਗਉਤੀ ਜੀ ਕੀ’ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਕੇ ‘ਦੁਰਗਾ’ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਤੋਂ ਪਾਸੇ ਕਰਨ ਦੀ ਅਸੱਫ਼ਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ‘ਵਾਰ ਦੁਰਗਾ ਕੀ’ ਵਿੱਚ ਦੈਂਤਾਂ ਨਾਲ਼ ਲੜਨ ਵਾਲ਼ੀ ਦੇਵੀ ਦਾ ਨਾਂ ਵਾਰ ਵਾਰ ਦੁਰਗਾ ਹੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਗਉਤੀ ਨਹੀਂ । ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਨਾਂ ਹੀ ਭਗਉਤੀ ਹੈ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਹੈ । ਭਗਵਤੀ ਹਿੰਦੂ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਹੈ । ਭਗਵਤੀ ਤੋਂ ਹੀ ਭਗਉਤੀ ਸ਼ਬਦ ਬਣਦਾ ਹੈ { /ਵ/ ਨੂੰ /a/ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕੇ } ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਉ, ਲਗਾਵ ਤੋਂ ਲਗਾਉ, ਗਾਵ ਤੋਂ ਗਾਉ, ਘਾਵ ਤੋਂ ਘਾਉ, ਪਾਵ ਤੋਂ ਪਾਉ ਆਦਿਕ । 
        ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੋ. ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਸੰਨ ੧੯੪੫ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤੀ ਅਰਦਾਸਿ ਰਾਹੀਂ ਅਰਦਾਸੀਏ ਵਲੋਂ ‘ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗਉਤੀ ਸਿਮਰ ਕੈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਲਈ ਧਿਆਇ’॥ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਭਗਉਤੀ/ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਉੱਤੇ ਭਾਵ ‘ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗਉਤੀ’ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਪਿੱਛੋਂ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਨਾਲ਼ੋਂ ਛੋਟਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਅਰਜੁਨ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ‘ਸਭ ਤੇ ਵਡਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨਿ ਕਲਿ ਰਾਖੀ ਮੇਰੀ॥’ ਦੀ ਨਿੱਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਘੋਰ ਉਲੰਘਣਾ ਅਤੇ ਬੇਅਦਵੀ ਹੈ । ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗਉਤੀ ਵਾਲ਼ੀ ਪਉੜੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਾਰੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ । ‘ਵਾਰ ਦੁਰਗਾ ਕੀ’ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ੫੫ ਪਉੜੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਹੀ ਪਾਠ ਹੈ, ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਇਹ ਤੱਥ ਖ਼ੁਦ ਵਾਰ ਦੇ ਲਿਖਾਰੀ ਨੇ ਵੀ ਮੰਨਿਆਂ ਹੈ ਜਿਵੇਂ-
ਦੁਰਗਾ ਪਾਠ ਬਣਾਇਆ ਸਭੇ ਪਉੜੀਆਂ।
ਫੇਰ ਨਾ ਜੂਨੀ ਆਇਆ ਜਿਨ ਇਹ ਗਾਇਆ। (ਪਉੜੀ ੫੫)।
ਅਰਥ- ਲਿਖਾਰੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ- ਦੁਰਗਾ ਕੀ ਵਾਰ/ਵਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਭਗਉਤੀ ਜੀ ਕੀ ਦਾ ਪਾਠ ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗਉਤੀ ਵਾਲ਼ੀ ਪਉੜੀ ਸਮੇਤ ੫੫ ਪਉੜੀਆਂ ਹੀ ਮੈਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਪਾਠ ਬਣਾਇਆ ਹੈ । ਇਹ ਮੈਂ ਤਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਾਠ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਇਸ਼ਟ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਜੋੜ ਲਵੇ । ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਕਵੀ ਦੀ ਕਹੀ ਗੱਲ ਦੀ ਉਲੱੰਘਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਪਾਠ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹਾਂ ਨਾਲ਼ ਜੋੜ ਲਿਆ ਹੈ ।
ਨੋਟ: ਕਵੀ ਵਲੋਂ ਏਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਸਣ ਉੱਤੇ ਵੀ ਕਿ ‘ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗਉਤੀ ਵਾਲੀ ਪਉੜੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੰਨ ੧੯੪੫ ਵਾਲ਼ੀ ਸ਼੍ਰੋ. ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਨੇ ਕਿਹੜੀ ਬੂਟੀ ਸੁੰਘਾਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇੱਸ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜਾਉਣ ਲਾ ਦਿੱਤਾ!!! 
             ਅਫ਼ਸੋਸ! ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਦੇ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ, ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਸਿੱਖ ਬੀਬੀਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸੱਚੀ ਅਤੇ ਸੁੱਚੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਾਬਣ ਜਾਂ ਰਸਾਇਣ ਘੋਲ਼ ਕੇ ਬਣਾਏ ਚਿੱਟੇ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਸਮਝ ਕੇ ਅਜੇ ਤਕ ਪੀ ਪੀ ਕੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਕਿਉਂ ਸੱਤਿਆਨਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ।
ਗੁਰਬਾਣੀ  ਦਾ ਇਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਚਨ ਚੇਤੇ ਰੱਖੀਏ-
ਦੁਨੀਆ ਹੁਸਿਆਰ ਬੇਦਾਰ ਜਾਗਤ ਮੁਸੀਅਤ ਹਉ ਰੇ ਭਾਈ॥
ਨਿਗਮ ਹੁਸੀਆਰ ਪਹਰੂਆ ਦੇਖਤ ਜਮੁ ਲੇ ਜਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
{ਪੰਨਾ ਗਗਸ ੯੭੨}
ਅਰਥ:- ਹੇ ਭਾਈ! ਹੇ ਜਗਤ ਦੇ ਲੋਕੋ! ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ, ਜਾਗਦੇ ਰਹੋ, ਤੁਸੀ ਤਾਂ (ਆਪਣੇ ਵਲੋਂ) ਜਾਗਦੇ ਹੀ ਲੁੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ; ਵੇਦ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ-ਰੂਪ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸੁਚੇਤ ਪਹਿਰੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਮ-ਰਾਜ ਲਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਢਧਰਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਪਹਿਰੇਦਾਰੀ ਵਿਚ ਭੀ ਤੁਸੀ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦਾ ਗੇੜ ਬਣਿਆ ਪਿਆ ਹੈ) ।੧।ਰਹਾਉ। 
ਸਨਿਮਰ ਬੇਨਤੀ:                 
             ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸਤਿ ਸੰਗੀਓ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਸਥਾਨਾ ਉੱਤੇ ਨਿੱਤ ਸੱਚ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦਿਓ ਕਿ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਭਗਉਤੀ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਨਾ ਬਣਾਓ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ‘ਪ੍ਰਥਮ ਨਾਨਕ’ ਹੈ, ‘ਪ੍ਰਥਮ ਭਗਉਤੀ’ ਨਹੀਂ ।
ਗੱਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣੇਗੀ?
ਬਕਤੈ ਬਕਿ ਸਬਦੁ ਸੁਨਾਇਆ ॥ ਸੁਨਤੈ ਸੁਨਿ ਮੰਨਿ ਬਸਾਇਆ ॥
ਭਗਉਤੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅਰਦਾਸਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ-
ੴ ਸਤਿ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ਤੁਧ ਆਗੈ ਅਰਦਾਸਿ ਹਮਾਰੀ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭਾ ਤੇਰਾ॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਭ ਤੇਰੀ ਵਡਿਆਈ ਕੋਈ ਨਾਉ ਨ ਜਾਣੈ ਮੇਰਾ॥ 
ਫਿਰ ਦਸਾਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਓ, ਜਿਵੇਂ-
ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ । ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ । ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ।———————————। ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ। ਸੱਭ ਥਾਈਂ ਹੋਣਾ ਜੀ ਸਹਾਇ। ਦਸਾਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੀ ਜੋਤਿ ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸੋਹਬ ਜੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਧਰ ਕੇ ਬੋਲੋ ਜੀ ਵਾਹਿ ਗੁਰੂ—–ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਰਹਤ ਮਰਯਾਦਾ ਵਾਲ਼ੀ ਅਰਦਾਸਿ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ ।
ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਜੈ ਜੈਕਾਰ!