Previous Next

Enlightening Slok Of First Nanak

Sri Guru Granth Sahib echoes around the inexpressible love of the Creator’s lovers; instead of learning how to get absorbed in that echo, sometimes we get enveloped in very small pursuits. For example, many of my Sikh brothers and sisters are stuck with one name of our Creator and question the names other people give to Him, but our Guru clearly says that he sacrifices to all the names given to Him; that is another reason he calls Him “Kartar/Creator” and with many more names; in reality there is no name that is enough to describe Him (1067, SGGS ). Please look on how the Guru feels about the names given to Him:

ਨਾਨਕੁ ਵੇਚਾਰਾ ਕਿਆ ਕਹੈ ॥

ਸਭੁ ਲੋਕੁ ਸਲਾਹੇ ਏਕਸੈ ॥

Nānak vecẖārā ki-ā kahai.

Sabẖ lok salāhe eksai.

What poor Nanak can say? The entire world is praising you only.

ਸਿਰੁ ਨਾਨਕ ਲੋਕਾ ਪਾਵ ਹੈ ॥

ਬਲਿਹਾਰੀ ਜਾਉ ਜੇਤੇ ਤੇਰੇ ਨਾਵ ਹੈ ॥੪॥੨॥

Sir Nānak lokā pāv hai.

Balihārī jā-o jeṯe ṯere nāv hai. ||4||2||

(1168, SGGS)

Nanak’s head is on the feet of those people (who praise you); I sacrifice to all your names.

        “Name” is just a word that associates us with someone or a thing or a place through very short introduction, and when any name given to the Creator is enshrined within us in love, it reflects His image in such a way that it glows in our memory forever. First Nanak uses “Naon/ ਨਾਉ “, 4, SGGS, to express the visible and invisible presence of the Creator; therefore, debating about the “Name” will take us nowhere. As we walk away from such futile arguments, we follow His memory to explore its depth. Many times, our souls, enslaved by outer influences, fail to envision the infinity of the Creator beyond a simple name; all the same, when the skin of outer influences is shed off, our souls get tuned to the echo of our Creator’s love transmitted beautifully through the Gurbani. Then it is heard and felt by going through very personal and spiritual experience. To materialize such experience, we need to, as per our Guru’s advice, get rid of our garbs of hypocrisy and to shatter the concrete walls of our conceit, greed, anger and attachment. Once they are destroyed, we enter into a very fascinating realm. And if someone asks us to explain it, we cannot. Second Nanak has made it clear that such experience needs different eyes and ears (139, SGGS ) and when it is materialized, it cannot be expressed through words. Our Guru keeps giving us examples after examples to take us out of the outer influences and to enable us to materialize the same experience he had personally. Repeatedly he says that everything is within us for that realization (110, SGGS). You may bring psychology or any mundane issue or cultural understanding as an important element of day-to-day life, but the experience of the ultimate truth is above all that. It is very hard journey, and in a crowd, it never becomes explicit. Leaving the crowd helps us though. The crowd holds on to commotion, but this journey is of silence that enables us to merge with the echo of Sri Guru Granth Sahib. We will look at the following Slok of First Nanak that clearly state the causes of our failure in realizing the ultimate experience, which is beyond words. It helps us how free we become once we get rid of the baggage we carry on unnecessarily.

 ਮਃ ੧ ॥

ਸਉ ਮਣੁ ਹਸਤੀ ਘਿਉ ਗੁਡ਼ੁ ਖਾਵੈ ਪੰਜਿ ਸੈ ਦਾਣਾ ਖਾਇ ॥

ਡਕੈ ਫੂਕੈ ਖੇਹ ਉਡਾਵੈ ਸਾਹਿ ਗਇਐ ਪਛੁਤਾਇ ॥

ਅੰਧੀ ਫੂਕਿ ਮੁਈ ਦੇਵਾਨੀ ॥

ਖਸਮਿ ਮਿਟੀ ਫਿਰਿ ਭਾਨੀ ॥

ਅਧੁ ਗੁਲ੍ਹਾ ਚਿਡ਼ੀ ਕਾ ਚੁਗਣੁ ਗੈਣਿ ਚਡ਼ੀ ਬਿਲਲਾਇ ॥

ਖਸਮੈ ਭਾਵੈ ਓਹਾ ਚੰਗੀ ਜਿ ਕਰੇ ਖੁਦਾਇ ਖੁਦਾਇ ॥

ਸਕਤਾ ਸੀਹੁ ਮਾਰੇ ਸੈ ਮਿਰਿਆ ਸਭ ਪਿਛੈ ਪੈ ਖਾਇ ॥

ਹੋਇ ਸਤਾਣਾ ਘੁਰੈ ਨ ਮਾਵੈ ਸਾਹਿ ਗਇਐ ਪਛੁਤਾਇ ॥

ਅੰਧਾ ਕਿਸ ਨੋ ਬੁਕਿ ਸੁਣਾਵੈ ॥

ਖਸਮੈ ਮੂਲਿ ਨ ਭਾਵੈ ॥

ਅਕ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੇ ਅਕ ਤਿਡਾ ਅਕ ਡਾਲੀ ਬਹਿ ਖਾਇ ॥

ਖਸਮੈ ਭਾਵੈ ਓਹੋ ਚੰਗਾ ਜਿ ਕਰੇ ਖੁਦਾਇ ਖੁਦਾਇ ॥

ਨਾਨਕ ਦੁਨੀਆ ਚਾਰਿ ਦਿਹਾਡ਼ੇ ਸੁਖਿ ਕੀਤੈ ਦੁਖੁ ਹੋਈ ॥

ਗਲਾ ਵਾਲੇ ਹੈਨਿ ਘਣੇਰੇ ਛਡਿ ਨ ਸਕੈ ਕੋਈ ॥

ਮਖੀ ਮਿਠੈ ਮਰਣਾ ॥

ਜਿਨ ਤੂ ਰਖਹਿ ਤਿਨ ਨੇਡ਼ਿ ਨ ਆਵੈ ਤਿਨ ਭਉ ਸਾਗਰੁ ਤਰਣਾ ॥੨॥

Mėhlā 1.

Sa-o maṇ hasṯī gẖi-o guṛ kẖāvai panj sai ḏāṇā kẖā-e.

Dakai fūkai kẖeh udāvai sāhi ga-i-ai pacẖẖuṯā-e.

Anḏẖī fūk mu-ī ḏevānī.

Kẖasam mitī fir bẖānī.

Aḏẖ gulĥā cẖiṛī kā cẖugaṇ gaiṇ cẖaṛī billā-e.

Kẖasmai bẖāvai ohā cẖangī jė kare kẖuḏā-e kẖuḏā-e.

Sakṯā sīhu māre sai miri-ā sabẖ picẖẖai pai kẖā-e.

Ho-e saṯāṇā gẖurai na māvai sāhi ga-i-ai pacẖẖuṯā-e.

Anḏẖā kis no buk suṇāvai.

Kẖasmai mūl na bẖāvai.

Ak si-o parīṯ kare ak ṯidā ak dālī bahi kẖā-e.

Kẖasmai bẖāvai oho cẖanga jė kare kẖuḏā-e kẖuḏā-e.

Nānak ḏunī-ā cẖār ḏihāṛe sukẖ kīṯai ḏukẖ ho-ī.

Galā vāle hain gẖaṇere cẖẖad na sakai ko-ī.

Makẖīʼn miṯẖai marṇā.

Jin ṯū rakẖėh ṯin neṛ na āvai ṯin bẖa-o sāgar ṯarṇā. ||2||  

 The bani of First Nanak

In essence: (Look at an elephant) Elephant eats hundred monds of Ghee, molasses (Sugar-gurh ) and five hundreds of corn; it belches, blows air out and scatters dust (with its feet), but all this ends as it breathes its last (in the same way, considering to be big ones, some people eat and show their power in pride, but they will regret when their death-call comes). The blind and foolish world is dying because of its conceit. One who is in Akalpurakh’s love eradicates one’s self-conceit and pleases Him, the Master of all. Look at a sparrow: it eats half a gram of corn, but as it ascends to the sky, it chirps; it appears it is uttering His name. One, who utters His name, pleases to the Master. A strong lion makes a kill, besides it, others also eat its kill. Being strong (with so much meat) and fat, it becomes too big to enter its own den, but when it dies, its all strength and power vanish. Being strong, for whom it roars? Such people who have pride do not please Akalpurakh. The milkweed cricket loves milkweed; it remains on it and eats its bough. If it utters Akalpurakh’s name, it pleases Him (the simple and content persons can please Him through their modesty and His praise). Oh Nanak! This worldly show is for a short period; with its reveling, the mind fills in pain. There are many people, who just talk of renouncing the worldly attractions, but rare are those, who actually do so. (Just as) A fly dies for sweets (people die in Maya). Oh Akalpurakh! Sweet Maya does not influence those to whom you save; in your fear, they swim across the worldly ocean.

        Let us ponder over what is said in the slok. First instance is of an elephant that represents physical power, which is a source of conceit. Our Guru says that our conceit is the cause of our failure in spiritual progression. A person who is truly in love with the Creator remains aware of the negative power of Maya. Such a person lives according to the Guru’s given guidance sincerely. A powerful elephant lives, so does a small sparrow, which eats very little compare to the elephant. Notice how the sparrow flies up in the sky. The word “flying” is used to inspire us to rise above our bonds to envision Him. The second example is of a lion: the powerful animal is filled with conceit, but contrary to it, it is the milkweed cricket, which doesn’t behave conceitedly; instead it remains on milkweed-plant (remains content what is in its range) and keeps eating its bough. Both live, but lion that displays so much power dies a bad death. In these two examples, conceit and humility are referred to teach us that we are into displaying our conceit foolishly. The entire show of the world we are in is very limited. We pursue comforts, but through our pursuits, we end up in pains because we are enslaved by our conceit. People talk about the five negative forces like conceit, greed, lust, anger and attachment, and they also beat the drums of their efforts of eliminating them, but they remain soaked in them. With the Creator’s grace, one who rises above them shatters one’s bonds; thus one realizes Him; otherwise, as the fly dies infatuated with sweet, we will die without materializing the ultimate experience of realizing Him. Our conceit literally affects in all ways. If we secure an executive post,our behavior toward others changes, or if we secure power politically, we lower ourselves to animal mentality, or if we are criticized or opposed in our views, we want to set the scores right away through insults or bad mouthing.  We only get demerits from our dear conceit. The great ones are those who are humble even being powerful; thus great is that one, who uses one’s power or capacity for the benefit of those, who don’t have any power. Suppression is a show of animal mentality. Our Guru is saying all these things through analogies of an elephant and a lion.

        The Guru gives reason behind our strayed behavior on 1287:

ਮਃ ੧ ॥
ਰਾਜੁ ਮਾਲੁ ਰੂਪੁ ਜਾਤਿ ਜੋਬਨੁ ਪੰਜੇ ਠਗ ॥
ਏਨੀ ਠਗੀਂ ਜਗੁ ਠਗਿਆ ਕਿਨੈ ਨ ਰਖੀ ਲਜ ॥
ਏਨਾ ਠਗਨ੍ਹ੍ਹਿ ਠਗ ਸੇ ਜਿ ਗੁਰ ਕੀ ਪੈਰੀ ਪਾਹਿ ॥
ਨਾਨਕ ਕਰਮਾ ਬਾਹਰੇ ਹੋਰਿ ਕੇਤੇ ਮੁਠੇ ਜਾਹਿ ॥੨॥

Mėhlā 1.

Rāj māl rūp jāṯ joban panje ṯẖag.

Ėnī ṯẖagīʼn jag ṯẖagi-ā kinai na rakẖī laj.

Ėnā ṯẖagniĥ ṯẖag se jė gur kī pairī pāhi.

Nānak karmā bāhre hor keṯe muṯẖe jāhi. ||2||  

The bani of First Nanak

In essence: Regime, wealth, beauty, high caste and youth are all just like five robbers. These five thugs have robbed the world (of virtues), and no one’s honor is spared. Those persons who take the Guru’s refuge rob the fives ones (As the Guru guides them to live in Har’s Will, their pride in ruling, wealth, beauty, caste and youth disappears totally). Oh Nanak! Without good luck, many others are being robbed by the five ones.

        The other Slok is on 1287. Generally the crowd that falls for Maya wastes life, but those who become aware of Maya and its influences never fall for it, and they negate the crowd mentality in search of virtues; consequently, they experience Him within. People cry over death without knowing that it is there for all. Why? They fail to realize the impact of the Creator’s ultimate ordinance:

ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ਰਾਤੀ ਕਾਲੁ ਘਟੈ ਦਿਨਿ ਕਾਲੁ ॥
ਛਿਜੈ ਕਾਇਆ ਹੋਇ ਪਰਾਲੁ ॥
ਵਰਤਣਿ ਵਰਤਿਆ ਸਰਬ ਜੰਜਾਲੁ ॥
ਭੁਲਿਆ ਚੁਕਿ ਗਇਆ ਤਪ ਤਾਲੁ ॥
ਅੰਧਾ ਝਖਿ ਝਖਿ ਪਇਆ ਝੇਰਿ ॥
ਪਿਛੈ ਰੋਵਹਿ ਲਿਆਵਹਿ ਫੇਰਿ ॥
ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਕਿਛੁ ਸੂਝੈ ਨਾਹੀ ॥
ਜਾਂਹੀ ॥.ਮੋਇਆ ਰੋਂਹਿ ਰੋਂਦੇ ਮਰਿ
ਨਾਨਕ ਖਸਮੈ ਏਵੈ ਭਾਵੈ ॥
ਸੇਈ ਮੁਏ ਜਿਨ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵੈ ॥੧॥

Salok mėhlā 1.

Rāṯī kāl gẖatai ḏin kāl.

Cẖẖijai kā-i-ā ho-e parāl.

varṯaṇ varṯi-ā sarab janjāl.

Bẖuli-ā cẖuk ga-i-ā ṯap ṯāl.

Anḏẖā jẖakẖ jẖakẖ pa-i-ā jẖer.

Picẖẖai rovėh li-āvėh fer.

Bin būjẖe kicẖẖ sūjẖai nāhī.

Mo-i-ā roʼnhi roʼnḏe mar jāʼnhīʼn.

Nānak kẖasmai evai bẖāvai.

Se-ī mu-e jin cẖiṯ na āvai. ||1||  

Slok of First Nanak

In essence: As day and night pass, the life span decreases; (thus) the body gets old and weak. (Eventually) the body wears off and it turns to be worthless like a straw. All are into involvements and entanglements. The strayed mortal has forgotten Har’s devotional deeds. The blind (Spiritually) mortals by worries and strife. They weep as if they would bring the dead back. Without having Har’s understanding, the mortals don’t understand the right way. They weep for others, but they also die. Oh Nanak! This is what pleases to our Master, Har. In fact, only those really die, who do not remember the Creator.

        Every day, our life span decreases and it goes on decreasing as the clock of life keeps clicking on. If it is used just to gather wealth and to spread it, according to the Guru, we certainly miss a chance to realize our Creator.  Just merely talking, people pass away with no achievement in spiritual realms; what they achieve may be a worldly thirst that never satiates. In the last verse of the slok, the Guru states that the ones who become one with the Creator never die; (really) die only those ones, who forget Him. Ponder over. Mere pleasing the mind through pleasures has no value in the Guru’s eyes.

ਮਃ ੧ ॥
ਮੁਆ ਪਿਆਰੁ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮੁਈ ਮੁਆ ਵੈਰੁ ਵਾਦੀ ॥
ਵੰਨੁ ਗਇਆ ਰੂਪੁ ਵਿਣਸਿਆ ਦੁਖੀ ਦੇਹ ਰੁਲੀ ॥
ਕਿਥਹੁ ਆਇਆ ਕਹ ਗਇਆ ਕਿਹੁ ਨ ਸੀਓ ਕਿਹੁ ਸੀ ॥
ਮਨਿ ਮੁਖਿ ਗਲਾ ਗੋਈਆ ਕੀਤਾ ਚਾਉ ਰਲੀ ॥
ਨਾਨਕ ਸਚੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਸਿਰ ਖੁਰ ਪਤਿ ਪਾਟੀ ॥੨॥

Mėhlā 1.

Mu-ā pi-ār parīṯ mu-ī mu-ā vair vāḏī.

vann ga-i-ā rūp viṇsi-ā ḏukẖī ḏeh rulī.

Kithhu ā-i-ā kah ga-i-ā kihu na sī-o kihu sī.

Man mukẖ galā go-ī-ā kīṯā cẖā-o ralī.

Nānak sacẖe nām bin sir kẖur paṯ pātī. ||2||  

The bani of First Nanak

In essence: When death comes, one’s worldly love, animosity and strife end; one’s color and beauty vanish; thus one’s body suffers and collapses. The people talk about the dead saying, “where has he gone? From where did he come? What quality he had and what didn’t he have? Well, he has enjoyed life.”(the fact is this) Oh Nanak! Without Prabh’s name, one loses one’s honor completely.

        Within exists the presence of that Creator, who has created every life, every thing and beyond. What we see and verify can be our little world, but beyond it exists also the Creator, who doesn’t fall in our parameters of so-called logic. With what logic can we prove that there is an all-pervading Master? Indeed, we cannot. We accept that there is one all pervading Creator; however, we also see the world is divided into various countries that are enveloped in different sects or religions. With what knowledge we accept that there is only one Creator of the Muslims, Christians, Hindus, Sikhs and Buddhists? There are those people who claim that the Creator is only theirs and He approves them only. They feel pride in their own claims without any solid proof.  One looks for peace through what one believes in. Thus in every realm, people fail logically.  Being true followers, we believe what our Guru says about the Creator whom he has experienced in his own words (197, 351, 599, SGGS). The Guru says that regardless the religions and the countries, there is only one power that is beyond all and beyond the comprehension of our bodily capacities. The Guru verifies His existence and guides us to realize Him. If we follow nothing but what he says, he assures that we will envision Him within and out as well. The past time will never come back. The Gurbani stresses that with us goes nothing but His name; therefore, we should get soaked into His unconditional love. Remember the following verses on 244

ਮਿਲੁ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮਾ ਜੀਉ ਤੁਧੁ ਬਿਨੁ ਖਰੀ ਨਿਮਾਣੀ ॥

ਮੈ ਨੈਣੀ ਨੀਦ ਨ ਆਵੈ ਜੀਉ ਭਾਵੈ ਅੰਨੁ ਨ ਪਾਣੀ ॥ 

ਪਾਣੀ ਅੰਨੁ ਨ ਭਾਵੈ ਮਰੀਐ ਹਾਵੈ ਬਿਨੁ ਪਿਰ ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ॥

ਗੁਰ ਆਗੈ ਕਰਉ ਬਿਨੰਤੀ ਜੇ ਗੁਰ ਭਾਵੈ ਜਿਉ ਮਿਲੈ ਤਿਵੈ ਮਿਲਾਈਐ ॥ 

ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਲਏ ਸੁਖਦਾਤਾ ਆਪਿ ਮਿਲਿਆ ਘਰਿ ਆਏ ॥

ਨਾਨਕ ਕਾਮਣਿ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਣਿ ਨਾ ਪਿਰੁ ਮਰੈ ਨ ਜਾਏ ॥੪॥੨॥

Mil mayray pareetamaa jee-o tudh bin kharee nimaanee.

Mai nainee need na aavai jee-o bhaavai ann na paanee.

Paanee ann na bhaavai maree-ai haavai bin pir ki-o sukh paa-ee-ai.

Gur aagai kara-o binantee jay gur bhaavai ji-o milai tivai milaa-ee-ai.

Aapay mayl la-ay sukhdaata aap mili-aa ghar aa-ay.

Naanak kaaman sadaa suhaagan naa pir marai na jaa-ay. ||4||2||

In essence: Oh my Beloved! Meet me; without you I am utterly nothing. Without you, I don’t feel for asleep, food, and water. Being separated from you, I am in sorrow, my spouse. Yes, I don’t feel for food and water. How can I have peace without you? I pray to the Guru. If it pleases you, unite me with my Beloved. The peace giving Prabh unites the soul-bride with Him and He comes to her mind to meet her. Oh Nanak! That bride to whom Prabh unites with Him has Him (her spouse) forever, because He neither gets separated from her, nor dies.

        I hope you have enjoyed these slok of the Guru and found useful for your spiritual pursuit.

Humbly

G Singh

Use of Dev along with the name of Guru Nanak Sahib, Guru Angad Sahib and Guru Arjan Sahib

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਦੇਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 

(ਲੇਖਕ – ਡਾ: ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਨਵੀਂ ਮੁੰਬਈ)

Name is assigned to each and every one so as to identify among others. Within a community the names are generally of similar type which maintains a common identity. The types of names being used also keep on changing with time and place. It has also been observed that when some of the Indians go to foreign countries they change or modify their names to mingle with them. In fact this is an inbuilt sign of slavery that some people try to change their name or religion to get some petty gains. What to say about being firm in one’s religion some of the Sikhs allow others to interfere in their religion and history. English people changed the name from Darbar Sahib to Golden Temple, and then there was introduction of a new name called Harmandar Sahib. Indian Government has also changed it to Swarn Mandir. What to say about the name Darbar Sahib, even the name of 1st, 2nd and 5th Guru Sahibs have been changed with time by adding Dev along with their names. Since, Sikhs have neither written their history nor preserved their history, so it is very easy for others to manipulate with their religion and history.

            The doubt started about the use of Dev along with the name of Guru Nanak Sahib, when the name of Guru Nanak University was changed to Guru Nanak Dev University. It is very difficult to rely on the prevailing Sikh history as most of the writers were non Sikhs. Most of them wanted to add rituals and fabricated stories in Gurbani. At present Sikhs are only left with Guru Granth Sahib, where others could not adulterate. If we keep on ignoring then in future parallel Granth can come up along with Guru Granth Sahib. This all is happening because we read Gurbani as a ritual and do not try to study Guru Granth Sahib for learning the way of life. Let us try to find with the help of Guru Granth Sahib whether the word Dev existed with the name of Guru Nanak Sahib or not.

            The following 26 Shabads which are present in Guru Granth Sahib show that only the word Gur Nanak (ਗੁਰ ਨਾਨਕ) have been used and not Gur Nanak Dev.

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਬਚਨ ਮਨਿ ਸੁਨੇ ॥੬॥ (੨੯੫, ੨੯੬)

ਸਲੋਕ ਮ; ੫ ॥

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਭੰਨਣ ਘੜਣ ਸਮਰਥੁ ॥

ਪ੍ਰਭੁ ਸਦਾ ਸਮਾਲਹਿ ਮਿਤ੍ਰ ਤੂ ਦੁਖੁ ਸਬਾਇਆ ਲਥੁ ॥੧॥ (੩੧੭)

ਜਾਪ ਤਾਪ ਕਛੁ ਉਕਤਿ ਨ ਮੋਰੀ ॥

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਸਰਣਾਗਤਿ ਤੋਰੀ ॥੪॥੨੬॥ (੩੭੭)

ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਸਭੋ ਜਗੁ ਬਾਧਾ ॥

ਹਉਮੈ ਪਚੈ ਮਨਮੁਖ ਮੂਰਾਖਾ ॥

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਬਾਹ ਪਕਰਿ ਹਮ ਰਾਖਾ ॥੪॥੨॥੯੬॥ (੩੯੪)

ਅਬਿਚਲ ਨੀਵ ਧਰੀ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਨਿਤ ਨਿਤ ਚੜੈ ਸਵਾਈ ॥੨॥੧੫॥੨੪॥ (੫੦੦)

ਜਨ ਤ੍ਰਾਹਿ ਤ੍ਰਾਹਿ ਸਰਣਾਗਤੀ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਰਖਵਾਲੇ ਰਾਮ ॥੩॥ (੫੩੮, ੫੩੯)

ਸੁਣੀ ਅਰਦਾਸਿ ਸੁਆਮੀ ਮੇਰੈ ਸਰਬ ਕਲਾ ਬਣਿ ਆਈ ॥

ਪ੍ਰਗਟ ਭਈ ਸਗਲੇ ਜੁਗ ਅੰਤਰਿ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ॥੪॥੧੧॥ (੬੧੧)

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਕਉ ਪ੍ਰਭੂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਲਿ ਥਲਿ ਤ੍ਰਿਭਵਣਿ ਰੁਖੀ ॥੨॥੨॥੩੦॥ (੬੧੭)

ਅਨੰਦ ਬਿਨੋਦ ਮੰਗਲ ਗੁਣ ਗਾਵਹੁ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਭਏ ਦਇਆਲਾ ॥

ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ ਭਏ ਜਗ ਭੀਤਰਿ ਹੋਆ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਰਖਵਾਲਾ ॥੨॥੧੫॥੪੩॥ (੬੧੯)

ਹਰਿ ਹਰਿ ਮਹਾ ਪੁਰਖੁ ਗੁਰੁ ਮੇਲਹੁ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਸੁਖੁ ਸੋਈ ਰਾਮ ॥੪॥੧॥੭॥ (੬੯੮)

ਸਲੋਕ ॥

ਗੁਰ ਗੋਬਿੰਦ ਗੋਪਾਲ ਗੁਰ ਗੁਰ ਪੂਰਨ ਨਾਰਾਇਣਹ ॥

ਗੁਰ ਦਇਆਲ ਸਮਰਥ ਗੁਰ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣਹ ॥੧॥ (੭੧੦)

ਜਿਸੁ ਘਰਿ ਵਿਰਤੀ ਸੋਈ ਜਾਣੈ ਜਗਤ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਪੂਛਿ ਕਰਹੁ ਬੀਚਾਰਾ ॥ (੭੩੩)

ਸਫਲ ਦਰਸਨੁ ਭੇਟਿਓ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਤਾ ਮਨਿ ਤਨਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਧਿਆਇਆ ॥੪॥੨॥੪੯॥ (੭੪੭)

ਜੋ ਜੋ ਸਰਣਿ ਪਰਿਓ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਅਭੈ ਦਾਨੁ ਸੁਖ ਪਾਏ ॥੪॥੧॥੮੧॥ (੮੨੦)

ਸਤਿਗੁਰ ਕੇ ਚਰਨ ਧੋਇ ਧੋਇ ਪੀਵਾ ॥

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਜਪਿ ਜਪਿ ਸਦ ਜੀਵਾ ॥੪॥੪੩॥੫੬॥ (੧੧੫੨)

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਜਬ ਭਏ ਦਇਆਰਾ ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਨਿਧਿ ਪਾਂਹੀ ॥੨॥੯੨॥੧੧੫॥ (੧੨੨੬)

ਚਾਰਿ ਬਰਨ ਚਾਰਿ ਆਸ੍ਰਮ ਹੈ ਕੋਈ ਮਿਲੈ ਗੁਰੂ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਸੋ ਆਪਿ ਤਰੈ ਕੁਲ ਸਗਲ ਤਰਾਧੋ ॥੨॥੫॥੧੧॥ (੧੨੯੭)

ਬਿਖੁ ਭਉਜਲ ਡੁਬਦੇ ਕਾਢਿ ਲੇਹੁ ਪ੍ਰਭ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਬਾਲ ਗੁਪਾਲ ॥੪॥੨॥ (੧੩੩੫)

ਸਰਬ ਕਲਿਆਣ ਸੂਖ ਮਨਿ ਵੂਠੇ ॥

ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਏ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਤੂਠੇ ॥੨॥੧੨॥ (੧੩੪੧)

ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਗਾਵਉ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਰਾਜੁ ਜੋਗੁ ਜਿਨਿ ਮਾਣਿਓ ॥੨॥ (੧੩੮੯)

ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਗਾਵਉ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਰਾਜੁ ਜੋਗੁ ਜਿਨਿ ਮਾਣਿਓ ॥੩॥ (੧੩੮੯)

ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਗਾਵਉ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਰਾਜੁ ਜੋਗੁ ਜਿਨਿ ਮਾਣਿਓ ॥੪॥ (੧੩੮੯, ੧੩੯੦)

ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਗਾਵਉ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਰਾਜੁ ਜੋਗੁ ਜਿਨਿ ਮਾਣਿਓ ॥੫॥ (੧੩੯੦)

ਦੂਰਬਾ ਪਰੂਰਉ ਅੰਗਰੈ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਜਸੁ ਗਾਇਓ ॥

ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਘਟਿ ਘਟਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਇਓ ॥੧੦॥ (੧੩੯੦)

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਅੰਗਦ ਅਮਰ ਲਾਗਿ ਉਤਮ ਪਦੁ ਪਾਯਉ ॥

ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਘਰਿ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਭਗਤ ਉਤਰਿ ਆਯਉ ॥੧॥ (੧੪੦੬, ੧੪੦੭)

ਧੁਰਿ ਮਸਤਕਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਲਿਖਿਆ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਮਿਲਿਆ ਆਇ ॥

ਜਮਕੰਕਰ ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿਅਨੁ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਲਏ ਛਡਾਇ ॥

ਗੁਰਸਿਖਾ ਨੋ ਸਾਬਾਸਿ ਹੈ ਹਰਿ ਤੁਠਾ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇ ॥੨੭॥ (੧੪੨੪)

            In the following Shabad also the word Gur Nanak (ਗੁਰ ਨਾਨਕੁ) have been used and not Gur Nanak Dev. Here Onkar have been used below the letter Kakaa. This Onkar shows that here name Nanak is being actually used for Guru Nanak as a person. Here also the word Dev has not been used with the name of Guru Nanak Sahib.

ਮਨਿ ਆਸ ਉਡੀਣੀ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਦੁਇ ਨੈਨ ਜੁਤੇ ॥

ਗੁਰ ਨਾਨਕੁ ਦੇਖਿ ਵਿਗਸੀ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਜਿਉ ਮਾਤ ਸੁਤੇ ॥੪॥ (੪੫੨)

            In the following 23 Shabads the word Gur Nanak or Guru Nanak (ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ, ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕੁ) have been used, but not Gur Nanak Dev or Guru Nanak Dev. Here also the word Dev has not been used with the name of Guru Nanak Sahib.

ਤਿਨ ਕਉ ਕਿਆ ਉਪਦੇਸੀਐ ਜਿਨ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ॥੧॥ (੧੫੦)

ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜਨ ਕੇਰਾ ਜਿਤੁ ਮਿਲਿਐ ਚੂਕੇ ਸਭਿ ਸੋਗ ਸੰਤਾਪੇ ॥੪॥੫॥੧੧॥੪੯॥ (੧੬੭)

ਸਭੇ ਕਾਜ ਸੁਹੇਲੜੇ ਥੀਏ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੁਠਾ ॥੧॥ (੩੨੨)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਤੁਠਾ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਰਾਇ ॥

ਸੁਖਿ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਣੀ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥੪॥੧੭॥ (੩੭੫)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਜਾ ਕਉ ਭਇਆ ਦਇਆਲਾ ॥

ਸੋ ਜਨੁ ਹੋਆ ਸਦਾ ਨਿਹਾਲਾ ॥੪॥੬॥੧੦੦॥ (੩੯੬)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਤੁਠਾ ਕੀਨੀ ਦਾਤਿ ॥੪॥੭॥੧੦੧॥ (੩੯੬)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਤੁਠਾ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਮੇਲੇ ਹਰੇ ॥ ੧॥ (੪੫੧)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਪਾਇਆ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਧੁਰਿ ਮਸਤਕਿ ਲੇਖੁ ਸਾ ॥੬॥੧੪॥੨੧॥ (੪੫੨)

ਧੁਰਿ ਮਸਤਕਿ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ਹਰਿ ਪਾਈ ॥

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਤੁਠਾ ਮੇਲੈ ਹਰਿ ਭਾਈ ॥੪॥੧॥੫॥ (੭੩੨)

ਸਭੇ ਇਛਾ ਪੂਰੀਆ ਜਾ ਪਾਇਆ ਅਗਮ ਅਪਾਰਾ ॥

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਮਿਲਿਆ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਤੇਰਿਆ ਚਰਣਾ ਕਉ ਬਲਿਹਾਰਾ ॥੪॥੧॥੪੭॥ (੭੪੬, ੭੪੭)

ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਕਿਛੁ ਕਰਮੁ ਨ ਜਾਣਾ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਾ ਤੇਰੀ ॥

ਸਭ ਤੇ ਵਡਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨਿ ਕਲ ਰਾਖੀ ਮੇਰੀ ॥ ੪॥੧੦॥੫੭॥ (੭੫੦)

ਦਾਸ ਕੀ ਲਾਜ ਰਖੈ ਮਿਹਰਵਾਨੁ ॥

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਬੋਲੈ ਦਰਗਹ ਪਰਵਾਨੁ ॥੨॥੬॥੮੬॥ (੮੨੧)

ਖਤ੍ਰੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸੂਦ ਵੈਸ ਸਭ ਏਕੈ ਨਾਮਿ ਤਰਾਨਥ ॥

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਉਪਦੇਸੁ ਕਹਤੁ ਹੈ ਜੋ ਸੁਨੈ ਸੋ ਪਾਰਿ ਪਰਾਨਥ ॥੪॥੧॥੧੦॥ (੧੦੦੧)

ਭਗਤ ਜਨਾ ਕਉ ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ॥

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਤੁਠਾ ਮਿਲਿਆ ਬਨਵਾਰੀ ॥੪॥੨॥ (੧੧੭੭, ੧੧੭੮)

ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕੁ ਸਮਦਰਸੀ ਜਿਨਿ ਨਿੰਦਾ ਉਸਤਤਿ ਤਰੀ ਤਰਾਂਤਿ ॥੪॥੫॥ (੧੨੬੪)

ਧੰਨਿ ਧੰਨਿ ਤੇ ਧੰਨਿ ਜਨ ਜਿਹ ਕ੍ਰਿਪਾਲੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਭਯਉ ॥

ਹਰਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ ਪਰਸਿਅਉ ਸਿ ਜਨਮ ਮਰਣ ਦੁਹ ਥੇ ਰਹਿਓ ॥੫॥ (੧੩੮੬)

ਹਰਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ ਪਰਸਿਓ ਤੇ ਬਹੁੜਿ ਫਿਰਿ ਜੋਨਿ ਨ ਆਏ ॥੭॥ (੧੩੮੬)

ਹਰਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ ਪਰਸਿਓ ਤੇ ਇਤ ਉਤ ਸਦਾ ਮੁਕਤੇ ॥੮॥ (੧੩੮੬)

ਤਾਸੁ ਚਰਨ ਲੇ ਰਿਦੈ ਬਸਾਵਉ ॥

ਤਉ ਪਰਮ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਗੁਨ ਗਾਵਉ ॥੧॥ (੧੩੮੯)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਅੰਗਦੁ ਅਮਰੁ ਭਗਤ ਹਰਿ ਸੰਗਿ ਸਮਾਣੇ ॥

ਇਹੁ ਰਾਜ ਜੋਗ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਤੁਮ ਹੂ ਰਸੁ ਜਾਣੇ ॥੧੨॥ (੧੩੯੮)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਨਿਕਟਿ ਬਸੈ ਬਨਵਾਰੀ ॥

ਤਿਨਿ ਲਹਣਾ ਥਾਪਿ ਜੋਤਿ ਜਗਿ ਧਾਰੀ ॥ (੧੪੦੧)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਸਚੁ ਨੀਵ ਸਾਜਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸੰਗਿ ਲੀਣਾ ॥

ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਘਰਿ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਅਪਰੰਪਰੁ ਬੀਣਾ ॥੩॥ (੧੪੦੭)

ਜੋਤਿ ਰੂਪਿ ਹਰਿ ਆਪਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕੁ ਕਹਾਯਉ ॥

ਤਾ ਤੇ ਅੰਗਦੁ ਭਯਉ ਤਤ ਸਿਉ ਤਤੁ ਮਿਲਾਯਉ ॥ (੧੪੦੮)

            In the following 5 Shabads the word Gur Nanak (ਗੁਰਿ ਨਾਨਕ) has been used, but not Gur Nanak Dev. Here also the word Dev has not been used with the name of Guru Nanak Sahib.

ਹਰਖ ਅਨੰਤ ਸੋਗ ਨਹੀ ਬੀਆ ॥

ਸੋ ਘਰੁ ਗੁਰਿ ਨਾਨਕ ਕਉ ਦੀਆ ॥ ੪॥੩੫॥੧੦੪॥ (੧੮੬)

ਨਾਮੁ ਸੰਪਤਿ ਗੁਰਿ ਨਾਨਕ ਕਉ ਦੀਈ ਓਹ ਮਰੈ ਨ ਆਵੈ ਜਾਈ ॥੫॥੧॥੮॥ (੪੯੭)

ਭਗਤਿ ਭੰਡਾਰ ਗੁਰਿ ਨਾਨਕ ਕਉ ਸਉਪੇ ਫਿਰਿ ਲੇਖਾ ਮੂਲਿ ਨ ਲਇਆ ॥੪॥੩॥੧੪॥ (੬੧੨)

ਸਰਨਿ ਪਰਿਓ ਹਰਿ ਚਰਨ ਗਹੇ ਪ੍ਰਭ ਗੁਰਿ ਨਾਨਕ ਕਉ ਬੂਝ ਬੁਝਾਈ ॥੨॥੫॥੯੧॥ (੮੨੨)

ਗੁਰਿ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭ ਪਾਹਿ ਪਠਾਇਓ ਮਿਲਹੁ ਸਖਾ ਗਲਿ ਲਾਗੈ ॥੨॥੫॥੨੮॥ (੧੨੦੯, ੧੨੧੦)

            All the above mentioned 55 Shabads (=26+1+23+5) prove that the word Dev has not been used with the name of Guru Nanak Sahib. With the passage of time this addition has been incorporated with the name of Guru Nanak Sahib.

            In Guru Granth Sahib the word Dev is seen only 3 times and that also with the word Nanak as Mukta (ਮੁਕਤਾ), which has got meaning as Hey Nanak. This also clearly shows that the word Dev has not been used for the name of Guru Nanak Sahib. But this has been used for referring to Akal Purkh. These three Shabads are given below:

ਸੋ ਵਸੈ ਇਤੁ ਘਰਿ ਜਿਸੁ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਸੇਵ ॥

ਅਬਿਚਲ ਨਗਰੀ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ॥੮॥੧॥ (੪੩੦)

ਕਬੀਰਿ ਧਿਆਇਓ ਏਕ ਰੰਗ ॥

ਨਾਮਦੇਵ ਹਰਿ ਜੀਉ ਬਸਹਿ ਸੰਗਿ ॥

ਰਵਿਦਾਸ ਧਿਆਏ ਪ੍ਰਭ ਅਨੂਪ ॥

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰੂਪ ॥੮॥੧॥ (੧੧੯੨)

ਮਨਸਾ ਮਾਨਿ ਏਕ ਨਿਰੰਕੇਰੈ ॥

ਸਗਲ ਤਿਆਗਹੁ ਭਾਉ ਦੂਜੇਰੈ ॥

ਕਵਨ ਕਹਾਂ ਹਉ ਗੁਨ ਪ੍ਰਿਅ ਤੇਰੈ ॥

ਬਰਨਿ ਨ ਸਾਕਉ ਏਕ ਟੁਲੇਰੈ ॥

ਦਰਸਨ ਪਿਆਸ ਬਹੁਤੁ ਮਨਿ ਮੇਰੈ ॥

ਮਿਲੁ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜਗਤ ਗੁਰ ਕੇਰੈ ॥੨॥੧॥੩੪॥ (੧੩੦੪)

            All the Shabads present in Guru Granth Sahib clearly prove that the word Dev has not been used for the name of Guru Nanak Sahib. It is the duty of each and every Sikh to follow Guru Granth Sahib. Hence, it is advisable to use Nanak only. According to the importance or designation we should add the word Guru before that. Generally we use the word Ji with any common person as a respect, but not the word Sahib. Hence, it is appropriate to use the word Sahib with the name of all our Gurus and not the word Ji which is used for a common person. In Guru Granth Sahib the word ‘Sahib’ (“ਸਾਹਿਬ”) or ‘Ji’ (“ਜੀ”) have been used at many place. But the words ‘Sahib Ji’ (“ਸਾਹਿਬ ਜੀ”) together has never been used. Hence, Guru Granth Sahib guides us to use the name as Guru Nanak Sahib only.

            Bhai Gurdas Ji has also referred 38 times about Guru Nanak Sahib in his Vaars. But he has never used the word Dev with his name. Just to show the closeness (“ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰੂਪ”) of Guru Nanak Sahib with Akal Purkh he has used the word Deo (ਦੇਉ) in a few of his Vaars.

ਸੁਣੀ ਪੁਕਾਰ ਦਾਤਾਰ ਪ੍ਰਭ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਜਗ ਮਾਹਿੰ ਪਠਾਯਾ॥ (੧-੨੩-੧)

ਕਲਿ ਤਾਰਣ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਆਯਾ ॥੨੩॥ (੧-੨੩-੮)

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਗਟਿਆ ਮਿਟੀ ਧੁੰਧ ਜਗ ਚਾਨਣ ਹੋਆ॥ (੧-੨੭-੧)

ਸਿਧ ਆਸਣ ਸਭ ਜਗਤ ਦੇ ਨਾਨਕ ਆਦ ਮਤੇ ਜੇ ਕੋਆ॥ (੧-੨੭-੫)

ਬਾਬਾ ਆਖੇ ਨਾਥ ਜੀ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਜਪੇ ਗਤ ਪਾਈ॥ (੧-੨੮-੭)

ਫਿਰ ਪੁੱਛਣ ਸਿਧ ਨਾਨਕਾ ਮਾਤ ਲੋਕ ਵਿਚ ਕਿਆ ਵਰਤਾਰਾ॥ (੧-੨੯-੧)

ਸਭ ਸਿਧੀਂ ਏਹ ਬੁਝਿਆ ਕਲਿ ਤਾਰਣ ਨਾਨਕ ਅਵਤਾਰਾ॥ (੧-੨੯-੨)

ਕਲਿਜੁਗ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਸੁਖਾਲਾ ॥੩੧॥ (੧-੩੧-੮)

ਨਾਨਕ ਕਲਿ ਵਿਚ ਆਇਆ ਰਬ ਫਕੀਰ ਇਕ ਪਹਿਚਾਨਾ॥ (੧-੩੫-੭)

ਨਾਨਕ ਆਖੇ ਭੰਗ੍ਰਨਾਥ ਤੇਰੀ ਮਾਉ ਕੁਚੱਜੀ ਆਈ॥ (੧-੪੦-੫)

ਖਟ ਦਰਸ਼ਨ ਕਉ ਖੇਦਿਆ ਕਲਿਜੁਗ ਬੇਦੀ ਨਾਨਕ ਆਈ॥ (੧-੪੧-੨)

ਸਿਧ ਬੋਲੇ ਸੁਨ ਨਾਨਕਾ ਤੁਹਿ ਜਗ ਨੂੰ ਕਰਾਮਾਤ ਦਿਖਲਾਈ॥ (੧-੪੨-੧)

ਸੋ ਦੀਨ ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ॥੪੨॥ (੧-੪੨-੮)

ਸਿਧ ਬੋਲਨ ਸ਼ੁਭ ਬਚਨ ਧੰਨ ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਵਡੀ ਕਮਾਈ॥ (੧-੪੪-੩)

ਚੜ੍ਹੇ ਸਵਾਈ ਦਹਦਿਹੀ ਕਲਿਜੁਗ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਧਿਆਯਾ॥ (੧-੪੫-੨)

ਮਾਰਿਆ ਸਿੱਕਾ ਜਗਤ ਵਿਚ ਨਾਨਕ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਚਲਾਯਾ॥ (੧-੪੫-੪)

ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਮਿਲਾਇਕੈ ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਰੂਪ ਵਟਾਯਾ॥ (੧-੪੫-੬)

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਹੰਦੀ ਮੋਹਰ ਹਥ ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਦੀ ਦੋਹੀ ਫਿਰਾਈ॥ (੧-੪੬-੨)

ਲਹਿਣੇ ਪਾਈ ਨਾਨਕੋਂ ਦੇਣੀ ਅਮਰਦਾਸ ਘਰ ਆਈ॥ (੧-੪੬-੫)

ਕਲਿਜੁਗ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਗੋਬਿੰਦ ਗਗਾ ਗੋਵਿੰਦ ਨਾਮ ਜਪਾਵੈ॥ (੧-੪੯-੪)

ਗੁਰ ਚੇਲੇ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਹੈ॥ (੩-੨-੨)

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਗੁਰਾਂ ਗੁਰ ਹੋਇਆ॥ (੩-੧੨-੧)

ਨਾਨਕ ਦਾਦਕ ਸਾਹੁਰੇ ਵਿਰਲੀ ਸੁਰ ਲਾਗਾਤਕ ਹੋਏ॥ (੫-੧੦-੧)

ਜੰਮਦਿਆਂ ਰਣ ਵਿਚ ਜੂਝਨਾ ਨਾਨਕ ਦਾਦਕ ਹੋਇ ਵਧਾਈ॥ (੫-੧੪-੨)

ਵਿਚ ਭਰਾਵਾਂ ਭੈਨੜੀ ਨਾਨਕ ਦਾਦਕ ਸਣ ਪਰਵਾਰੀ॥ (੫-੧੬-੨)

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਣ ਬ੍ਰਹਮ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਉ॥ (੧੩-੨੫-੧)

ਸੀਹਰੁ ਪੀਹਰੁ ਨਾਨਕੇ ਪਰਵਾਰੈ ਸਾਧਾਰ ਧਿਙਾਣੈ॥ (੧੫-੭-੪)

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਆਪ ਉਪਾਇਆ॥ (੨੦-੧-੨)

ਜਗਤੁ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ॥੨॥ (੨੪-੨-੭)

ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਨਿਰੰਕਾਰਿ ਆਕਾਰ ਬਣਾਇਆ॥ (੨੪-੨੫-੧)

ਨਾਨਕ ਦਾਦਕ ਸੋਹਿਲੇ ਵਿਰਤੀਸਰ ਬਹੁ ਦਾਨ ਦਤਾਰਾ॥ (੩੦-੩-੪)

ਨਾਨਕੁ ਦਾਦਕੁ ਸੋਹਲੇ ਦੇਨਿ ਅਸੀਸਾਂ ਬਾਲੁ ਪਿਆਰਾ॥ (੩੭-੭-੪)

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਹੈ ਪਰਮੇਸਰੁ ਸੋਈ॥ (੩੮-੨੦-੧)

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਹੈ ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਅੰਗਹੁਂ ਉਪਜਾਇਆ॥ (੩੯-੨-੭)

ਨਾਨਕ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵਿਚਿ ਸਿਧਾਂ ਖੇਲਾ॥ (੪੧-੧-੪)

ਕਲੀ ਕਾਲ ਮਰਦਾਨ ਮਰਦ ਨਾਨਕ ਗੁਨ ਗਾਏ॥ (੪੧-੨੦-੧੦)

ਹਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਖੇਲ ਰਚਾਇਆ॥ (੪੧-੨੧-੧)

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਭ ਕੇ ਸਿਰ ਤਾਜਾ॥ (੪੧-੨੩-੧)

            Bhai Gurdas Ji has referred 3 times about Guru Nanak Sahib in his Kabits. In the following Kabit also he has tried to show the closeness of Guru Nanak Sahib with Akal Purkh (“ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰੂਪ”).

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ॥ (੨-੨)

            In the following 2 Kabits Bhai Gurdas Ji has tried to show the status of Guru Nanak Sahib as a Brahm Gianni (ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ). However the word NanakDev is a combined single word. If some original writing is available, then that only one can throw some further light in this direction.

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕਦੇਵ ॥ (੨-੪)

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕਦੇਵ ਦੇਵ ਦੇਵੀ ਸਭ ਧਿਆਵਹਿ ॥ (੨-੫)

            If the combined single word NanakDev would have been correct then Bhai Gurdas Ji would have used this in most of his other writings. But he has not used Dev in any of the above 38 Vaars. Since it is not appropriate to write the incomplete name of any common person. Then how such a great personality like Bhai Gurdas Ji would have done such a mistake for Guru Nanak Sahib? Otherwise also these two Kabits show the closeness of Guru Nanak Sahib with Akal Purkh (“ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰੂਪ”).

            The 4th Guru Ramdas Sahib have also been referred as combined Ramdas and not separately as Ram Das in Guru Granth Sahib.

ਸਤਿਗੁਰੂ ਪਰਤਖਿ ਹੋਦੈ ਬਹਿ ਰਾਜੁ ਆਪਿ ਟਿਕਾਇਆ ॥

ਸਭਿ ਸਿਖ ਬੰਧਪ ਪੁਤ ਭਾਈ ਰਾਮਦਾਸ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ ॥੪॥ (੯੨੩)

            All these writings prove that it is appropriate to use the name as Guru Nanak Sahib only and there is no proof about the Dev part being used with his name. It may be possible that the other sect people wanted to show Guru Nanak Sahib as their Devta and spread the use of Dev with his name. We should be alert about the manipulation and misinterpretation of Sikh history and religion by other communities. Hence, it is the duty of each and every Sikh to refer with respect as Guru Nanak Sahib only.

            Similar confusion has been created with the name of 2nd Guru Sahib by adding Dev with his name. This adulteration gets revealed from the following 15 Shabads which are present in Guru Granth Sahib.

ਅਵਰੋ ਨ ਜਾਣਹਿ ਸਬਦਿ ਗੁਰ ਕੈ ਏਕੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵਹੇ ॥

ਪਰਸਾਦਿ ਨਾਨਕ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਪਰਮ ਪਦਵੀ ਪਾਵਹੇ ॥ (੯੨੩)

ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਦੀ ਦੋਹੀ ਫਿਰੀ ਸਚੁ ਕਰਤੈ ਬੰਧਿ ਬਹਾਲੀ ॥

ਨਾਨਕੁ ਕਾਇਆ ਪਲਟੁ ਕਰਿ ਮਲਿ ਤਖਤੁ ਬੈਠਾ ਸੈ ਡਾਲੀ ॥ (੯੬੭)

ਕਲਿਜੁਗਿ ਪ੍ਰਮਾਣੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਅਮਰੁ ਕਹਾਇਓ ॥

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਰਾਜੁ ਅਬਿਚਲੁ ਅਟਲੁ ਆਦਿ ਪੁਰਖਿ ਫੁਰਮਾਇਓ ॥੭॥ (੧੩੯੦)

ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾਰੁ ਸੁ ਦ੍ਰਿੜੁ ਨਾਨਕਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿਅਉ ॥

ਤਾ ਤੇ ਅੰਗਦੁ ਲਹਣਾ ਪ੍ਰਗਟਿ ਤਾਸੁ ਚਰਣਹ ਲਿਵ ਰਹਿਅਉ ॥ (੧੩੯੫)

ਨਾਨਕ ਕੁਲਿ ਨਿੰਮਲੁ ਅਵਤਰਿ´ਉ ਅੰਗਦ ਲਹਣੇ ਸੰਗਿ ਹੁਅ ॥

ਗੁਰ ਅਮਰਦਾਸ ਤਾਰਣ ਤਰਣ ਜਨਮ ਜਨਮ ਪਾ ਸਰਣਿ ਤੁਅ ॥੨॥੧੬॥ (੧੩੯੫)

ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਅੰਗਦ ਸੁਮਤਿ ਗੁਰਿ ਅਮਰਿ ਅਮਰੁ ਵਰਤਾਇਓ ॥

ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਕਲ´ੁਚਰੈ ਤੈਂ ਅਟਲ ਅਮਰ ਪਦੁ ਪਾਇਓ ॥੫॥ (੧੩੯੭)

ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਅੰਗਦੁ ਅਮਰੁ ਭਗਤ ਹਰਿ ਸੰਗਿ ਸਮਾਣੇ ॥

ਇਹੁ ਰਾਜ ਜੋਗ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਤੁਮ ਹੂ ਰਸੁ ਜਾਣੇ ॥੧੨॥ (੧੩੯੮)

ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਦੀਅਉ ਨਿਧਾਨੁ ਅਕਥ ਕਥਾ ਗਿਆਨੁ ਪੰਚ ਭੂਤ ਬਸਿ ਕੀਨੇ ਜਮਤ ਨ ਤ੍ਰਾਸ ॥ (੧੩੯੯)

ਜਿਵ ਅੰਗਦੁ ਅੰਗਿ ਸੰਗਿ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਤਿਵ ਗੁਰ ਅਮਰਦਾਸ ਕੈ ਗੁਰੁ ਰਾਮਦਾਸੁ ॥੧॥ (੧੪੦੫, ੧੪੦੬)

ਨਾਨਕਿ ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨ ਜਾਨ´ਉ ਕੀਨੀ ਭਗਤਿ ਪ੍ਰੇਮ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥

ਤਾ ਤੇ ਅੰਗਦੁ ਅੰਗ ਸੰਗਿ ਭਯੋ ਸਾਇਰੁ ਤਿਨਿ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਕੀ ਨੀਵ ਰਖਾਈ ॥ (੧੪੦੬)

ਸਬਦੁ ਗੁਰੂ ਪਰਕਾਸਿਓ ਹਰਿ ਰਸਨ ਬਸਾਯਉ ॥

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਅੰਗਦ ਅਮਰ ਲਾਗਿ ਉਤਮ ਪਦੁ ਪਾਯਉ ॥

ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਘਰਿ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਭਗਤ ਉਤਰਿ ਆਯਉ ॥੧॥ (੧੪੦੬, ੧੪੦੭)

ਗੁਰਿ ਨਾਨਕਿ ਅੰਗਦੁ ਵਰ´ਉ ਗੁਰਿ ਅੰਗਦਿ ਅਮਰ ਨਿਧਾਨੁ ॥

ਗੁਰਿ ਰਾਮਦਾਸ ਅਰਜੁਨੁ ਵਰ´ਉ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸੁ ਪ੍ਰਮਾਣੁ ॥੪॥ (੧੪੦੭)

ਨਾਨਕ ਆਦਿ ਅੰਗਦ ਅਮਰ ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦਿ ਸਮਾਇਅਉ ॥

ਧਨੁ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਗੁਰੁ ਜਿਨਿ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਮਿਲਾਇਅਉ ॥੫॥ (੧੪੦੭)

ਜੋਤਿ ਰੂਪਿ ਹਰਿ ਆਪਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕੁ ਕਹਾਯਉ ॥

ਤਾ ਤੇ ਅੰਗਦੁ ਭਯਉ ਤਤ ਸਿਉ ਤਤੁ ਮਿਲਾਯਉ ॥

ਅੰਗਦਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ਅਮਰੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਥਿਰੁ ਕੀਅਉ ॥ (੧੪੦੮)

ਮਿਲਿ ਨਾਨਕ ਅੰਗਦ ਅਮਰ ਗੁਰ ਗੁਰੁ ਰਾਮਦਾਸੁ ਹਰਿ ਪਹਿ ਗਯਉ ॥

ਹਰਿਬੰਸ ਜਗਤਿ ਜਸੁ ਸੰਚਰ´ਉ ਸੁ ਕਵਣੁ ਕਹੈ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਮੁਯਉ ॥੧॥ (੧੪੦੯)

            All the above mentioned Shabads prove that Dev was never used with the name of Guru Angad Sahib.

            Bhai Gurdas Ji has also referred 17 times about Guru Angad Sahib in his Vaars. But he has never used the word Dev with his name.

ਉਲਟੀ ਗੰਗ ਵਹਾਈਓਨ ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਸਿਰ ਉਪਰ ਧਾਰਾ॥ (੧-੩੮-੩)

ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਹੰਦੀ ਮੋਹਰ ਹਥ ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਦੀ ਦੋਹੀ ਫਿਰਾਈ॥ (੧-੪੬-੨)

ਅੰਗਦ ਅਲਖ ਅਮੇਉ ਸਹਿਜ ਸਮੋਇਆ॥ (੩-੧੨-੨)

ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਗੁਰ ਅੰਗ ਤੇ ਸਚ ਸ਼ਬਦ ਸਮੇਉ॥ (੧੩-੨੫-੨)

ਅਮਰਾ ਪਦ ਗੁਰੁ ਅੰਗਦਹੁੰ ਅਤਿ ਅਲਖ ਅਭੇਉ॥ (੧੩-੨੫-੩)

ਬਾਬਾਣੇ ਗੁਰ ਅੰਗਦੁ ਆਇਆ ॥੫॥ (੨੪-੫-੭)

ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਗੁਰੁ ਅੰਗੁਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਿਰਖੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲ ਫਲਿਆ॥ (੨੪-੮-੧)

ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਗੁਰੁ ਅੰਗ ਤੇ ਗੰਗਹੁ ਜਾਣੁ ਤਰੰਗ ਉਠਾਇਆ॥ (੨੪-੨੫-੨)

ਅਮਰਦਾਸੁ ਗੁਰੁ ਅੰਗਦਹੁ ਜੋਤਿ ਸਰੂਪ ਚਲਤੁ ਵਰਤਾਇਆ॥ (੨੪-੨੫-੩)

ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਗੁਰੁ ਅੰਗੁ ਤੇ ਗੁਰੁ ਚੇਲਾ ਚੇਲਾ ਗੁਰੁ ਭਾਇਆ॥ (੨੬-੩੪-੨)

ਅਮਰਦਾਸੁ ਗੁਰ ਅੰਗਦਹੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਦਾਇਆ॥ (੨੬-੩੪-੩)

ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਗੁਰੁ ਅੰਗ ਤੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮੋਈ॥ (੩੮-੨੦-੨)

ਅੰਰਾਪਦੁ ਗੁਰੁ ਅੰਗਦਹੁੰ ਹੁਇ ਜਾਣੁ ਜਣੋਈ॥ (੩੮-੨੦-੩)

ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ਹੈ ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਅੰਗਹੁਂ ਉਪਜਾਇਆ॥ (੩੯-੨-੭)

ਅੰਗਦ ਤੇ ਗੁਰੁ ਅਮਰਪਦ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਗੁਰੁ ਭਾਇਆ॥ (੩੯-੨-੮)

ਅੰਗਦ ਕਉ ਪ੍ਰਭੁ ਅਲਖ ਲਖਾਇਆ॥ (੪੧-੨੧-੨)

ਦੁਤੀਏ ਅੰਗਦ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇਓ॥ (੪੧-੨੧-੪)

            Bhai Gurdas Ji has referred to Guru Angad Sahib in his following Kabit. But he has not used the word Dev with his name.

ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਮਿਲਿ ਅੰਗ ਸੰਗ ਮਿਲਿ ਸੰਗ ਉਧਾਰਸ ॥ (੩-੬)

            All these writings in Guru Granth Sahib and the writings of Bhai Gurdas Ji clearly prove that the Dev word was never used with the name of Guru Angad Sahib. The Dev part has been added later on in the history to create confusion. Hence, it is the duty of each and every Sikh to refer the 2nd Guru Sahib with respect as Guru Angad Sahib only.

            If already the word Das is there with the name, then it is very difficult to spread as Das Dev. That is the reason why the manipulation with the names of Guru Amardas Sahib and Guru Ramdas Sahib has not been tried.

            Since the word Das was not present with the name of Guru Arjan Sahib, so similar manipulation have been carried out with the name of Guru Arjan Sahib. Bhai Balwand and Bhai Sata have not used the word Dev with the name of Guru Arjan Sahib.

ਤਖਤਿ ਬੈਠਾ ਅਰਜਨ ਗੁਰੂ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਖਿਵੈ ਚੰਦੋਆ ॥ (੯੬੮)

            The following 16 Shabads prove that Bhats have also not used the word Dev with the name of Guru Arjan Sahib.

ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਘਰਿ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਅਨਭਉ ਠਹਰਾਯਉ ॥੨॥ (੧੪੦੭)

ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਘਰਿ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਅਪਰੰਪਰੁ ਬੀਣਾ ॥੩॥ (੧੪੦੭)

ਗੁਰਿ ਰਾਮਦਾਸ ਅਰਜੁਨੁ ਵਰ´ਉ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸੁ ਪ੍ਰਮਾਣੁ ॥੪॥

ਸਦ ਜੀਵਣੁ ਅਰਜੁਨੁ ਅਮੋਲੁ ਆਜੋਨੀ ਸੰਭਉ ॥ (੧੪੦੭)

ਕੁਲਿ ਸੋਢੀ ਗੁਰ ਰਾਮਦਾਸ ਤਨੁ ਧਰਮ ਧਜਾ ਅਰਜੁਨੁ ਹਰਿ ਭਗਤਾ ॥੬॥ (੧੪੦੭)

ਗੁਰ ਅਰਜੁਨ ਕਲ´ੁਚਰੈ ਤੈ ਰਾਜ ਜੋਗ ਰਸੁ ਜਾਣਿਅਉ ॥੭॥ (੧੪੦੭, ੧੪੦੮)

ਗੁਰ ਅਰਜੁਨ ਕਲ´ੁਚਰੈ ਤੈ ਸਹਜਿ ਜੋਗੁ ਨਿਜੁ ਪਾਇਯਉ ॥੮॥ (੧੪੦੮)

ਗੁਰ ਅਰਜੁਨ ਕਲ´ੁਚਰੈ ਤੈ ਜਨਕਹ ਕਲਸੁ ਦੀਪਾਇਅਉ ॥੯॥ (੧੪੦੮)

ਸੋਰਠੇ ॥

ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਪੁਰਖੁ ਪ੍ਰਮਾਣੁ ਪਾਰਥਉ ਚਾਲੈ ਨਹੀ ॥

ਨੇਜਾ ਨਾਮ ਨੀਸਾਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦਿ ਸਵਾਰਿਅਉ ॥੧॥ (੧੪੦੮)

ਮੂਰਤਿ ਪੰਚ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੁਰਖੁ ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਪਿਖਹੁ ਨਯਣ ॥੧॥ (੧੪੦੮)

ਕਲਜੁਗਿ ਜਹਾਜੁ ਅਰਜੁਨੁ ਗੁਰੂ ਸਗਲ ਸ੍ਰਿਸਿ† ਲਗਿ ਬਿਤਰਹੁ ॥੨॥ (੧੪੦੮)

ਮਥੁਰਾ ਕੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸ੍ਰਬ ਮਯ ਅਰਜੁਨ ਗੁਰੁ ਭਗਤਿ ਕੈ ਹੇਤਿ ਪਾਇ ਰਹਿਓ ਮਿਲਿ ਰਾਮ ਸਿਉ ॥੩॥ (੧੪੦੮, ੧੪੦੯)

ਰਾਮਦਾਸਿ ਗੁਰੂ ਜਗ ਤਾਰਨ ਕਉ ਗੁਰ ਜੋਤਿ ਅਰਜੁਨ ਮਾਹਿ ਧਰੀ ॥੪॥ (੧੪੦੯)

ਪਰਤਛਿ ਰਿਦੈ ਗੁਰ ਅਰਜੁਨ ਕੈ ਹਰਿ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮਿ ਨਿਵਾਸੁ ਲੀਅਉ ॥੫॥ (੧੪੦੯)

ਭਨਿ ਮਥੁਰਾ ਕਛੁ ਭੇਦੁ ਨਹੀ ਗੁਰੁ ਅਰਜੁਨੁ ਪਰਤਖ´ ਹਰਿ ॥੭॥੧੯॥ (੧੪੦੯)

ਗੁਰ ਅਰਜੁਨ ਸਿਰਿ ਛਤ੍ਰੁ ਆਪਿ ਪਰਮੇਸਰਿ ਦੀਅਉ ॥ (੧੪੦੯)

ਛਤ੍ਰੁ ਸਿੰਘਾਸਨੁ ਪਿਰਥਮੀ ਗੁਰ ਅਰਜੁਨ ਕਉ ਦੇ ਆਇਅਉ ॥ (੧੪੦੯)

            Bhats have used the word Dev once along with the name of Guru Arjan Sahib. Here also they have tried to show his closeness of Guru Arjan Sahib with Akal Purkh (“ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰੂਪ”).

ਜਪ´ਉ ਜਿਨ ਅਰਜੁਨ ਦੇਵ ਗੁਰੂ ਫਿਰਿ ਸੰਕਟ ਜੋਨਿ ਗਰਭ ਨ ਆਯਉ ॥੬॥ (੧੪੦੯)

            The remaining Guru Sahibs were already having suffix with their names like Guru HarGobind Sahib, Guru HarRai Sahib, Guru HarKrishan Sahib, and Guru Teg Bahadur Sahib. Hence, it was not possible to add the word Dev with their names.

            Normally if we try to change even one letter in the name of any person, then he feels very bad. But here we are drastically changing the names of our Guru Sahibs. Many Sikhs do not bother when others try to change the names of our Guru Sahibs or writing of Guru Granth Sahib. However, Guru Sahibs has taught the Sikhs to be always awake and alert.

ਮਨ ਮੇਰੇ ਅਨਦਿਨੁ ਜਾਗੁ ਹਰਿ ਚੇਤਿ ॥

ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਰਖਿ ਲੈ ਕੂੰਜ ਪੜੈਗੀ ਖੇਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ (੩੪)

            Already so many adulterations and manipulation have been done with the Sikh history. If Sikhs can make history then it is our equal responsibility to read and write our own history. Guru Sahib daily teach us in the ‘Assa Ke Warr’ to help ourselves.

“ਆਪਣ ਹਥੀ ਆਪਣਾ ਆਪੇ ਹੀ ਕਾਜੁ ਸਵਾਰੀਐ ॥੨੦॥ (੪੭੪)”

            We should learn lesson from the adulterations and manipulation of past and start doing research by getting guidance from Guru Granth Sahib. The only proof of Sikh history which is remaining with us is Guru Granth Sahib. Hence, we must preserve it carefully and should not allow any adulteration in Guru Granth Sahib. We should stop reciting the Kachi Bani and start studying the true Bani written in Guru Granth Sahib.

“ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਧੂੜਿ ਮੰਗੈ ਤਿਸੁ ਗੁਰਸਿਖ ਕੀ ਜੋ ਆਪਿ ਜਪੈ ਅਵਰਹ ਨਾਮੁ ਜਪਾਵੈ ॥ ੨ ॥ (੩੦੫)”

“ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹਿ”

Dr. Sarbjit Singh, Navi Mumbai

——————–*********************———————-

Note:  Only Dr. Sarbjit Singh is aware if this article has been published somewhere else also.

ਨੋਟ :  ਵੈੱਬ ਸਾਇਟ ਤੇ ਛਪੇ ਲੇਖਾਂ ਵਿਚ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਅਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹਨ । ਸੰਪਾਦਕੀ ਬੋਰਡ ਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ  ਸਹਿਮਤ ਹੌਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।

ਕੀ ਵਿੱਛੜੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਵਾਕੀ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਮਿਲ਼ਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਉਂ ਆਖਣਾਂ ਨਿਰਾ ਝੂਠ ਅਤੇ ਧੋਖਾ ਹੈ ? ( ਲੇਖਕ – ਪ੍ਰੋ.ਕਸ਼ਮੀਰਾ ਸਿੰਘ, ਯੂ. ਐੱਸ. ਏ)

ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਤਿਆਗਣ ਤੇ ਧਰਮ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਸਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੀਰਤਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰਾਗੀ ਜੱਥੇ ਅਪ੍ਰਸੰਗਕ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਗਾਇਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਉਪਦੇਸ਼ ਜੀਉਂਦੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਲਈ ਹੈ ਉਹ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆਂ ਤੇ ਲਾਗੂ ਸਮਝ ਕੇ ਗਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਸ਼ਾ ਕਰਦਾ ਕੋਈ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ‘ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਸਵਾਰਿ ਦਰਗਹਿ ਚਲਿਆ॥’ (ਵਾਰਾਂ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ) ਗਾ ਕੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿਰੀ ਅਗਿਆਨਤਾ ਤੇ ਡੰਗ ਟਪਾਊ ਕੰਮ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ-

ਅਬ ਕੀਬਾਰ ਬਖਸਿ ਬੰਦੇ ਕਉ ਬਹੁਰਿ ਨ ਭਉਜਲਿ ਫੇਰਾ॥

ਕਹੈ ਕਬੀਰੁ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਸੰਤਹੁ ਖੇਤ ਹੀ ਕਰਹੁ ਨਿਬੇਰਾ॥ (ਗਗਸ ੧੧੦੪).

ਵਿਚਾਰ: ਕਬੀਰ ਜੀ ਤਾਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਸ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਦੀ ਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣਾ ਚੰਗੇ ਮੰਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ ਕਰ ਲਓ, ਭਾਵ, ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਇੰਦ੍ਰਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਪਾਸੇ ਲਾ ਲਓ ਤਾਂ ਜੁ ਮੁੜ ਕੇ ਜਨਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਭਟਕਣਾ ਪਵੇ। ਇਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਜੀਉਂਦਿਆਂ ਲਈ ਹੈ। ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਆਪ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪ ਹੁਦਰੇਕਿਆਸ ਲਗਾਉਣੇ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣਗੇ।

          ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ? ਅਰਦਾਸੀਏ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਬੋਧ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਕੀ ਹਨ। ਜੇ ਬੋਧ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਝੂਠ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਭੇਡ ਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਵਿਛੁੜੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧੀਆਂ ਨੂੰ ਝੂਠਾ ਦਿਲਾਸਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇਉਂ ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਮਿਲ਼ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਕਿੱਥੇ ਹਨ?

          ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਗੁਰੂ ਕੌਣ ਹੈ?

          ਇਸ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਉੱਤਰ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਗੁਰੂ ਹਨ।

          ਜੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਗੁਰੂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਹਨ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਵੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਚਰਨ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਜਿੱਥੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਹੋਵੇਗਾ ਚਰਨ ਵੀ ਓਥੇ ਹੀ ਹੋਣਗੇ।

ਹੁਣ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਕੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਹੱਡ ਮਾਸ ਦੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ ਹੈ –ਨਹੀਂ, ਦਸ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਸ਼ਰੀਰਕ ਚੋਲ਼ਾ ਤਿਆਗ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੱਤ ਰਲ਼ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਜੋਤਿ ਵਿੱਚ ਜੋਤੀ ਰਲ਼ ਚੁੱਕੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਬਦ ਕੀ ਹੈ? ਚੂੰਕਿ ਗੁਰੂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲ਼ਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਗੁਰੂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਸਮਾਨਾਰਥਕ ਹਨ। ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ(ਰਾਗਮਾਲਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ) ਦਰਜ ਹੈ। {ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੀ ਕੋਈ ਰਚਨਾ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨੀ ਮਹਾਨ ਹੋਵੇ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ, ਭਾਵ, ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਭਾਵ, ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਕੇਵਲ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ (ਰਾਗਮਾਲਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ) ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਹਿਬ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਵਲੋਂ ਮਿਲ਼ਿਆ ਹੈ।}

          ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਕੀ ਹਨ?

          ਉੱਤਰ ਹੈ-ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ। ਜਿਵੇਂ-

ਹਿਰਦੈ ਚਰਣ ਸਬਦੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕੋ ਨਾਨਕ ਬਾਂਧਿਓ ਪਾਲ॥ (ਗਗਸ ੬੮੦).

ਪਦ-ਅਰਥ: ਬਾਂਧਿਓ ਪਾਲ- ਪੱਲੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਿਆ ਹੈ, ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਾਅ ਲਿਆ ਹੈ। ਚਰਣ- ਪੈਰ। ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦੁ- ਗੁਰਬਾਣੀ।

ਅਰਥ:- ਜਿੱਸ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਸੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਚਰਨ ਵਸੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਚਰਨ ਕੇਵਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਹੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।  ਪ੍ਰਭੂ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨ ਸਥੂਲ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਦੀ ਪਦਵੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਮਿਲ਼ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

          ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਉੱਪਦੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਫ਼ੁਰਮਾਨ ਹੈ-

ਨਾਨਕ ਸੋਧੇ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਬੇਦ॥

ਪਾਰਬ੍ਰਹਮਗੁਰ ਨਾਹੀ ਭੇਦ॥—-(ਗਗਸ ੧੧੪੨).

ਗੁਰਦੇਵ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪਰਮੇਸਰੁ ਗੁਰਦੇਵ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਨਮਸਕਰਾ॥— (ਗਗਸ ੨੫੦).

ਅਰਥ:- ਗੁਰਦੇਵ ਸਤਿਗੁਰੂ ਹੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰੂ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਵਸਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਨਾ ਕਿ ਮੁਰਦੇ ਦੀ ਰੂਹ ਗੁਰ ਚਰਨਾ ਵਿੱਚ ਵਸਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਤਾਂ ਗਿਆਨ ਦੀ ਚਪੇੜ ਮਾਰ ਕੇ ਆਖਦੀ ਹੈ- ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਨ ਰਿਦੈ ਲੈ ਧਾਰਉ॥ ਗੁਰੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਸਦਾ ਨਮਸਕਾਰਉ॥ (ਗਗਸ ੮੬੪). ਪਰ ਅਰਦਾਸਿ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੁਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼ਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।

          ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ੩੫ ਬਾਣੀਕਾਰਾਂ ਦੀ ਜੋਤਿ ਹੈ।  ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਦਸਾਂ ਹੀ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੀ ਜੋਤਿ (light of knowledge) ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰ ਸਕਦੀਆਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਏਥੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਰਦਾਸੀਏ ਵਲੋਂ ਗੁਰੂ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਦੇਣ ਲਈ ਕਹਿਣਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਘੋਰ ਬੇਅਦਵੀ ਵੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਹ ਮੰਨ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਅਰਦਾਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ‘ਗੁਰ ਚਰਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ’ਬਖ਼ਸ਼ਣ ਦੀਆਂ ਅਰਦਾਸਾਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਫਿਰ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਣਾਂ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਮੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਭਰੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਤਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੀ ਹੈ। ਕੀ ਇੱਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਲਈ ਕੋਈ ਤਿਆਰ ਹੋਵੇਗਾ? ਜੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਫਿਰ ਅਜਿਹੀ ਅਰਦਾਸਿ ਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ? ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਖੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ‘ਗੁਰੂ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ’ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਦੀ ਭਲੀ ਭਾਂਤੀ ਸਮਝ ਆ ਸਕੇਗੀ।

          ਭਾਈ ਡੱਲੇ (ਡੱਲਾ ਸਿੰਘ) ਨੂੰ ਗੁਰ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲ਼ਿਆ?ਭਾਈ ਡੱਲੇ ਨੇ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਚਰਨਾ ਵਿੱਚ ਪੀੜ੍ਹੀ ਜਿੰਨੀ ਥਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ‘ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਕੋਲ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਂ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਦਾ ਇਹੀ ਵਸੀਲਾ ਹੈ’। ਉਪਦੇਸ਼ ਮੰਨ ਕੇ ਭਾਈ ਡੱਲੇ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਸਮੇਤ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਕੀ ਭਾਈ ਡੱਲਾ ਸਿੰਘ ਫਿਰ ਸ਼ਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਥੂਲ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਲੱਗ ਪਿਆ? ਕੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰ ਕੇ ਭਾਈ ਡੱਲਾ ਸਿੰਘ ਸਦਾ ਸ਼ਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਲਿਪਟਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ?

          ਗੁਰੂ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕੀ ਹੈ?

          ਚਰਨਾ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੋਇਆ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ, ਭਾਵ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਾਉਣਾ, ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਸ਼ਾ ਢਾਲਣਾਂ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਲ਼ ਪਿਆਰ ਬਣਾਉਣਾਂ । ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ ਹੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਕਮਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਭਾਈ ਡੱਲਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜੀਉਂਦੇ ਜੀਅ ਮਿਲ਼ਿਆ। ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਮਰ ਗਇਆਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਚੂੰਕਿ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਵਾਸ ਜੀਉਂਦੇ ਹੋਇਆਂ ਭਾਈ ਡੱਲਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਰਾਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਲੜ ਲੱਗਿਆਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਅਰਦਾਸਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਨਹੀਂ ਬਿਠਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ।

          ਮੌਤ ਪਿੱਛੋਂ ਰੂਹਾਂ ਕਿੱਥੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ?  ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਫ਼ੁਰਮਾਨ ਹੈ-

ਮ:੧॥

ਇਕ ਦਝਹਿ ਇਕ ਦਬੀਅਹਿ ਇਕਨਾ ਕੁਤੇ ਖਾਹਿ॥

ਇਕਿ ਪਾਣੀ ਵਿਚਿ ਉਸਟੀਅਹਿ ਇਕਿ ਭੀ ਫਿਰਿ ਹਸਣਿ ਪਾਹਿ॥

ਨਾਨਕ ਏਵ ਨ ਜਾਪਈ ਕਿਥੈ ਜਾਇ ਸਮਾਹਿ॥—-(ਗਗਸ ੬੪੮).

ਪਦ-ਅਰਥ: ਦਝਹਿ -ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸਾੜਦੇ ਹਨ। ਹਸਣਿ ਪਾਹਿ- ਸੁੱਕੇ ਟੋਏ- ਨੁਮਾ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਗਿਰਝਾਂ ਨੂੰ ਖੁਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਪਾਰਸੀ ਲੋਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਥੈ ਜਾਹਿ ਸਮਾਹਿ- ਰੂਹਾਂ ਕਿੱਥੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ? ਏਵ ਨ ਜਾਪਈ- ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ, ਇਸ ਭੇਦ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ।

          ਹਲੱਤ ਅਤੇ ਪਲੱਤ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੋਣ ਵਾਲ਼ੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਬੰਦਗੀ ਹੈ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਜੀਉਂਦੇ ਜੀਅ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। ਜਿਸ ਨੇ ਆਪ ਆਪਣੀ ਹੱਥੀਂ ਆਪਣਾਂ ਵਰਤਮਾਨ ਨਹੀਂ ਸਵਾਰਿਆ ਉਸ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਨਹੀਂ ਸਵਰ ਸਕੇਗਾ। ਗੁਰਮਤਿ ਤਾਂ “ਆਪਣ ਹਥੀ ਆਪਣਾ ਆਪੇ ਹੀ ਕਾਜੁ ਸਵਾਰੀਐ॥” ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਦ੍ਰਿੜ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ:- a.) ਜੇ ਮੋਹਾਕਾ ਘਰੁ ਮੁਹੈ ਘਰੁ ਮੁਹਿ ਪਿਤਰੀ ਦੇਇ॥ਅਗੈ ਵਸਤੁ ਸਿਞਾਣੀਐ ਪਿਤਰੀ ਚੋਰ ਕਰੇਇ॥ਵਢੀਅਹਿ ਹਥ ਦਲਾਲ ਕੇ ਮੁਸਫੀ ਏਹ ਕਰੇਇ॥ ਨਾਨਕ ਅਗੈ ਸੋ ਮਿਲੈ ਜਿ ਖਟੇ ਘਾਲੇ ਦੇਇ॥ ਗਗਸ ੪੭੨.}।

ਵਿਚਾਰ: ਵਿਛੁੜਿਆਂ ਲਈ ਬਿਸਤਰੇ, ਬਰਤਨ, ਛੱਤਰੀ, ਜੋੜੇ ਆਦਿਕ ਭੇਜਣ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਦਲਾਲਾਂ ਦੇ ਦੀ ਹੱਥ ਵੱਢੇ ਜਾਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰੱਬੀ ਨਿਆਂ ਹੈ।

ਹਲਤਿ ਸੁਖੁ ਪਲਤਿ ਸੁਖੁ ਨਿਤ ਸੁਖੁ ਸਿਮਰਨੋ ਨਾਮੁ ਗੋਬਿੰਦ ਕਾ ਸਦਾ ਲੀਜੈ॥  (ਗਗਸ ੬੮੩).

ਕਰਮ ਧਰਤੀ ਸਰੀਰੁ ਕਲਜੁਗ ਵਿਚਿ ਜੇਹਾ ਕੋਬੀਜੇ ਤੇਹਾ ਕੋ ਖਾਏ॥

ਗਲਾ ਉਪਰਿ ਤਪਾਵਸੁ ਨਾ ਹੋਈ ਵਿਸੁ ਖਾਧੀ ਤਤਕਾਲ ਮਰਿ ਜਾਏ॥   (ਗਗਸ ੩੦੮).

ਵਿਚਾਰ: ਤਪਾਵਸੁ- ਨਿਆਂ ਜਾਂ ਨਿਬੇੜਾ। ਵਿਸੁ- ਵਿਸ਼, ਜ਼ਹਰ। ਜੇ ਜ਼ਹਰ ਖਾ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੂਹੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ਼ ਜ਼ਹਰ ਦਾ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ, ਮੌਤ ਯਕੀਨੀ ਹੈ। ਸ਼ਰੀਰ ਧਰਤੀ ਹੈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਰਮਾ, ਭਾਵ, ਅਮਲਾਂ {ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ‘ਅਮਲ’ ਦਾ ਅਰਥ ‘ਨਸ਼ਾ’, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ‘ਮੈਲ਼ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ’, ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ‘ਉਮੀਦ’ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ‘ਅਮਲ’ ਦਾ ਅਰਥ ‘ਕੀਤੇ ਕੰਮ ਜਾਂ ਕਰਮ’ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਬਦ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਹੀ ਅੰਤਰ ਹੈ। ‘ਅਮਲ’ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਲਿਫ਼ ਨਾਲ਼ ਅਤੇ ‘ਅਮਲ’ ਅੈਨ ਅੱਖਰ ਨਾਲ਼ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ} ਦਾ ਬੀਜ ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਕੋਈ ਬੀਜੇਗਾ ਤਿਹੋ ਜਿਹਾ ਫਲ਼ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਰੱਬੀ ਨਿਯਮ ਹੈ ਤੇ ਰੱਬ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਨਿਆਂ ਹੈ। ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੇ ਕੇ ਰੱਬੀ ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ।

“ਸਚਾ ਸੋ ਸਾਹਿਬੁ ਸਚੁ ਤਪਾਵਸੁ ਸਚੜਾ ਨਿਆਉ ਕਰੇਗੁ ਮਸੋਲਾ”॥  (ਗਗਸ ੭੨੩).

ਵਿਚਾਰ: ਮਸੋਲਾ- ਅਟੱਲ ਰੱਬੀ ਨਿਯਮ ਜੋ ਬਦਲਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ  ਸਕਦਾ। ਰੱਬ ਸੱਚਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਨਿਆਂ ਵੀ ਸੱਚ ਤੇ ਖੜਾ ਹੈ । ਇਨਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਉਸ ਦਾ ਅਟੱਲ ਨਿਯਮ ਹੈ।

ਜੇਹਾ ਬੀਜੈ ਸੋ ਲੁਣੈ ਕਰਮਾ ਸੰਦੜਾ ਖੇਤੁ॥   (ਗਗਸ ੧੩੪).

ਜੇਹਾ ਬੀਜੈ ਸੋ ਲੁਣੈ ਮਥੈ ਜੋ ਲਿਖਿਆਸੁ॥    (ਗਗਸ ੧੩੪).

ਕਰ ਹਰਿ ਕਰਮ ਸ੍ਰਵਨਿ ਹਰਿ ਕਥਾ॥ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਨਾਨਕ ਊਜਲ ਮਥਾ॥  (ਗਗਸ ੨੮੧).

ਵਿਚਾਰ: ਕਰ ਹਰਿ ਕਰਮ- ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ਼ ਰੱਬੀ ਕੰਮ (ਚੰਗੇ ਕੰਮ) ਕਰ। ਸ੍ਰਵਨਿ- (ਸ਼੍ਰਵਨਿ), ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਸੁਣ। ਹਰਿ ਕਥਾ- ਰੱਬੀ ਉਪਦੇਸ਼, ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚਾਰ। ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਉਸਤਤਿ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਹੀ ਰੱਬ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਹੈ {ਸਚੈ ਮਾਰਗਿ ਚਲਦਿਆ ਉਸਤਤਿ ਕਰੇ ਜਹਾਨੁ॥ (ਗਗਸ ੧੩੬).}।

          ਚਰਨਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖੀਂ ਦਾ ਭਾਵ ਵੀ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਹੇ ਗੁਰੂ ਜੀ! ਤੁਹਾਡੀ ਯਾਦ

          ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਰਹੇ। ਯਾਦ ਬਣੀ ਰਹਿਣੀ ਹੀ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰਗ ਦਾ ਵਾਸਾ ਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ ਤੇ ਵਿੱਸਰ ਜਾਣੀ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਨਰਕ, ਭਾਵ, ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਹੈ। ਇਹ ਯਾਦ ਜੀਉਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ। ਕਬੀਰ ਜੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ-

ਦਾਸੁ ਕਬੀਰੁ ਤੇਰੀ ਪਨਹ ਸਮਾਨਾਂ॥

ਭਿਸਤੁ ਨਜੀਕਿ ਰਾਖੁ ਰਹਮਾਨਾ॥   (ਗਗਸ ੧੧੬੧).

ਵਿਚਾਰ: ਭਿਸਤੁ- ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਵੱਰਗ ਹੀ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਵੱਰਗ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਨਜੀਕਿ ਰਾਖੁ- ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖ, ਭਾਵ ਤੁਹਾਡੀ ਯਾਦ ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਬਣੀ ਰਹੇ। ਰਹਮਾਨਾ- ਹੇ ਤਰਸ ਦੇ ਘਰ ਪ੍ਰਭੂ ਜੀ! ‘ਭਿਸਤੁ’ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ਼ ‘ਨਜੀਕਿ’ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਆਕਰਣਕ ਮੇਲ਼ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਲਈ ਅਰਥ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਕਿ ਭਿਸ਼ਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖੋ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਵੱਰਗ ਅਤੇ ਨਰਕ ਦੇ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਸੰਕਲਪ ਨਾਲ਼ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ। ‘ਭਿਸ਼ਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖੋ’ ਅਰਥ ਕਰਨ ਤੇ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀ ਅੰਦਰ ਭਿਸ਼ਤ ਦਾ ਡਰ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਬੀਰ ਜੀ ਆਪ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ:-

ਕਬੀਰ ਸੁਰਗ ਨਰਕ ਤੇ ਮੈ ਰਹਿਓ ਸਤਿਗੁਰ ਕੇ ਪਰਸਾਦਿ॥

ਚਰਨ  ਕਮਲ ਕੀ ਮਉਜ ਮਹਿ ਰਹਉ ਅੰਤਿ ਅਰੁ ਆਦਿ॥ (ਗਗਸ ੧੩੭੦).

ਚਰਨ ਕਮਲ ਕੀ ਮਉਜ- ਰੱਬੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰਤੀ ਦਾ ਜੁੜਨਾ।

ਕਵਨੁ ਨਰਕੁ ਕਿਆ ਸੁਰਗੁ ਵਿਚਾਰਾ ਸੰਤਨ ਦੋਊ ਰਾਦੇ॥

ਹਮ ਕਾਹੂ ਕੀ ਕਾਣਿ ਨ ਕਢਤੇ ਅਪਨੇ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੇ॥  (ਗਗਸ ੯੬੯).

ਵਿਚਾਰ: ਕਾਣਿ ਨ ਕਢਤੇ- ਸੁਰਗ ਤੇ ਨਰਕ ਦੀ ਮੁਥਾਜੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ। ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੇ- ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ। ਰਾਦੇ- ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਸੰਤਨ- ਸੰਤਾਂ ਨੇ।

          ‘ਭਿਸਤੁ’ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਵਿਆਕਰਣਕ ਔਂਕੜ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਕ ਕੇ ਅੱਗੇ ਚੱਲ। ‘ਭਿਸਤੁ’ ਬੋਲ ਕੇ ਰੁਕ ਜਾਹ ਤੇ ਫਿਰ ਅਗਲਾ ਹਿੱਸਾ ਪੜ੍ਹ। ਸ਼ਬਦ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਮੂਲ਼ ਸਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਅਰਥ ਸਮਝ ਕੇ ਪਾਠ ਕਰਨ ਦਾ ਲਾਭ ਹੈ, ਤੋਤਾ ਰਟਨੀ ਪਾਠ ਤੋਂ ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਸਿਧਾਂਤਕ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ਼ ਸਕਦੀ ਅਤੇ ਬਾਣੀਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਹੀ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰੀਤਾਂ ਰਸਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇੱਸ ਤੋਤਾ ਰਟਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ਼ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਪਾਠੀ ਬਣਿਆਂ ਬੰਦਾ ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਪੱਖੋਂ ਅਨਪੜ੍ਹ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਨੋਟ: ਗੁਰਮਤਿ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ ਕਾਰਣ ਹੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਪਈਆਂ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਉਸਤਤਿ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਸਿੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਸੱਟ ਮਾਰਨ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਕੱਚੀਆਂ ਤੇ ਅਪ੍ਰਵਾਨਤ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਵਲੋਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

          ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ‘ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ’ ਵਾਕ-ਅੰਸ਼ ਵਿੱਛੁੜੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਮਨੁੱਖਾ ਦੇਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।ਸਾਕਤ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜੀਉਂਦੇ ਜੀਅ ਹੀ ਗੁਰੂ ਤੇ ਰੱਬ ਨਾਲ਼ੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰ ਕੋਈ ਇਤਕਾਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਕਮਲ਼ਿਆਂ ਨੂੰ, ਸੁਰਤੀ ਕਾਇਮ ਨਾ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ, ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੋਝੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।

          ਗੁਰੂ ਏਥੇ ਹੈ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨ ਵੀ ਏਥੇ ਹਨ ਪਰ ਵਿਛੁੜਿਆ ਪ੍ਰਾਣੀ ਹੁਣ ਏਥੇ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਜੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਮਿਲ਼ਾਪ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਜੀਉਂਦੇ ਜੀਅ ਹੀ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਮੰਗਣਾਂ ਬਣਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲ਼ਦਾ। ਮਨ ਵਚਨ ਅਤੇ ਕਰਮ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਜਪਣ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਵ ਜੀਉਂਦੇ ਜੀਅ ਹੀ ਗੁਰ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿੜ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਕਹਿਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਅਰਦਾਸੀਏ (ਦਲਾਲ) ਵਲੋਂ ਵਿੱਛੁੜੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਵਾਸਤੇ ‘ਗੁਰ ਚਰਨਾ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਬਖ਼ਸ਼ੋ’ ਆਖਣਾਂ ਪਰਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਨਿਰਾ ਧੋਖਾ ਅਤੇ ਝੂਠਾ ਦਿਲਾਸਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਬੋਲਿਆ ਕੋਰਾ ਝੂਠ ਹੈ ਤੇ ਅਰਦਾਸਿ ਵਿੱਚ ਕਹਿਣਾ ਬਣਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ।

          ਵਿਛੁੜੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਅਰਦਾਸਿ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇ?

          ਅਰਦਾਸੀਏ ਨੂੰ ਅਰਦਾਸਿ ਵਿੱਚ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰੱਬੀ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਾਣੀ, ਮਿਲ਼ੇ ਸੁਆਸਾਂ ਦੀ ਪੂੰਜੀ ਖ਼ਰਚ ਕੇ ਰੱਬ ਵਲੋਂ ਸੱਦਾ ਆਉਣ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਗਿਆ  ਹੈ। ਇਸ ਵਿਛੋੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਛੁੜੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਸਮੂਹ ਸਾਕ ਸੰਬੰਧੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਪਾਠ ਅਤੇ ਅਰਥ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ਼ ਜੋੜ ਕੇ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਧੀਰਜ ਬਖ਼ਸ਼ੋ ਜੀ।

_______________***************_______________

Note:  Only Professor Kashmira Singh is aware if this article has been published somewhere else also.

ਨੋਟ :  ਵੈੱਬ ਸਾਇਟ ਤੇ ਛਪੇ ਲੇਖਾਂ ਵਿਚ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਅਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹਨ । ਸੰਪਾਦਕੀ ਬੋਰਡ ਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ  ਸਹਿਮਤ ਹੌਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।

A Sikh’s Path Ends At The Guru’s Door

     Sikhi is not to condemn other religions; instead it stresses that only through the Guru’s shown path can be helpful in attaining the ever-lasting bliss. It is through this path that the Sikhs become free from tightly knitted net of rituals and uncalled for offerings in the name of this one or that one. In whatever other faith people believe is not a problem for the Sikhs; however, they don’t seek help from others but the Guru. Today, the Sikhs’ Guru is Sri Guru Granth Sahib: the Shabd Guru; therefore, their path starts and ends at the door of Sri Guru Granth Sahib; instead of treating Sri Guru Granth Sahib as an Idol, the true Sikhs seek advice from it by reading and contemplating its bani through displaying perfect respect. The Sikhs don’t doubt the Guru ever. If reading the Gurbani becomes a conditional act, nothing will happen. To achieve the goal set up for the Sikhs by their Guru, sincere contemplation of the Gurbani is very important. Let us reflect on the follow shabda of Third Nanak on 360 to 361, SGGS, in this regard:

ਰਾਗੁ ਆਸਾ ਘਰੁ ੨ ਮਹਲਾ ੩

Rāg āsā gẖar 2 mėhlā 3

Raag Asa, the bani of Third Nanak; house second.

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥

Ik oaʼnkār saṯgur parsāḏ.

There is only one All Pervading Akalpurakh, who is known with the blessings of the Satiguru.

ਹਰਿ ਦਰਸਨੁ ਪਾਵੈ ਵਡਭਾਗਿ ॥

ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਚੈ ਬੈਰਾਗਿ ॥

ਖਟੁ ਦਰਸਨੁ ਵਰਤੈ ਵਰਤਾਰਾ ॥

ਗੁਰ ਕਾ ਦਰਸਨੁ ਅਗਮ ਅਪਾਰਾ ॥੧॥

Har ḏarsan pāvai vadbẖāg.

Gur kai sabaḏ sacẖai bairāg.

Kẖat ḏarsan varṯai varṯārā.

Gur kā ḏarsan agam apārā. ||1||

In essence: Har is envisioned with great luck; through the Guru’s shabda, one truly becomes detached for Har’s love. The six Shastras are currently prevailing, but the Guru’s ideology is profound and unequaled (in context of envisioning Har, better is ਗੁਰ ਕਾ ਦਰਸਨੁ).

     In the above verses, very clearly, the Guru’s ideology is deemed as the best one compared to other prevailed six Shastras; the interpreters of Teeka Freedkoti wale should have not ignored this very advice of the Guru while referring to the Vedas unnecessarily. All faiths and beliefs are there according to the will of the Creator. Believing in them is not the Sikhs’ obligation or duty, because they believe only what the Guru says, and the Guru doesn’t want the Sikhs to believe in anyone but the all-pervading Creator, who Himself becomes truly helpful in realizing Him (1267, SGGS). Let others beat their drums in favor of their faiths; the Sikhs should not indulge in criticizing them; if they find peace in that way let it be so. The Guru asks them to ask everything from none other than the Creator:

ਪਉੜੀ ॥  

ਕੀਤਾ ਲੋੜੀਐ ਕੰਮੁ ਸੁ ਹਰਿ ਪਹਿ ਆਖੀਐ ॥ 

ਕਾਰਜੁ ਦੇਇ ਸਵਾਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਚੁ ਸਾਖੀਐ ॥  

ਸੰਤਾ ਸੰਗਿ ਨਿਧਾਨੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਚਾਖੀਐ ॥ 

ਭੈ ਭੰਜਨ ਮਿਹਰਵਾਨ ਦਾਸ ਕੀ ਰਾਖੀਐ ॥  

ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ਅਲਖੁ ਪ੍ਰਭੁ ਲਾਖੀਐ ॥੨੦॥

(91, SGGS)

Pa-orhee.  

Keetaa lorhee-ai kamm so har peh aakhee-ai.

Kaaraj day-ay savaar satgur sach saakhee-ai.  

Santaa sang nidhaan amrit chaakhee-ai.

Bhai bhanjan miharvaan daas kee raakhee-ai.  

Naanak har gun gaa-ay alakh parabh laakhee-ai.  ||20||

Stanza.

In essence: To accomplish one’s affair, one should pray to Har; the Satiguru testifies that Har will accomplish one’s affair. (Therefore) In the company of Har’s sants, the treasure of Har’s name-nectar should be tasted. Har, the merciful and the destroyer of fear, preserves the honor of His servant. Oh Nanak! By singing Har’s virtues, one can see Har, who is invisible.

     The Sikhs don’t need to beg at the doors of other entities; their protectors are the Creator and the Guru. It is the Guru, who has attached them to the Creator.

The shabda continues:

ਗੁਰ ਕੈ ਦਰਸਨਿ ਮੁਕਤਿ ਗਤਿ ਹੋਇ ॥

ਸਾਚਾ ਆਪਿ ਵਸੈ ਮਨਿ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Gur kai ḏarsan mukaṯ gaṯ ho-e.

Sācẖā āp vasai man so-e. ||1|| rahā-o.

By the Guru’s ideology, salvation is obtained and Akalpurakh abides in the heart. Pause.

     The Sikhs’ Guru has guided them in such a way that they don’t need to get frustrated by going through rituals, special pilgrimaging, fasts and other rites. Slowly and steadily, they walk on the Guru’s path to become detached while living a household-life to attain the ultimate freedom.

ਗੁਰ ਦਰਸਨਿ ਉਧਰੈ ਸੰਸਾਰਾ ॥

ਜੇ ਕੋ ਲਾਏ ਭਾਉ ਪਿਆਰਾ ॥

ਭਾਉ ਪਿਆਰਾ ਲਾਏ ਵਿਰਲਾ ਕੋਇ ॥

ਗੁਰ ਕੈ ਦਰਸਨਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੨॥

Gur ḏarsan uḏẖrai sansārā.

Je ko lā-e bẖā-o pi-ārā.

Bẖā-o pi-ārā lā-e virlā ko-e.

Gur kai ḏarsan saḏā sukẖ ho-e. ||2||

Through the Guru’s ideology, the world is saved if it is embraced in love; however, a rare person embraces it with love. Through the Guru’s ideology, one always gets peace.

     The Guru’s path certainly saves the world from drowning in the deep and dark ocean of Maya attachment. The Guru helps his Sikhs to become hard workers to make a living without falling into a trap of greed, anger, greed and other negative flaws.

ਗੁਰ ਕੈ ਦਰਸਨਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੈ ਪਰਵਾਰ ਸਾਧਾਰੁ ॥

ਨਿਗੁਰੇ ਕਉ ਗਤਿ ਕਾਈ ਨਾਹੀ ॥

ਅਵਗਣਿ ਮੁਠੇ ਚੋਟਾ ਖਾਹੀ ॥੩॥

Gur kai ḏarsan mokẖ ḏu-ār.

Saṯgur sevai parvār sāḏẖār.

Nigure ka-o gaṯ kā-ī nāhī.

Avgaṇ muṯẖe cẖotā kẖāhī. ||3||

Salvation is in the Guru’s ideology. By serving the Satiguru, one’s family is saved. Those who are without the Guru are not saved, because they are deluded by their demerits, and they suffer.

     Why those who don’t follow the Guru fall down into the deep ocean of Maya entanglements? Answer lies in the shops of exploitation opened in the name of the Creator. Such shopkeepers not only gather wealth and property for themselves but they also succeed in misleading the frustrated people. One becomes week, when one doesn’t trust in the Creator fully. Trusting fully in the Creator means one accepts His ordinance positively even when bad things come in one’s way. While working hard, one doesn’t rush to door-to-door hoping some miracles will occur. It is one’s weakness that one falls for idols, or thieves in the garbs of fake spiritual guides.

ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸੁਖੁ ਸਾਂਤਿ ਸਰੀਰ ॥

ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਾ ਕਉ ਲਗੈ ਨ ਪੀਰ ॥

ਜਮਕਾਲੁ ਤਿਸੁ ਨੇੜਿ ਨ ਆਵੈ ॥

ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚਿ ਸਮਾਵੈ ॥੪॥੧॥੪੦॥

Gur kai sabaḏ sukẖ sāʼnṯ sarīr.

Gurmukẖ ṯā ka-o lagai na pīr.

Jamkāl ṯis neṛ na āvai.

Nānak gurmukẖ sācẖ samāvai. ||4||1||40||

Through the Guru’s shabda, peace and tranquility come in the body. A person who is a true Guru’s follower doesn’t suffer from any pain and fear of death. The Satiguru’s follower gets absorbed in Ekankar.

     Following a frustrated crowd leads to desperation; the more one indulges into rituals and rites to please the entities other than the Creator, the more one becomes weak; thus eventually one gets downed in the deep well of anxiety, and one remains burning in one’s anxiety and worry. On the contrary, walking on the Guru path fills one with contentment, happiness and freedom. The Sikhs seek nothing from the Creator in return of any service done for the people, who are needy. They become so content that nothing can make them worry. Wherever duty is assigned to them is done honestly.  For a Sikh all people with various faiths or the atheists appear to be the Creator’s created diversity.

     The Sikhs live in the Guru’s shabda, breathe in it and survive the calamities of negativity. For them, there is no alternative but following the Guru, because they don’t ever need any help from outside but the Guru. As the Guru is one with the Creator, so do the Sikhs.  The Commotion of a fake show off dies for the Sikhs once for all and peace envelops them forever. Why do the Sikhs need outsiders when the Guru is always there to guide them?

Humbly

Gurdeep Singh

Procuring The Epitome Of Spirituality Through Self-analysis

It is necessary to work very sincerely to achieve any goal, and to be sincere, we must do our self-analysis: we should weigh our intentions and realize what flaws we have that can drag us away from our set up goal. In spiritual realms, to become one with the Creator, we must filter our all flaws; any one flaw can ruin our entire hard work in this regard. First Nanak’s following shabda guides us how to do our self-analysis to achieve the spiritual goal. It is on 154 to 155, SGGS:

ਗਉੜੀ ਚੇਤੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਇਆ ਰਹੈ ਸੁਖਾਲੀ ਬਾਜੀ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੋ ॥

ਲਬੁ ਲੋਭੁ ਮੁਚੁ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵਹਿ ਬਹੁਤੁ ਉਠਾਵਹਿ ਭਾਰੋ ॥

ਤੂੰ ਕਾਇਆ ਮੈ ਰੁਲਦੀ ਦੇਖੀ ਜਿਉ ਧਰ ਉਪਰਿ ਛਾਰੋ ॥੧॥

Ga-oṛī cẖeṯī mėhlā 1.

Amriṯ kā-i-ā rahai sukẖālī bājī ih sansāro.

Lab lobẖ mucẖ kūṛ kamāvėh bahuṯ uṯẖāvėh bẖāro.

Ŧūʼn kā-i-ā mai rulḏī ḏekẖī jio ḏẖar upar cẖẖāro. ||1||

Raag Gaurhi, the bani of First Nanak.

In essence: This body, deeming itself as an immortal entity, remains in comforts, but the world is just like a game (it will end). It gets too much into greed and falsehood; it gathers a lot of weight (effect) of these things. Oh human body! I have seen you rolling like ashes on the earth.

     We are part of the same very world, which is engrossed in greed and falsehood for attaining comforts and pleasure. The Guru asks us to realize this truth and do something better. This life, we have, may not come handy again if we waste it without becoming one with our Creator. The life is just like a game; the game starts and its end is inevitable even if it goes for days. Is it really necessary to waste a lifetime chance for petty pleasures that do not last? Can our wealth free us from the bonds that keep enveloping us? Can all our establishments and status provide us with ever lasting bliss? The answer is “No”. If our goal is only to obtain materialistic things and a high status littered with anxiety and worries, our becoming one with the Creator is not significant; He is beyond animosity and certainly He will not hurdle our materialistic achievements; even if we stop believing in Him, He will continue caring us; nonetheless, if we want to realize that there is better happiness that lasts forever, we must follow the Guru.

ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਸਿਖ ਹਮਾਰੀ ॥

ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਕੀਤਾ ਰਹਸੀ ਮੇਰੇ ਜੀਅੜੇ ਬਹੁੜਿ ਨ ਆਵੈ ਵਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Suṇ suṇ sikẖ hamārī.

Sukariṯ kīṯā rahsī mere jī-aṛe bahuṛ na āvai vārī. ||1|| rahā-o.

Oh my soul! Listen to my advice: only virtuous deeds shall remain (fruitful); there will be no other chance again. Pause.

     One should not assume that the chances of doing virtuous deeds would come again and again. Our life span is dripping like a leaked pipe. In the following, the Guru points out the mortals’ flaws that jeopardize their any chance of realizing or getting close to the Creator. The day we have now will not come again; therefore, letting it pass without remembering and praising Him will be a big folly.

ਹਉ ਤੁਧੁ ਆਖਾ ਮੇਰੀ ਕਾਇਆ ਤੂੰ ਸੁਣਿ ਸਿਖ ਹਮਾਰੀ ॥

ਨਿੰਦਾ ਚਿੰਦਾ ਕਰਹਿ ਪਰਾਈ ਝੂਠੀ ਲਾਇਤਬਾਰੀ ॥

ਵੇਲਿ ਪਰਾਈ ਜੋਹਹਿ ਜੀਅੜੇ ਕਰਹਿ ਚੋਰੀ ਬੁਰਿਆਰੀ ॥

ਹੰਸੁ ਚਲਿਆ ਤੂੰ ਪਿਛੈ ਰਹੀਏਹਿ ਛੁਟੜਿ ਹੋਈਅਹਿ ਨਾਰੀ ॥੨॥

Hao ṯuḏẖ ākẖā merī kā-i-ā ṯūʼn suṇ sikẖ hamārī.

Ninḏā cẖinḏā karahi parā-ī jẖūṯẖī lā-iṯbārī.

vel parā-ī johėh jī-aṛe karahi cẖorī buri-ārī.

Hans cẖali-ā ṯūʼn picẖẖai rahī-ehi cẖẖutaṛ ho-ī-ah nārī. ||2||

(Addressing to the body is a way of making the mind-slaves aware about what they are into; we, as our Guru’s learners, should talk like this to ourselves to refrain from the deeds that can make us shallow and petty spiritually.) Oh my body! Listen to my advice: you praise others with false back up reports and criticize others as you feel. You look at others wives and do bad act secretly. Once the soul departs, you will be left behind like a deserted woman.

          For what the drums of falsehood are beaten then? We hide our ill intentional activities from others to satisfy our bodies, but the Creator is aware of all that and our lives have limited time. The body for which so much bad things are done becomes dust eventually. It is time for us to wake up to change the course of our acts. Bringing various virtues in and eradicating our ill intentions will bring the Creator closer to us.

ਤੂੰ ਕਾਇਆ ਰਹੀਅਹਿ ਸੁਪਨੰਤਰਿ ਤੁਧੁ ਕਿਆ ਕਰਮ ਕਮਾਇਆ ॥

ਕਰਿ ਚੋਰੀ ਮੈ ਜਾ ਕਿਛੁ ਲੀਆ ਤਾ ਮਨਿ ਭਲਾ ਭਾਇਆ ॥

ਹਲਤਿ ਨ ਸੋਭਾ ਪਲਤਿ ਨ ਢੋਈ ਅਹਿਲਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥੩॥

Ŧūʼn kā-i-ā rahī-ah supnanṯar ṯuḏẖ ki-ā karam kamā-i-ā.

Kar cẖorī mai jā kicẖẖ lī-ā ṯā man bẖalā bẖā-i-ā.

Halaṯ na sobẖā palaṯ na dẖo-ī ahilā janam gavā-i-ā. ||3||

(the idea continues) Oh my body! You remain in a dream; what really you have done? Whatever you have taken is through stealing, but it has appealed to your mind. Neither here you have gotten any respect because of your deeds, nor will you have it hereafter. This way, an important human life has been wasted.

          What we have established cannot provide us ever-soothing peace; what pleasures we experienced were so temporary that still we long for them repeatedly. They never satisfy our minds to still us within. When finally the old age knocks at our doors, we even cannot do anything that we used to do before. The ultimate end that throttles everything leaves us in a pitiable condition. Nothing can be done then.

ਹਉ ਖਰੀ ਦੁਹੇਲੀ ਹੋਈ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਮੇਰੀ ਬਾਤ ਨ ਪੁਛੈ ਕੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Hao kẖarī ḏuhelī ho-ī bābā Nānak merī bāṯ na pucẖẖai ko-ī. ||1|| rahā-o.

(Regrettable plight of the mortal, who remains indulged in evil acts, is expressed in these verses). Oh Nanak say: Brother! I am very miserable; no one cares and listens to me. Pause.

       We have wasted our best time in trivial achievements and pleasures and when the bad time takes over us, no one will care what we miss or lose. In the following, the Guru compares all the worldly things that build a high status in the world with the Creator’s nectarous name that sets us free from the worldly bonds; the underline advice for us is to taste His name that fulfills us completely. How? We start living in His ordinance like a guest without entertaining our greed, lust, anger, attachment and avarice. In a guest’s mind, the owner owns and he or she doesn’t fall for anything.

ਤਾਜੀ ਤੁਰਕੀ ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਕਪੜ ਕੇਰੇ ਭਾਰਾ ॥

ਕਿਸ ਹੀ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲੇ ਨਾਨਕ ਝੜਿ ਝੜਿ ਪਏ ਗਵਾਰਾ ॥

ਕੂਜਾ ਮੇਵਾ ਮੈ ਸਭ ਕਿਛੁ ਚਾਖਿਆ ਇਕੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਮੁ ਤੁਮਾਰਾ ॥੪॥

Ŧājī ṯurkī suinā rupā kapaṛ kere bẖārā.

Kis hī nāl na cẖale Nānak jẖaṛ jẖaṛ pae gavārā.

Kūjā mevā mai sabẖ kicẖẖ cẖākẖi-ā ik amriṯ nām ṯumārā. ||4||

Oh Nanak say: Oh fool! Turkish horses, gold, silver, and loads of clothes do not go with anyone. Oh Ekankar! I have tasted everything, but only your name is the sweetest of all (a comparison is done).

     Only Ekankar’s name is important for us; only His name brings peace and satisfaction to our minds; yes, it is only His name that frees us from all bonds to procure everlasting bliss, which cannot be bought with any worldly status or wealth.

ਦੇ ਦੇ ਨੀਵ ਦਿਵਾਲ ਉਸਾਰੀ ਭਸਮੰਦਰ ਕੀ ਢੇਰੀ ॥

ਸੰਚੇ ਸੰਚਿ ਨ ਦੇਈ ਕਿਸ ਹੀ ਅੰਧੁ ਜਾਣੈ ਸਭ ਮੇਰੀ ॥

ਸੋਇਨ ਲੰਕਾ ਸੋਇਨ ਮਾੜੀ ਸੰਪੈ ਕਿਸੈ ਨ ਕੇਰੀ ॥੫॥

Ḏe ḏe nīv ḏivāl usārī bẖasmanḏar kī dẖerī.

Sancẖe sancẖ na ḏe-ī kis hī anḏẖ jāṇai sabẖ merī.

Soin lankā soin māṛī sampai kisai na kerī. ||5||

The walls, which were constructed in deep foundation, fall apart and become a heap of dust. The mortal keeps gathering the wealth; he doesn’t even give it to anyone. The ignorant man thinks that it is all his. He doesn’t understand that all this belongs to none permanently as Rawan couldn’t hold on to his golden Lanka  (Sri Lanka) and golden palaces.

     By giving examples of the famous name, the Guru advises us that nothing lasts forever but Ekankar’s eternal ordinance, which decides the fate of everything.

ਸੁਣਿ ਮੂਰਖ ਮੰਨ ਅਜਾਣਾ ॥

ਹੋਗੁ ਤਿਸੈ ਕਾ ਭਾਣਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Suṇ mūrakẖ man ajāṇā.

Hog ṯisai kā bẖāṇā. ||1|| rahā-o.

Oh foolish and ignorant mind! Listen! Only Ekankar’s ordinance will prevail. Pause.

          So far, the Guru has addressed the plight and habitual behavior of  foolish and ignorant mind-slaves. Now in the below verses, he expresses how a devotee dedicates his life to the Creator (contrary to the mind-slaves):

ਸਾਹੁ ਹਮਾਰਾ ਠਾਕੁਰੁ ਭਾਰਾ ਹਮ ਤਿਸ ਕੇ ਵਣਜਾਰੇ ॥

ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭ ਰਾਸਿ ਤਿਸੈ ਕੀ ਮਾਰਿ ਆਪੇ ਜੀਵਾਲੇ ॥੬॥੧॥੧੩॥

Sāhu hamārā ṯẖākur bẖārā ham ṯis ke vaṇjāre.

Jī-o pind sabẖ rās ṯisai kī mār āpe jīvāle. ||6||1||13||

Akalpurakh is my great master and I am His trader (of His name). My body and soul belong to Akalpurakh, who kills the lives and reanimates them.

          The last verses lead us to surrender to His eternal ordinance as His devotees; what He does is not our concern but His; therefore, leave it to Him. Falling in love with Him and feeling proud of Him become our life, and this way, we should walk on that spiritual path through which becoming one with Him becomes certain. Only attention we need to give is to the Guru. By doing our self-analysis, we should replace our flaws with those virtues that create positivity around us and negate any negativity created by our flaws. When the Guru shows the path, he leaves us to tread on it flawlessly; if we don’t, it should be our bad luck. Either way, the Creator’s ordinance will remain in force.

          Walking on the Guru’s path will eliminate our desires to bow before idols or fake Babas or fake Gurus, who not only mislead us but also make us weak emotionally and spiritually. Then only then, we can imagine being free from visiting any religious place and offering flowers and other stuff to please any one, or being free to worship anyone to settle our affair right. Through walking on the Guru’s shown path, we will start getting absorbed in the memory of our ultimate Creator, who is beyond form, color and birth. Yes then, only replacing our flaws with virtues and enjoying His memory will become our aim of life; consequently, feeling Him very close will become a reality and the ultimate freedom will glow on our faces regardless the situations we will be in.

Wishes

Gurdeep Singh