Previous Next

Thus Speaks Guru Nanak Ji – ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੱਚਨ

(Its English version is at the end)

 

ਸਲੋਕ ਵਾਰਾਂ  ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਵਿੱਚ 4 ਸਲੋਕਾਂ ਨੂੰ  ਅੱਜ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਏਗਾ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਕਿੰਤੂ-ਭਰੀ  ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਫੇਰ ਇਸ ਜਨਮ ਲੈਣ ਦੇ ਮਕਸਦ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਗਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਹ ਦੱਸਿਆ ਹੈ | ਉਸ ਰਾਹ ਉੱਤੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਮਨੁੱਖ ਭੜਕਣਾ ਭਰੀ ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹਿਰ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ | ਜੋ ਗੁਰੂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਦੱਸੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਤੁਰਨੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਹਉਮੈ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜ੍ਹੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ; ਆਓ ਸਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀਚਾਰੀਏ :

ਕਲਰ ਕੇਰੀ ਛਪੜੀ ਕਊਆ ਮਲਿ ਮਲਿ ਨਾਇ ॥

ਮਨੁ ਤਨੁ ਮੈਲਾ ਅਵਗੁਣੀ ਚਿੰਜੁ ਭਰੀ ਗੰਧੀ ਆਇ ॥

ਸਰਵਰੁ ਹੰਸਿ ਨ ਜਾਣਿਆ ਕਾਗ ਕੁਪੰਖੀ ਸੰਗਿ ॥

ਸਾਕਤ ਸਿਉ ਐਸੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੈ ਬੂਝਹੁ ਗਿਆਨੀ ਰੰਗਿ ॥

ਸੰਤ ਸਭਾ ਜੈਕਾਰੁ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਮ ਕਮਾਉ ॥

ਨਿਰਮਲੁ ਨ੍ਹ੍ਹਾਵਣੁ ਨਾਨਕਾ ਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਦਰੀਆਉ ॥੧੦॥ {ਪੰਨਾ 1411}

ਅਰਥ: ਹੇ ਭਾਈ ! (ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਲਖ ਨਾਲ) ਕਾਲੇ ਹੋਏ ਮਨ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ (ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ) ਕੱਲਰ ਦੀ ਛੱਪੜੀ ਵਿਚ ਬੜੇ ਸ਼ੌਕ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ) ਮਨ (ਉਸ ਦਾ) ਤਨ ਵਿਕਾਰਾਂ (ਦੀ ਮੈਲ) ਨਾਲ ਮੈਲਾ ਹੋਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਾਂ ਦੀ) ਚੁੰਝ ਗੰਦ ਨਾਲ ਹੀ ਭਰੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ (ਤਿਵੇਂ ਵਿਕਾਰੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮੂੰਹ ਭੀ ਨਿੰਦਾ ਆਦਿਕ ਗੰਦ ਨਾਲ ਹੀ ਭਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ) । ਹੇ ਭਾਈ! ਭੈੜੇ ਪੰਛੀ ਕਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ (ਵਿਕਾਰੀ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਸੁਹਬਤ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਅੰਸ਼ ਜੀਵ-) ਹੰਸ ਨੇ (ਗੁਰੂ-) ਸਰੋਵਰ (ਦੀ ਕਦਰ) ਨਾਹ ਸਮਝੀ। ਹੇ ਭਾਈ ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਹੋਈ ਪ੍ਰੀਤ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਹੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੂਝ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਮਨੁੱਖ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਚ ਟਿਕ ਕੇ (ਜੀਵਨ-ਰਾਹ ਨੂੰ) ਸਮਝ। ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਟਿਕ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਿਆ ਕਰ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਕਰਮ ਕਮਾਇਆ ਕਰ = ਇਹੀ ਹੈ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ। ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰੂ ਹੀ ਤੀਰਥ ਹੈ ਗੁਰੂ ਹੀ ਦਰੀਆਉ ਹੈ (ਗੁਰੂ ਵਿਚ ਚੁੱਭੀ ਲਾਈ ਰੱਖਣੀ ਹੀ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਹੈ) ।10।

ਤਿੰਨ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚਾਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ |

1. ਗਲਤ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਭਾਵ ਜੋ ਧੋਖਿਆਂ , ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਜਾਂ ਮਾਇਆ ਨੂੰ ਪਿਆਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ, ਮਤਲਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣੀ |

2. ਦੂਸਰਾ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਸੱਚੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਕੇ (ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ) ਉਸ ਦੀ ਸਿਫਤ ਕਰਨੀ |

3. ਤੀਰਥਾਂ ਉੱਤੇ ਨਹਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰਲੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਧੋਣਾ; ਉਹ ਵਿਕਾਰ ਹਨ ਕਾਮ ਵਿੱਚ ਗੜੁਚ ਹੋਣਾ , ਲਾਲਚ, ਧੋਖਾ ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਨਾਲ ਪਿਆਰ  ਰੱਖਣਾ |

               ਅਗਲੇ ਸਲੋਕ ਵਿੱਚ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨ ਦੀ ਸਫਾਈ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ; ਜੇ ਮਨ ਹੀ ਦੂਸਰੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਗਲਤਾਨ ਹੈ, ਤਦ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਬੈਠਕੇ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਣਾ  ਵੀ ਅਜਾਈਂ ਚਲਿਆ  ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਤ, ਸਤ, ਸੰਤੋਖ ਅਤੇ ਦਇਆ  ਮਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਮਾਇਆ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਘੱਟਦਾ  ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਇੰਝ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਿਰਤੀ ਨਾਲ ਹਉਮੈ ਦੀ ਹੋਂਦ ਮੁਕਦੀ ਚਲੇ ਜਾਂਦੀ  ਹੈ | ਤਦੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ  ਹਉਮੈ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਸਿਫਤ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ |

ਜਨਮੇ ਕਾ ਫਲੁ ਕਿਆ ਗਣੀ ਜਾਂ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਨ ਭਾਉ ॥

ਪੈਧਾ ਖਾਧਾ ਬਾਦਿ ਹੈ ਜਾਂ ਮਨਿ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ॥ ਵੇਖਣੁ ਸੁਨਣਾ ਝੂਠੁ ਹੈ ਮੁਖਿ ਝੂਠਾ ਆਲਾਉ ॥

ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹਿ ਤੂ ਹੋਰੁ ਹਉਮੈ ਆਵਉ ਜਾਉ ॥੧੧॥ {ਪੰਨਾ 1411}

ਅਰਥ: ਹੇ ਭਾਈ ! ਜਦ ਤਕ (ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਨਹੀਂ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮ ਨਹੀਂ, ਤਦ ਤਕ ਉਸ ਦੇ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਦਾ ਕੋਈ ਭੀ ਲਾਭ ਨਹੀਂ। ਜਦ ਤਕ (ਮਨੁੱਖ ਦੇ) ਮਨ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਹੋਰ ਮੋਹ ਪਿਆਰ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਤਕ ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਨਿਆ (ਕੀਮਤੀ ਕੱਪੜਾ ਉਸ ਦਾ) ਖਾਧਾ ਹੋਇਆ (ਕੀਮਤੀ ਭੋਜਨ ਸਭ) ਵਿਅਰਥ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ) ਨਾਸਵੰਤ ਜਗਤ ਨੂੰ ਹੀ ਤੱਕ ਵਿਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਨਾਸਵੰਤ ਜਗਤ ਨੂੰ ਹੀ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਵਸਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਨਾਸਵੰਤ ਜਗਤ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।

                   ਹੇ ਨਾਨਕ ! ਤੂੰ (ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ) ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਦਾ ਰਹੁ। (ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਨੂੰ ਭੁਲਾ ਕੇ) ਹੋਰ (ਸਾਰਾ ਉੱਦਮ) ਹਉਮੈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦਾ ਗੇੜ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।11।

               ਸਲੋਕ ਨੰਬਰ 12 ਵਿੱਚ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਜੋ ਮਨ ਦੇ ਵਿਕਾਰ ਦੂਰ ਕਰਕੇ, ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਤਿਆਗਕੇ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਸਿਫਤ ਵਿੱਚ ਮਗਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਮਨਮੁਖਾਂ ਦਾ ਹੀ ਪਹਿਰਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲੈਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ !

ਅਗਲਾ ਸਲੋਕ ਹੈ :

ਹੈਨਿ ਵਿਰਲੇ ਨਾਹੀ ਘਣੇ ਫੈਲ ਫਕੜੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥੧੨॥ {ਪੰਨਾ 1411}

ਅਰਥ: ਹੇ ਭਾਈ! (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ) ਕੋਈ ਵਿਰਲੇ ਵਿਰਲੇ ਹਨ, ਬਹੁਤੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। (ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ) ਜਗਤ ਵਿਖਾਵੇ ਦੇ ਕੰਮ ਹੀ (ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ) ਨੀਵਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੋਲ ਹੀ (ਬੋਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ) ।12।

                    ਮਤਲਬ ਕਰਤਾਰ ਭਗਤਿ ਵਿਖਾਵਿਆਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮਾਇਆ ਦੇ ਚਿੱਕੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੈਰ ਰੱਖਦਿਆਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਭਗਤ ਵਿਰਲੇ ਹਨ; ਅਗਲੇ  ਸਲੋਕ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਉਸੇ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਹੋ ਗਏ :

ਨਾਨਕ ਲਗੀ ਤੁਰਿ ਮਰੈ ਜੀਵਣ ਨਾਹੀ ਤਾਣੁ ॥ ਚੋਟੈ ਸੇਤੀ ਜੋ ਮਰੈ ਲਗੀ ਸਾ ਪਰਵਾਣੁ ॥

ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਏ ਤਿਸੁ ਲਗੈ ਲਗੀ ਤਾ ਪਰਵਾਣੁ ॥ ਪਿਰਮ ਪੈਕਾਮੁ ਨ ਨਿਕਲੈ ਲਾਇਆ ਤਿਨਿ ਸੁਜਾਣਿ ॥੧੩॥ {ਪੰਨਾ 1411}

ਅਰਥ: ਹੇ ਨਾਨਕ ! (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਚੋਟ) ਲੱਗਦੀ ਹੈ (ਉਹ ਮਨੁੱਖ) ਤੁਰਤ ਆਪਾ-ਭਾਵ ਵਲੋਂ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਸੁਆਰਥ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) , (ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁਆਰਥ ਦੇ) ਜੀਵਨ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ। ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ (ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ ਦੀ) ਚੋਟ ਨਾਲ ਆਪਾ-ਭਾਵ ਵਲੋਂ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭੂ-ਦਰ ਤੇ ਕਬੂਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਉਹੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਚੋਟ (ਪ੍ਰਭੂ-ਦਰ ਤੇ) ਪਰਵਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਹੇ ਭਾਈ ! (ਇਹ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਚੋਟ) ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਹੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ) ਲਾਂਦਾ ਹੈ (ਜਦੋਂ ਇਹ ਚੋਟ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਲੋਂ ਲੱਗਦੀ ਹੈ) ਤਦੋਂ ਹੀ ਇਹ ਲੱਗੀ ਹੋਈ (ਚੋਟ) ਕਬੂਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਸਫਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ) । ਹੇ ਭਾਈ! ਉਸ ਸਿਆਣੇ (ਤੀਰੰਦਾਜ਼-ਪ੍ਰਭੂ) ਨੇ (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਤੀਰ) ਵਿੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ; (ਉਸ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚੋਂ ਇਹ) ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਤੀਰ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ।13।

(ਵਿਆਖਿਆ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੈ )

                   ਇੰਝ ਅਸੀਂ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਾਨੂੰ ਰਾਹ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਇੱਕ ਤਰਤੀਬ ਨਾਲ ਕਿ ਸੰਗਤ ਜੋ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ ਕਰੋ, ਕਰਮਕਾਂਡ ਜਿਵੇਂ ਤੀਰਥ ਵਗੈਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰੋ | ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ, ਜਿਸ ਲਈ ਮਨ ਕਰਤਾਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਨਾਸ਼ਵਾਨ ਹੈ; ਇਸ ਦੀ ਹਉਮੈ ਵਿੱਚ ਨਾ ਰਹਿਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਕਰਤਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੋ | ਉਂਝ ਅਜਿਹੇ ਭਗਤ ਘੱਟ ਹਨ, ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਪਿਆਰ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ  ਉਹ ਮਾਇਆਧਾਰੀ  ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹਿਰ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਪਿਆਰ ਮੋਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਕਰਤਾਰ ਆਪਣੀ ਦੁਆ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਿਆਰ ਨਾ ਟੁੱਟੇ |

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ  ਸਿੰਘ

 

Thus Speaks Guru Nanak Ji

We shall ponder over the four slokas out of “slok from vaaran ton vdheek” on SGGS 1411 through which Guru Nanak ji guides his followers to abstain from a company of those people who are into corrupt ways of life, because to get imbued with the Creator, one needs a company of pious people. Then he expresses that the importance of coming to this world is to live in His love and praise. If one follows his advice, one gets out of a corrupt crowd and remains involved in virtuous life. Let us ponder over them:

ਕਲਰ ਕੇਰੀ ਛਪੜੀ ਕਊਆ ਮਲਿ ਮਲਿ ਨਾਇ ॥

ਮਨੁ ਤਨੁ ਮੈਲਾ ਅਵਗੁਣੀ ਚਿੰਜੁ ਭਰੀ ਗੰਧੀ ਆਇ ॥

ਸਰਵਰੁ ਹੰਸਿ ਨ ਜਾਣਿਆ ਕਾਗ ਕੁਪੰਖੀ ਸੰਗਿ ॥

ਸਾਕਤ ਸਿਉ ਐਸੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੈ ਬੂਝਹੁ ਗਿਆਨੀ ਰੰਗਿ ॥

ਸੰਤ ਸਭਾ ਜੈਕਾਰੁ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਮ ਕਮਾਉ ॥

ਨਿਰਮਲੁ ਨ੍ਹ੍ਹਾਵਣੁ ਨਾਨਕਾ ਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਦਰੀਆਉ ॥੧੦॥ {ਪੰਨਾ 1411}

Kalar kerī cẖẖapṛī ka-ū-ā mal mal nā-e.

Man ṯan mailā avguṇī binn bẖarī ganḏẖīā-e.

Sarvar hans na jāṇi-ā kāg kupankẖī sang.

Sākaṯ si-o aisī parīṯ hai būjẖhu gi-ānī rang.

Sanṯ sabẖā jaikār kar gurmukẖ karam kamā-o.

Nirmal nĥāvaṇ nānkā gur ṯirath ḏarī-ā-o. ||10||

In essence: The mortal’s mind-crow bathes itself in the pool of vices; thus, the soul and the body get dirty and the mouth is filled with filth. This way, the mortal doesn’t know the Swan-Guru and he remains involved with the mind-crow.  Such is the love of a Maya-lover. Ponder over it oh wise one! Applaud the Sants’ company and praise Ekankar through the Guru’s advice. Oh Nanak! Bathing in the Guru’s teachings (River) is a pilgrimage, because such kind of bathing purifies the mind.

                       Instead of involving in pilgrimaging, the Guru says that one should clean one’s mind; then the purpose of coming over is fulfilled which is to live a virtuous life in the Creator’s love; otherwise, all that show remains false:

ਜਨਮੇ ਕਾ ਫਲੁ ਕਿਆ ਗਣੀ ਜਾਂ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਨ ਭਾਉ ॥

ਪੈਧਾ ਖਾਧਾ ਬਾਦਿ ਹੈ ਜਾਂ ਮਨਿ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ॥

ਵੇਖਣੁ ਸੁਨਣਾ ਝੂਠੁ ਹੈ ਮੁਖਿ ਝੂਠਾ ਆਲਾਉ ॥

ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹਿ ਤੂ ਹੋਰੁ ਹਉਮੈ ਆਵਉ ਜਾਉ ॥੧੧॥ {ਪੰਨਾ 1411}

Janme kā fal ki-ā gaṇī jāʼn har bẖagaṯ na bẖā-o.

Paiḏẖā kẖāḏẖā bāḏ hai jāʼn man ḏūjā bẖā-o.

Vekẖaṇ sunṇā jẖūṯẖ hai mukẖ jẖūṯẖāālā-o.

Nānak nām salāhi ṯū hor ha-umai āva-o jā-o. ||11||

In essence: If Har’s devotion in His love is not performed, what is the advantage of having this human-birth? As long as one has love for other than Har in one’s heart, one’s all eating and wearing are useless (eating and wearing indicates of living life); in that situation, whatever is seen and heard is false (this stuff is temporary compared to Har’s name that is eternal) and false is what is said. Oh Nanak! Praise His name; otherwise, all other deeds done in conceit lead to coming and going in conceit.

                       The Guru says who truly involves with Creator lives a virtuous life but such people are very rare in this world, but there are a few:

ਹੈਨਿ ਵਿਰਲੇ ਨਾਹੀ ਘਣੇ ਫੈਲ ਫਕੜੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥੧੨॥ {ਪੰਨਾ 1411}

Hain virle nāhī gẖaṇe fail fakaṛ sansār. ||12||

In essence:  There are a few not many people, who are Har’s devotees; otherwise, the world is into a habit of bad mouthing.

The Guru further says:

ਨਾਨਕ ਲਗੀ ਤੁਰਿ ਮਰੈ ਜੀਵਣ ਨਾਹੀ ਤਾਣੁ ॥

ਚੋਟੈ ਸੇਤੀ ਜੋ ਮਰੈ ਲਗੀ ਸਾ ਪਰਵਾਣੁ ॥

ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਏ ਤਿਸੁ ਲਗੈ ਲਗੀ ਤਾ ਪਰਵਾਣੁ ॥

ਪਿਰਮ ਪੈਕਾਮੁ ਨ ਨਿਕਲੈ ਲਾਇਆ ਤਿਨਿ ਸੁਜਾਣਿ ॥੧੩॥ {ਪੰਨਾ 1411}

Nānak lagīṯur marai jīvaṇ nāhīṯāṇ.

Cẖotai seṯī jo marai lagī sā parvāṇ.

Jis no lā-e ṯis lagai lagīṯā parvāṇ.

Piram paikām na niklai lā-i-āṯin sujāṇ. ||13||

In essence: Oh Nanak! When one is attached to Har heartily, one’s driving force toward other things weakens. Pierced in His love, one becomes detached to Maya and becomes acceptable (Har). That person whom Har causes to fall in love with Him falls in love with Him and gets approved by Him. If our all-wise Har strikes an arrow of His love, it stays there never to come out.

                       Thus, we have understood that for the true devotees of the Creator, it is mandatory that they stay in a company of His devotees and should abstain from the corrupt people. Instead of indulging in ritualistic life, they should clean their hearts. Considering that the world is temporary, they should live in His love by getting rid of their conceit. And those who fall in love with Him come out of the Maya drenched crowd to live a virtuous life.

Wishes

Gurdeep Singh

www.gursoch.com

 

 

Getting Rid Of The Duality – ਦੋ ਤੋਂ ਇੱਕ

 

(Its English version is at the end)

ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਕਰਤੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੀ; ਦਿਮਾਗ ਵੱਖਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋੜਾਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਬਣਾਈ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪਰਸਪਰ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਸ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ  ਕਰਤੇ ਦੀ ਇਕਮਿਕਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਉਹ ਇਨਸਾਨ ਦੁਬਿਧਾ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਰਮ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਇਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਉੱਤੇ ਬੁਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਤਦ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼/ਧਰਮ ਨਾਲ ਉਸ ਬੰਦੇ ਦੇ ਧਰਮ/ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼  ਟਕਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਜਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ, ਮਸਲਿਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਚਾਹ ਪਸੰਦ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਾਫੀ, ਇਸ ਦਾ ਕਿਸੇ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ; ਇਹ ਗੱਲ ਬਹੁਤ ਨਿੱਜੀ ਕਿੰਤੂ ਤੋਂ ਉਤਾਂਹ | ਰੌਲਾ ਤਦ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਦ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਬਣਾਏ ਲੋਕ ਉਸ ਵੱਲ ਪਿੱਠ ਕਰਕੇਖੜੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਤਲਬਾਂ ਅਤੇਗਰਜਾਂ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਸੰਬੰਧੀਆਂ ਜਾਂ ਧੜਿਆਂ ਨਾਲ ਰਲਕੇ  ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ  ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ | ਤਦ ਜਬਰ ਅਤੇ ਧੱਕੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਜਾਇਜ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਰਤਾਰ ਵੱਲ ਪਿੱਠ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ  ਰੋਕਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਵੀ ਕਰਤਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕਿਰਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਸ ਕਿਰਤ ਵਿਚਲੇ ਨਸੂਰ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਵੀ ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਂਣਾ  ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਦਾ ਖਾਲਸਾ ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ |

842 (ਸ ਗ ਗ ਸ) ‘ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਇੰਝ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ:

ਏਕਸੁ ਤੇ ਸਭੁ ਦੂਜਾ ਹੂਆ ॥ ਏਕੋ ਵਰਤੈ ਅਵਰੁ ਨ ਬੀਆ ॥

ਦੂਜੇ ਤੇ ਜੇ ਏਕੋ ਜਾਣੈ ॥ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਹਰਿ ਦਰਿ ਨੀਸਾਣੈ ॥

ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੇ ਤਾ ਏਕੋ ਪਾਏ ॥ ਵਿਚਹੁ ਦੂਜਾ ਠਾਕਿ ਰਹਾਏ ॥੩॥ {ਪੰਨਾ 842}

ਇੱਕ ਕਰਤਾਰ ਤੋਂ ਹੀ ਹੋਰ ਸਭ ਕੁਝ (ਦੂਜਾ ) ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ; ਉਹ ਇੱਕੋ ਕਰਤਾਰ ਵਿਆਪਕ ਹੈ; ਉਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਦੂਸਰਾ (ਦੂਜਾ) ਹੈ ਨਹੀਂ; ਜੇ ਦੂਜੇ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਛੱਡਕੇ, ਉਸ ਇੱਕੋ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣ ਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਦ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਰਾਹੀਂ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਦਰ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ | (ਉਸ ਇੱਕੋ ਨੂੰ ਪਾਇਆ ਕਿਵੇਂ ਜਾਵੇ ?) ਜੇ ਇਨਸਾਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ (ਜਿਸ ਨੇ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਪਾ ਲਿਆ; ਆਹ ਵਿਖਾਵੇ ਵਾਲੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਹੀਂ ), ਤਦ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਹੋਣ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ (ਹਾਉਂ ਨੂੰ ) ਖੋਕੇ, ਇਨਸਾਨ ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ |

                    ਗੁਰੂ ਜੀ ਉੱਤੇ ਜੋ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਜਰਾ ਗੌਰ ਫ਼ਰਮਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਲਾਹ ਹੈ; ਹਉਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਸਿਰਫ਼ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਰਚੇ ਸੰਸਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਪਰ ਕਰਤਾਰ ਨਾਲੋਂ ਤੋੜ ਦਾ ਹੈ; ਜਦੋਂ ਇਹ ਹਉਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ, ਤਦ ਇੱਕ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹੋਣ ਦੀ ਬਿਰਤੀ ਮੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸਮਝ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਜੋ  ਇਸ ਗੁਰੂ ਵਾਕ ਵਿੱਚ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ, “ਆਪੇ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਰੰਗੁਲਾ ਸਖੀਏ ਮੇਰਾ ਲਾਲੁ ॥ (23) ਏਥੇ ਗੁਰੂ ਜੇ ਕੀ ਆਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ; ਇਸੇ ਖਿਆਲ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਿੱਧਾ ਤਰਜਮਾ ਵੇਖੋ “ਏਹੁ ਵਿਸੁ ਸੰਸਾਰੁ ਤੁਮ ਦੇਖਦੇ ਏਹੁ ਹਰਿ ਕਾ ਰੂਪੁ ਹੈ ਹਰਿ ਰੂਪੁ ਨਦਰੀ ਆਇਆ ॥(922)|

                    ਜੇ ਇਹ ਸਮਝ ਨਾ ਪਵੇ, ਤਾਂ ਮਾਇਆ ਦੇ ਜਾਲ ਦੀ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ | ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਰਤਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜਕੇ ਇਸ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਤਾਊਣ  ਲਈ ਆਖਦੇ ਹਨ !

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

Getting Rid Of The Duality

 The Gurbani doesn’t believe that the Creator is separate from His creation; the beings have different brains and different needs which keep them in conflicts; however, the one who realizes the oneness of the Creator with His creation gets rid of the duality that makes one feel separate from the Creator. As long as one’s religion or belief that doesn’t inspire one to exploit others or to suppress others, it will be fine. Disturbing situation occurs when the people turn their backs toward the Creator and for their blood relations or friends they form groups to  target others. That is why a war against tyranny and suppression becomes mandatory; Guru Gobind Singh’s khalsa comes as an active force in such kind of situations, because the tumors of tyranny and suppression of a society must be removed.

The Guru advises his followers on 842, SGGS:

ਏਕਸੁ ਤੇ ਸਭੁ ਦੂਜਾ ਹੂਆ ॥ ਏਕੋ ਵਰਤੈ ਅਵਰੁ ਨ ਬੀਆ ॥

ਦੂਜੇ ਤੇ ਜੇ ਏਕੋ ਜਾਣੈ ॥ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਹਰਿ ਦਰਿ ਨੀਸਾਣੈ ॥

ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੇ ਤਾ ਏਕੋ ਪਾਏ ॥ ਵਿਚਹੁ ਦੂਜਾ ਠਾਕਿ ਰਹਾਏ ॥੩॥ {ਪੰਨਾ 842}

Ėkas ṯe sabẖ ḏūjā hū-ā.  Ėko varṯai avar na bī-ā.

Ḏūje ṯe je eko jāṇai.  Gur kai sabaḏ har ḏar nīsāṇai.

Saṯgur bẖete ṯā eko pā-e.  Vicẖahu ḏūjā ṯẖāk rahā-e. ||3||

In essence: Only from Prabh, all others have emanated; therefore, there is none other but Prabh, who permeates all. That person who through the Guru’s shabda understands that both He and His creation are the same obtains the pass for His court. If one meets the Satiguru, one obtains Him and gets rid of one’s duality within. (Sticks to Prabh from whom all have been emanated).

                    Basically, the conceit or ego, in other words, the pride of being “I am separate than the Creator” invites problem and it becomes an obstacle to become one with the Creator. There is nothing but Him. If one realizes so, then one can understand why the Guru says:

ਆਪੇ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਰੰਗੁਲਾ ਸਖੀਏ ਮੇਰਾ ਲਾਲੁ ॥

ਨਿਤ ਰਵੈ ਸੋਹਾਗਣੀ ਦੇਖੁ ਹਮਾਰਾ ਹਾਲੁ ॥੩॥

Āpe baho biḏẖ rangulā sakẖī-e merā lāl.

Niṯ ravai sohāgaṇī ḏekẖ hamārā hāl. ||3||

My friend! My beloved plays in many ways. There are those fortunate ones, who have my Master always with them; however, look at my plight! (I don’t have Him). Note: By pointing at “see my plight”, a hint is given about those persons, who think Him residing somewhere up in the sky and about those who see Him in an idol and feel Him away.

And :

ਏਹੁ ਵਿਸੁ ਸੰਸਾਰੁ ਤੁਮ ਦੇਖਦੇ ਏਹੁ ਹਰਿ ਕਾ ਰੂਪੁ ਹੈ ਹਰਿ ਰੂਪੁ ਨਦਰੀ ਆਇਆ ॥

ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਬੁਝਿਆ ਜਾ ਵੇਖਾ ਹਰਿ ਇਕੁ ਹੈ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥

Ėhu vis sansār ṯum ḏekẖ-ḏe ehu har kā rūp hai har rūp naḏrīā-i-ā.

Gur parsādī bujẖi-ā jā vekẖā har ik hai har bin avar na ko-ī.

In essence: The entire world you see is His form; only He is seen in all. With the Guru’s blessings, I have understood this fact that Ekankar is but one; there is none but Ekankar

                    Thus, the Guru advises to stay connected to the Creator and to realize His oneness with His creation as well.

Wishes

G Singh

www.gursoch.com

 

 

 

STAY AWAY FROM THE GREEDY PEOPLE – ਲਾਲਚੀ  ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਬਚੋ

(Its English version is at the end)

ਸੰਗਤ ਸਭਨਾਂ  ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ; ਚੜ੍ਹਦੀ ਉਮਰੇ ਗਲਤ ਸੰਗਤ ਮਿਲ ਗਈ, ਜਿੰਦਗੀ ਬਰਬਾਦ ਵੀ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਕਰਕੇ  ਗੁਰਬਾਣੀ ਚੰਗੀ ਸੰਗਤ ਉੱਤੇ ਜੋਰ ਦੇਂਦੀ ਹੈ; ਉਹ ਸੰਗਤ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? 72 ਅੰਗ ‘ਤੇ ਸਤਿਸੰਗਤ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹੀ ਸਤਿਸੰਗਤ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕਰਤੇ ਦੀ ਸਿਫਤ ਹੈ ਤੇ ਜਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ| ਜਿੱਥੇ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੋਣ, ਉਸ ਸੰਗਤ ਨਾਲੋਂ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਚੰਗੇ; ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੇ ਸਲੋਕ ਵਿੱਚ ਲਾਲਚੀ ਬੰਦੇ ਅਤੇ ਮਨਮੁਖ ਦੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ:

ਲੋਭੀ ਕਾ ਵੇਸਾਹੁ ਨ ਕੀਜੈ ਜੇ ਕਾ ਪਾਰਿ ਵਸਾਇ ॥ ਅੰਤਿ ਕਾਲਿ ਤਿਥੈ ਧੁਹੈ ਜਿਥੈ ਹਥੁ ਨ ਪਾਇ ॥ ਮਨਮੁਖ ਸੇਤੀ ਸੰਗੁ ਕਰੇ ਮੁਹਿ ਕਾਲਖ ਦਾਗੁ ਲਗਾਇ ॥ ਮੁਹ ਕਾਲੇ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਲੋਭੀਆਂ ਜਾਸਨਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇ ॥ ਸਤਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਪ੍ਰਭ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥ ਜਨਮ ਮਰਨ ਕੀ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੪੦॥ {ਪੰਨਾ 1417}

ਅਰਥ: ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਹੋ ਸਕੇ, ਕਿਸੇ ਲਾਲਚੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਇਤਬਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, (ਲਾਲਚੀ ਮਨੁੱਖ) ਆਖ਼ਰ ਉਸ ਥਾਂ ਧੋਖਾ ਦੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਮਦਦ ਨਾਹ ਕਰ ਸਕੇ। ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਨਾਲ (ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ) ਸਾਥ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, (ਉਹ ਭੀ (ਆਪਣੇ) ਮੂੰਹ ਉਤੇ (ਬਦਨਾਮੀ ਦੀ) ਕਾਲਖ ਲਾਂਦਾ ਹੈ (ਬਦਨਾਮੀ ਦਾ) ਦਾਗ਼ ਲਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਲਾਲਚੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ (ਬਦਨਾਮੀ ਦੀ ਕਾਲਖ ਨਾਲ) ਕਾਲੇ ਹੋਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਵਿਅਰਥ ਗਵਾ ਕੇ (ਜਗਤ ਤੋਂ) ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

               ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! (ਆਪਣੀ) ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਮਿਲਾਈ ਰੱਖ (ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਰਿਹਾਂ ਹੀ) ਹਰਿ-ਨਾਮ ਮਨ ਵਿਚ ਵੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ, ਹੇ ਨਾਨਕ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾ ਗਾ ਕੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੀ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੈਲ (ਮਨ ਤੋਂ) ਲਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।40। (ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ )

                ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਹੋ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੰਗਤ ਚੁਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਖੋ; ਬੁਰੀ ਸੰਗਤ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਬੁਰੇ ਲੋਕ ਕਦੇ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਉਂਦੇ, ਅਤੇ ਮਨਮੁਖ ਹਉਂ ਬੀਜਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਸਿਫ਼ਤੀ ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿਕੇ ਇੱਖਲਾਕੀ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰੋ !

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ 

STAY AWAY FROM THE GREEDY PEOPLE

One’s company affects one a lot; that is why in the Gurbani, a company of the Creator’s devotees is recommended (SGGS 72). In the following slok, the Guru advises to avoid a greedy person and mind slave.

ਲੋਭੀ ਕਾ ਵੇਸਾਹੁ ਨ ਕੀਜੈ ਜੇ ਕਾ ਪਾਰਿ ਵਸਾਇ ॥

ਅੰਤਿ ਕਾਲਿ ਤਿਥੈ ਧੁਹੈ ਜਿਥੈ ਹਥੁ ਨ ਪਾਇ ॥

ਮਨਮੁਖ ਸੇਤੀ ਸੰਗੁ ਕਰੇ ਮੁਹਿ ਕਾਲਖ ਦਾਗੁ ਲਗਾਇ ॥

ਮੁਹ ਕਾਲੇ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਲੋਭੀਆਂ ਜਾਸਨਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇ ॥

 ਸਤਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਪ੍ਰਭ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥

ਜਨਮ ਮਰਨ ਕੀ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੪੦॥ {ਪੰਨਾ 1417}

 Lobẖī kā vesāhu na kījai je kā pār vasā-e.

Anṯ kāl ṯithai ḏẖuhai jithai hath na pā-e.

Manmukẖ seṯī sang kare muhi kālakẖḏāg lagā-e.

Muh kāle ṯinĥ lobẖī-āʼn jāsan janam gavā-e.

Saṯsangaṯ har mel parabẖ har nām vasai man ā-e.

Janam maran kī mal uṯrai jan Nānak har gun gā-e. ||40||

In essence: As long as you can, do not trust a greedy person, because the greedy person deceives at a time when nothing can be done. By associating with the mind-slave, one faces disrepute (like them) The greedy people take bad names and depart from here by wasting their lives. Oh Har Prabh! Unite us with your devotees so that your name abides in our minds. Oh Nanak! By singing Har’s virtues, one’s filth of birth and death is washed off. 

The Guru wants us to avoid the greedy and unethical people as they can affect us negatively; he asks to seek the company of those who remember and praise the Creator.

Wishes

Gurdeep Singh  

www.gursoch.com

 

Guru Nanak in context of today’s world – ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੱਚਨ

(Its English version is at the end)

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਰਤੇ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਣ ਦੀ ਥਾਂ ਕਰਤੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਹੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ; ਹੇਠਲੇ ਸਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਹੋ ਉਪਦੇਸ਼ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਵੇਖਕੇ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਕੇ  ਉਹਨੂੰ ਸਲਾਹ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਵੱਲ ਮੁੜਨ ਵੱਲ ਦੀ ਹੀ ਦੇਂਦੇ ਹਨ; ਇਹ ਸਲੋਕ 1410 ਉੱਤੇ ਹੈ:

ਨਾਨਕ ਦੁਨੀਆ ਕੈਸੀ ਹੋਈ ॥ ਸਾਲਕੁ ਮਿਤੁ ਨ ਰਹਿਓ ਕੋਈ ॥

ਭਾਈ ਬੰਧੀ ਹੇਤੁ ਚੁਕਾਇਆ ॥ ਦੁਨੀਆ ਕਾਰਣਿ ਦੀਨੁ ਗਵਾਇਆ ॥੫॥ {ਪੰਨਾ 1410}

ਅਰਥ: ਹੇ ਨਾਨਕ! ਦੁਨੀਆ (ਦੀ ਲੁਕਾਈ) ਅਜਬ ਨੀਵੇਂ ਪਾਸੇ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਜੀਵਨ-ਰਸਤਾ ਦੱਸਣ ਵਾਲਾ ਮਿੱਤਰ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਲੱਭਦਾ ਨਹੀਂ। ਭਰਾਵਾਂ ਸਨਬੰਧੀਆਂ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ (ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ) ਪਿਆਰ (ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਮੁਕਾਈ ਬੈਠਾ ਹੈ) ਦੁਨੀਆ (ਦੀ ਮਾਇਆ) ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਰਮਾਇਆ ਗੰਵਾਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।5। (ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ )

ਜਦੋਂ ਕਰਤੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੀ ਭੇਖੀ ਹੋ ਜਾਣ, ਤਦ ਜਗਿਆਸੂ  ਕੀ ਕਰੇ? ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗਿਆਨ ਲਵੋ  ਉਸ ਗੁਰੂ ਰਾਹੀਂ  ਜਿਸ ਨੇ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਿਆ ਹੋਵੇ; ਜਿਸ ਨੇ ਕਰਤਾਰ  ਨੂੰ ਜਾਣ ਲਿਆ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਧੀ, ਦੋਸਤ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ  ਉਤਾਂਹ ਉਠ ਜਾਂਦਾ ਹੈ|ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਅਦਿੱਖ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਮਿੱਥ ਕਿ ਧਿਆਨ ਕਰਤੇ ਵੱਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ| ਜੇ ਅਜਿਹੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨੋਂਗੇ, ਫੇਰ ਹਨੇਰਾ ਘੇਰ ਲਵੇਗਾ; ਵੇਖੋ 1412 ਉੱਤੇ ਇਸ ਸਲੋਕ ਨੂੰ:

ਗਿਆਨ ਹੀਣੰ ਅਗਿਆਨ ਪੂਜਾ ॥

ਅੰਧ ਵਰਤਾਵਾ ਭਾਉ ਦੂਜਾ ॥੨੨॥ {ਪੰਨਾ 1412}

ਅਰਥ: ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੂਝ ਤੋਂ ਸੱਖਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਲੋਂ ਬੇ-ਸਮਝੀ ਨੂੰ ਹੀ ਸਦਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੇ ਭਾਈ! (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ) ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ (ਸਦਾ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ) ਵਰਤਣ-ਵਿਹਾਰ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਲੋਂ) ਅੰਨ੍ਹਾ (ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ) ਹੈ।22 ( ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ )

ਫੇਰ ਗਿਆਨ ਕਿਥੋਂ ਮਿਲੇਗਾ ? ਵੇਖੋ ਹੱਥਲਾ ਸਲੋਕ :

ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਗਿਆਨੁ ਧਰਮ ਬਿਨੁ ਧਿਆਨੁ ॥

ਸਚ ਬਿਨੁ ਸਾਖੀ ਮੂਲੋ ਨ ਬਾਕੀ ॥੨੩॥ {ਪੰਨਾ 1412}

ਅਰਥ: ਹੇ ਭਾਈ! ਗੁਰੂ (ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਣ) ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ। (ਇਸ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾ ਜੀਵਨ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ) ਫ਼ਰਜ਼ ਬਣਾਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾ (ਹਰਿ-ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ) ਲਗਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ। ਸਦਾ-ਥਿਰ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ (ਹੋਰ ਹੋਰ ਮਾਇਕ ਉੱਦਮਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ-) ਰਾਹਦਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਉਹ) ਸਰਮਾਇਆ ਭੀ ਪੱਲੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ (ਜਿਸ ਨੇ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਲੈ ਕੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ) (1412)

ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਖੁਦ ਮਾਇਆ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਭਲਾਂ ਉਹ ਕੀ ਸਮਝਾ ਸਕੇਗਾ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ; ਜੋ ਨਸੀਹਤਾਂ  ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਚੱਲਦੇ ਵੀ ਰਹੇ; ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਯੋਧਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ| ਇਸ ਲਈ ਸਹੀ ਗੁਰੂ ਬਿਨ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਟੱਕਰਾਂ ਮਾਰਨਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ | ਗਿਆਨ ਬਿਨ ਉਂਝ ਵੀ ਹਨੇਰਾ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ; ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਇਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹਨ | ਗੱਲ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਨਾਲ ਦਿਲੋਂ ਕਰਤਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ ਹੈ | ਫੈਸਲਾ ਲੈਣਾ ਹੀ ਪੈਣਾ ਹੈ ਕਿਂ ਕੀ  ਮਾਇਆ ਦੀ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖਲੋਤੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ?

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

 

Guru Nanak in context of today’s world

Guru Nanak always advises the believers not to get drenched in the Maya; instead, they, he advises, should involve in the Creator’s praise. We can see his advice in the following slokas on SGGS 1410 and 1412. Wherever, Guru Nanak ji saw the people involved in the worldly attachment and superstitions, he advised them to turn toward the Creator and to get involved with Him.

ਨਾਨਕ ਦੁਨੀਆ ਕੈਸੀ ਹੋਈ ॥ ਸਾਲਕੁ ਮਿਤੁ ਨ ਰਹਿਓ ਕੋਈ ॥

ਭਾਈ ਬੰਧੀ ਹੇਤੁ ਚੁਕਾਇਆ ॥ ਦੁਨੀਆ ਕਾਰਣਿ ਦੀਨੁ ਗਵਾਇਆ ॥੫॥ {ਪੰਨਾ 1410}

Nānak ḏunī-ā kaisī ho-ī.  Sālak miṯ na rahi-o ko-ī.

Bẖā-ī banḏẖī heṯ cẖukā-i-ā.  Ḏunī-ā kāraṇḏīn gavā-i-ā. ||5||(1410)

In essence:  Oh Nanak! What has happened to this world, there is no guide or a friend, who can lead the people to a right path?  For keeping up with one’s brothers and kinsmen, one has disregarded one’s love for the Creator. Thus, for this world, the mortals have lost their righteousness (faith).

When a true Guru is met, one gets the divine knowledge and falls in love with the Creator; otherwise, one remains enveloped in the darkness:

ਗਿਆਨ ਹੀਣੰ ਅਗਿਆਨ ਪੂਜਾ ॥ ਅੰਧ ਵਰਤਾਵਾ ਭਾਉ ਦੂਜਾ ॥੨੨॥

Gi-ān hīṇaʼn agi-ān pūjā. Anḏẖ varṯāvā bẖā-o ḏūjā. ||22||(1412)

In essence: Bereft of divine knowledge, one likes worshiping in ignorance, and thus one’s love for duality (Maya) keeps one blind from the divine knowledge.

So, from where to get the divine knowledge? The true Guru. When a true Guru is met, one gets the divine knowledge and falls in love with the Creator; otherwise, one remains enveloped in the darkness. Read the following:

ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਗਿਆਨੁ ਧਰਮ ਬਿਨੁ ਧਿਆਨੁ ॥ ਸਚ ਬਿਨੁ ਸਾਖੀ ਮੂਲੋ ਨ ਬਾਕੀ ॥੨੩॥

Gur bin gi-ān ḏẖaram bin ḏẖi-ān. Sacẖ bin sākẖī mūlo na bākī. ||23||

In essence: Without the Guru, the knowledge that makes Ekankar realized is not obtained and without realizing the Guru’s knowledge, one’s mind doesn’t succeed in having complete mediation (of Ekankar); without His meditation, the main purpose of life is not realized. (This Slok must be read in context of previous Sloka number 22).

A person who is already drenched in the Maya love, how can he guide others? What the Sikh Gurus have said, they put that in practice. That is why they created the true devotees and warriors to fight against the injustice. Without the divine knowledge, one remains in the dark; we see how people get exploited by the fake Gurus who put them in superstitions. The most important thing is to get imbued with the Creator. A decision is due to make: either we should cross the Maya river or we should just get stuck in it.

Wishes

G Singh

www.gursoch.com

 

The Grace Of The Creator – ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੀ ਮੇਹਰ

(Its English version is at the end)

ਇੱਕ ਸਲੋਕ ੯੫੨, ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ  ਸਾਹਿਬ  ਉੱਤੇ ਹੈ  ਜੋ ਸਿੱਧੀਆਂ ਦੇ ਪਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ; ਸਿੱਧੀਆਂ  ਦਾ ਸਬੰਧ ਧਾਰਮਿਕ ਵਤੀਰੇ  ਅਤੇ ਵਡਿਆਈ/ਤਾਕਤ ਬਾਰੇ ਹੈ ਅਤੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਰਮ ਕਾਂਡ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਖੋਕੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਵਡਿਆਈ ਭਰਿਆ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਸਾਰੀ ਵਡਿਆਈ/ਸਿੱਧੀ  ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਹੱਥ ਦੱਸਦੇ ਹਨ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਕਰਤਾਰ ਆਪ ਜਿਸ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਸਤੇ ਪਾ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਉਹ  ਇਨਸਾਨ ਵਡਿਆਈ ਅਤੇ ਸਿੱਧੀ  ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ | ਆਓ ਇਸ ਸਲੋਕ ਨੂੰ ਵੀਚਾਰੀਏ

ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਦੁਖੀਆ ਨਾ ਸਤਿ ਸੁਖੀਆ ਨਾ ਸਤਿ ਪਾਣੀ ਜੰਤ ਫਿਰਹਿ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਮੂੰਡ ਮੁਡਾਈ ਕੇਸੀ ਨਾ ਸਤਿ ਪੜਿਆ ਦੇਸ ਫਿਰਹਿ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਰੁਖੀ ਬਿਰਖੀ ਪਥਰ ਆਪੁ ਤਛਾਵਹਿ ਦੁਖ ਸਹਹਿ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਹਸਤੀ ਬਧੇ ਸੰਗਲ ਨਾ ਸਤਿ ਗਾਈ ਘਾਹੁ ਚਰਹਿ ॥ ਜਿਸੁ ਹਥਿ ਸਿਧਿ ਦੇਵੈ ਜੇ ਸੋਈ ਜਿਸ ਨੋ ਦੇਇ ਤਿਸੁ ਆਇ ਮਿਲੈ ॥ ਨਾਨਕ ਤਾ ਕਉ ਮਿਲੈ ਵਡਾਈ ਜਿਸੁ ਘਟ ਭੀਤਰਿ ਸਬਦੁ ਰਵੈ ॥ ਸਭਿ ਘਟ ਮੇਰੇ ਹਉ ਸਭਨਾ ਅੰਦਰਿ ਜਿਸਹਿ ਖੁਆਈ ਤਿਸੁ ਕਉਣੁ ਕਹੈ ॥ ਜਿਸਹਿ ਦਿਖਾਲਾ ਵਾਟੜੀ ਤਿਸਹਿ ਭੁਲਾਵੈ ਕਉਣੁ ॥ ਜਿਸਹਿ ਭੁਲਾਈ ਪੰਧ ਸਿਰਿ ਤਿਸਹਿ ਦਿਖਾਵੈ ਕਉਣੁ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 952}

ਪਦ ਅਰਥ: ਨਾਸਤਿ = (ਸੰ: नासित = न असित) ਨਹੀਂ ਹੈ, ਭਾਵ, ਸਿੱਧੀ ਤੇ ਵਡਿਆਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੂੰਡ = ਸਿਰ। ਮੂੰਡ ਕੇਸੀ ਮੁਡਾਈ = ਸਿਰ ਦੇ ਕੇਸ ਮੁਨਾਇਆਂ {ਨੋਟ: ਹਰੇਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਖ਼ਿਆਲ ਦੇ ਨਾਲ ਲਫ਼ਜ਼ “ਨਾਸਤਿ” ਹਰ ਵਾਰੀ ਵਰਤਿਆ ਹੈ; ਸੋ, “ਮੂੰਡ ਮੁਡਾਈ ਕੇਸੀ” ਇਕੱਠਾ ਹੀ ਇਕ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ) । ਆਪੁ = ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ। ਤਛਾਵਹਿ = ਕਟਾਂਦੇ ਹਨ। ਰਵੈ = ਵਿਆਪਕ ਹੈ, ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਖੁਆਈ = ਮੈਂ ਖੁੰਝਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਵਾਟੜੀ = ਸੋਹਣੀ ਵਾਟ, ਸੋਹਣਾ ਰਾਹ। ਪੰਧ ਸਿਰਿ = ਪੰਧ ਦੇ ਸਿਰੇ ਤੇ, ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਹੀ।

ਅਰਥ: (ਤਪ ਆਦਿਕਾਂ ਨਾਲ) ਦੁਖੀ ਹੋਣ ਵਿਚ (ਸਿੱਧੀ ਤੇ ਵਡਿਆਈ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ) ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸੁਖ-ਰਹਿਣਾ ਹੋਣ ਵਿਚ ਭੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਖਲੋਣ ਵਿਚ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੈ (ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਬੇਅੰਤ) ਜੀਵ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਹੀ ਫਿਰਦੇ ਹਨ (ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਤੇ ਹੀ ਸਿੱਧੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ) । ਸਿਰ ਦੇ ਕੇਸ ਮੁਨਾਣ ਵਿਚ (ਭਾਵ, ਰੁੰਡ-ਮੁੰਡ ਹੋ ਜਾਣ ਵਿਚ) ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਸ ਗੱਲ ਵਿਚ ਭੀ (ਜਨਮ-ਮਨੋਰਥ ਦੀ) ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਵਿਦਵਾਨ ਬਣ ਕੇ (ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਜਿੱਤਣ ਲਈ) ਦੇਸਾਂ ਦੇਸਾਂ ਵਿਚ ਫਿਰੀਏ। ਰੁੱਖਾਂ ਬਿਰਖਾਂ ਤੇ ਪੱਥਰਾਂ ਵਿਚ ਭੀ ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਟਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ (ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ) ਦੁੱਖ ਸਹਾਰਦੇ ਹਨ (ਭਾਵ, ਰੁੱਖਾਂ ਬਿਰਖਾਂ ਪੱਥਰਾਂ ਵਾਂਗ ਜੜ੍ਹ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਉਤੇ ਕਈ ਕਸ਼ਟ ਸਹਾਰਿਆਂ ਭੀ ਜਨਮ-ਮਨੋਰਥ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ) । (ਸੰਗਲ ਲੱਕ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਿਚ ਭੀ) ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਹਾਥੀ ਸੰਗਲਾਂ ਨਾਲ ਬੱਧੇ ਪਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ; (ਕੰਦ-ਮੂਲ ਖਾਣ ਵਿਚ ਭੀ) ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਗਾਈਆਂ ਘਾਹ ਚੁਗਦੀਆਂ ਹੀ ਹਨ (ਭਾਵ, ਹਾਥੀਆਂ ਵਾਂਗ ਸੰਗਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ ਤੇ ਗਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਕੰਦ-ਮੂਲ ਖਾਧਿਆਂ ਸਿੱਧੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ) ।

ਜਿਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਹੈ ਜੇ ਉਹ ਆਪ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੇ ਨਾਨਕ! ਵਡਿਆਈ ਉਸ ਜੀਵ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ (ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਦਾ) ਸ਼ਬਦ ਹਰ ਵੇਲੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।

(ਪ੍ਰਭੂ ਤਾਂ ਇਉਂ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਾਂ ਦੇ) ਸਾਰੇ ਸਰੀਰ ਮੇਰੇ (ਸਰੀਰ) ਹਨ, ਮੈਂ ਸਭਨਾਂ ਵਿਚ ਵੱਸਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਜੀਵ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੌਣ ਸਮਝਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਸੋਹਣਾ ਰਸਤਾ ਵਿਖਾ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੌਣ ਭੁਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ) ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਹੀ ਭੁਲਾ ਦਿਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰਸਤਾ ਕੌਣ ਵਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?।1।(ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ )

ਇਹ ਜੋ ਸੰਸਾਰਿਕ ਧਾਰਮਿਕ ਕਰਮ ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਪੈਕੇ ਆਪ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਸਿੱਧੀਆਂ ਅਤੇ ਵਡਿਆਈਆਂ ਦੇ ਦਾਹਵੇ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਬਾਰੇ  ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਰਾਇ ਹੋਰ ਹੈ | ਉਹ ਇੱਕੋ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਨੁਕਤਾ ਮੁਕਾ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਸਿੱਧਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਡਿਆਈ ਜਾਂ ਸਿੱਧੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਦ ਇਹ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਮਿਹਰ ਹੈ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ | ਆਖਰੀ ਸਤਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੋ ਨੁਕਤੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਦੁਆ ਖੁਣੋ ਕੋਈ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ  ਗਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਜੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਦੁਆ ਕਾਰਣ ਕੋਈ  ਸਿੱਧੇ ਰਸਤੇ ਪੈ ਗਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕੁਰਾਹੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦਾ ! ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਖ ਦੇਕੇ, ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਖੜੋਕੇ ਜਾਂ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਹੋਰ ਕਰਮ ਕਾਂਡ ਬੇਅਰਥ ਹੀ ਹਨ; ਅਸਲ ਸੁਖ ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਸਿਫਤ ਕਰਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੈ !

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

The Grace Of The Creator

On 952 SGGS, Guru Nanak addresses the issue of being righteous and glorious; he disagrees with those who think that through performing special rituals like shaving off head hair or standing in water for a long time or hurting the body by many means, one can attain glory or become righteous. The Guru says the glory and the righteousness are the Creator’s gifts bestowed on the human beings. Only those who have his blessings attain those qualities.

The  following slok is about the Ridhi-sidhi, which was tried to obtain by some people through painful penance, ablutions, and other religious established techniques. Dr Sahib Singh unlike other interpreters takes ਨਾ ਸਤਿ as ਨਾਸਤਿ which means “it is not there”; instead of taking it as ਸਤਿ   for “truth” or Akalpurakh and ਨਾ   for “not”, as others do; S. Manmohan Singh is also aligned with Dr. Sahib Singh; his meaning makes sense after reading the  verse number 5; therefore, I could agree with Dr Sahib Singh only as the Guru refers to Ridhi/Sidhi in verse number 5.

ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਦੁਖੀਆ ਨਾ ਸਤਿ ਸੁਖੀਆ ਨਾ ਸਤਿ ਪਾਣੀ ਜੰਤ ਫਿਰਹਿ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਮੂੰਡ ਮੁਡਾਈ ਕੇਸੀ ਨਾ ਸਤਿ ਪੜਿਆ ਦੇਸ ਫਿਰਹਿ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਰੁਖੀ ਬਿਰਖੀ ਪਥਰ ਆਪੁ ਤਛਾਵਹਿ ਦੁਖ ਸਹਹਿ ॥ ਨਾ ਸਤਿ ਹਸਤੀ ਬਧੇ ਸੰਗਲ ਨਾ ਸਤਿ ਗਾਈ ਘਾਹੁ ਚਰਹਿ ॥ ਜਿਸੁ ਹਥਿ ਸਿਧਿ ਦੇਵੈ ਜੇ ਸੋਈ ਜਿਸ ਨੋ ਦੇਇ ਤਿਸੁ ਆਇ ਮਿਲੈ ॥ ਨਾਨਕ ਤਾ ਕਉ ਮਿਲੈ ਵਡਾਈ ਜਿਸੁ ਘਟ ਭੀਤਰਿ ਸਬਦੁ ਰਵੈ ॥ ਸਭਿ ਘਟ ਮੇਰੇ ਹਉ ਸਭਨਾ ਅੰਦਰਿ ਜਿਸਹਿ ਖੁਆਈ ਤਿਸੁ ਕਉਣੁ ਕਹੈ ॥ ਜਿਸਹਿ ਦਿਖਾਲਾ ਵਾਟੜੀ ਤਿਸਹਿ ਭੁਲਾਵੈ ਕਉਣੁ ॥ ਜਿਸਹਿ ਭੁਲਾਈ ਪੰਧ ਸਿਰਿ ਤਿਸਹਿ ਦਿਖਾਵੈ ਕਉਣੁ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 952}

 Salok mėhlā 1.

Nā saṯ ḏukẖī-ā nā saṯ sukẖī-ā nā saṯ pāṇī janṯ firėh.

Nā saṯ mūnd mudā-ī kesī nā saṯ paṛi-āḏes firėh.

Nā saṯ rukẖī birkẖī pathar āp ṯacẖẖāvėh ḏukẖ sahėh.

Nā saṯ hasṯī baḏẖe sangal nā saṯ gā-ī gẖāhu cẖarėh.

Jis hath siḏẖḏevai je so-ī jis no ḏe-e ṯis ā-e milai.

Nānak ṯā ka-o milai vadā-ī jis gẖat bẖīṯar sabaḏ ravai.

Sabẖ gẖat mere ha-o sabẖnā anḏar jisahi kẖu-ā-īṯis ka-uṇ kahai.

Jisahi ḏikẖālā vātṛīṯisėh bẖulāvai ka-uṇ.

Jisahi bẖulā-ī panḏẖ sir ṯisėh ḏikẖāvai ka-uṇ. ||1||

Slok of First Nanak

In essence: Sidhi is not obtained through painful penance, leisure, and pleasure or doing ablutions, because a lot of lives exist in water. Sidhi is not found by shaving off head-hair or by studying (Scriptures) and wandering in different countries. Sidhi is not found through enduring pains, because trees, plants, and stones also go through hardship but they don’t obtain it. Sidhi is not found by getting chained like the elephants do have or by eating grace (simple diet), because so do the cows. Sidhi is with Akalpurakh; one whom He blesses with it obtains it (This verse makes the meaning of ਨਾਸਤਿ clear, because it clearly states that “Risdi/Sidhiis in Akalpurakh’s hand) Oh Nanak! One who keeps the shabda in one’s heart gets the glory of Sidhi. Akalpurakh says like this: all bodies are mine and I permeate all; no one can counsel that person to whom I make go astray. No one can mislead that person to whom I show a right path. Who can show a path to that person to whom I make the path forget from the very beginning?

Thus, the Guru disagrees with those people who claim to be righteous and glorious through performing certain rituals or living in a special way; the Guru further adds that it is only the grace of the Creator that makes a person glorious or fallen one. In the last lines, the Guru sums up the Creator’s will by stating if He puts a person on a righteous path, no body can make him/her go stray and if one lacks His grace, one can never be a righteous or glorious. So, the real glory is to indulge in the Creator’s praise.

Wishes,

Gurdeep Singh

WWW.GURSOCH.COM